SORU SORMA AHLAKI
İlim talebesinin önem arz eden vazifelerinden biri bilmediği ve kapalı kalan hususları sormayı kendisine şiar ve prensip edinmesidir. Nitekim Allah (c.c) bu konuda şöyle buyurmaktadır:
İlim talebesinin önem arz eden vazifelerinden biri bilmediği ve kapalı kalan hususları sormayı kendisine şiar ve prensip edinmesidir. Nitekim Allah (c.c) bu konuda şöyle buyurmaktadır: "Eğer bilmiyorsanız zikir(ilim) ehline sorunuz."(Enbiyâ, 21/7)
Kendisine bu ilmi seviyeye ne ile/nasıl ulaştın? Diye sorulan büyük âlim, sahabi Abdullah b. Abbas'ın cevaben verdiği şu sözü meşhurdur: "Akleden bir kalp ve sorgulayıcı bir dille."
Merfu bir hadiste geçtiği üzere Allah Resülü(s.a.v) şöyle buyurmuştur: "Acizliğin/cehaletin şifası sormaktır."(1) Diğer bir hadiste ise, "İlim hazinedir anahtarı ise sormaktır"(2) geçmektedir. Nitekim âlimler, "güzel soru sormak ilmin yarısıdır" demişlerdir. Soru ya soranın bilmediği bir şey nedeniyle ya da bir şeyin yeterince açık olmayan bir yönünün bulunması veya kişiye kapalı görünen bir ibare anlaşılmadığı için sorulur. Bazen de soru, kişide meydana gelen bir şüphe nedeniyle, şüphenin giderilmesi ve problemin çözümü için güveneceği uzman bir ilim ehline ivedilikle sorma durumunda kaldığı için sorulur.
İmam en-Nevevî(r.h), öğrencinin hocasına karşı nasıl davranması gerektiği hususunda şöyle der: "öğrenci, hocasına yersiz soru sormamalı; ancak hocasının bundan rahatsız olmayacağını bilmesi müstesna. Öğrenci, rahatsız edici bir biçimde sorusunda ısrarcı olmamalı. Hocanın boş vaktini ve gönlünün hoş olduğu zamanı soru sormak için ganimet bilmeli. Soru sorarken nazik olmalı ve üslubunu iyi ayarlamalı. Kendisine problemli görünen hususta soru sormaktan çekinmemeli. Bilakis hocasından konuyla ilgili tam bir izah istemeli. Zira soru sormada utangaç olanın ilmi zayıf kalır ve ulema meclisinde eksikliği ortaya çıkar. Şayet hoca, öğrenciye anladın mı? Dese, öğrenci, yalan söylememek ve anlamaktan mahrum kalmamak için maksat hâsıl olmadan evet dememeli ve anlamadım demekten de utanmamalı. Zira onun öğrenmek için göstereceği kararlılık ona hem şimdi ve hem de gelecekte bir takım faydalar sağlayacaktır. Öğrencinin anlamadım demek suretiyle elde edeceği peşin faydalardan bazıları şunlardır; meseleyi öğrenme fırsatını yakalaması, anlamadığı halde anlamış gibi yapmayarak yalan ve nifaka düşmekten kurtulmasının yanı sıra derse ilgi gösterdiğine, anlamaya gayret ettiğine, aklının ve takvasının kemaline ve kendine hâkim olup nifaktan uzak duran bir kişiliğe sahip olduğuna hocanın kanaat getirmesine vesile olur. Bu davranışın gelecekteki faydalarından bazıları ise şunlardır; öğrencide daima doğru sözlü olma anlayışı yerleşir, razı olunacak bir tutum ve ahlak alışkanlık haline gelir. Halil b. Ahmed' in şöyle dediği nakledilir; "cehalet utangaçlık ile kibir arası bir yerdedir. "(3)
Dipnotlar
1-Ebû Davûd (337); İbn Mâce (572).
2-Ebu Nuaym, el-Hilye, 3/192. Bu rivayet zayıf bir senedle nakledilmiştir.
3-Nevevî, el-Mecmu/Mukaddime, 1/68.
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
CENNET VE CEHENNEM SADECE MANEVİ DEĞİLDİR
Cennet ve Cehennem iki yurttur; birisi sevaba birisi azaba, birincisi muttakilere, ikincisi kâfirle
ACBU’Z ZENEB HADİSİ
Bir sorunun cevabı; “Müzedeki bir insanın iskeleti 2.000 senedir var olduğu söyleniyor. Halbu
NAMAZDA 17 SIRRI
İslam Literatüründe “el-Mabud” kelimesi hakiki mabud olan Allah’ın bir vasfıdır. Ebced d
İNSANLARIN AYIBINI GİZLEMEK
Kişi kendisine nasıl davranılmasını istiyorsa, başkalarına da öyle davranmalıdır. Bu minva
CEHENNEM NEREDEDİR?
Soru: Cehennem Nerededir? Cevap: Cennet ise Kur’an-ı Kerim'de zikredildiği gibi yüksektedir ve
RUM SURESİ ÖZELİNDE FITRAT DİNİ’NE BAKIŞ
Rum suresi, Mekki mukattaat sureler sisteminde yer alan, Kur’an’daki tertip numarası 30 olan bi
HADİSLER IŞIĞINDA KOMŞULUK İLİŞKİLERİ-2
Ebû Hüreyre (r.a) anlatıyor: Rasûlullah (s.a.s) buyurdular ki: “Komşusu, zararlarından emin
HADİSLER IŞIĞINDA KOMŞULUK İLİŞKİLERİ-1
Kıyâmetin pek yakın olduğu ve vaktin bereketinin azaldığı günümüzde, insanlar dünya tela
SAYGI GÖSTERGELERİ
Toplum içerisinde âdâb-ı muâşeret dediğimiz; nezâket, saygı ve görgü kuralları, dünya v
SAHÂBENİN ADALETİ VE ÂLİMLERİN BUNA DAİR AÇIKLAMALARI-2
İbn Hacer el-Heytemî diyor ki: "Sahabe arasında cereyan eden hâdiseler konusunda dilimizi tutmam
SAHÂBENİN ADALETİ VE ÂLİMLERİN BUNA DAİR AÇIKLAMALARI-1
1.Hâfız ibn Hacer el-Askalânî el-İsâbe adlı eserinde diyorki: "Ehli-sünnet, sahâbenin âdil
- FİTNE HADİSLERİNE İTİRAZLAR
- NEDİR İTTİHAD-I İSLAM?
- BATI DÜNYASININ İHANET SENARYOLARI VE PİLTDOWN ADAMI
- HZ. MUAVİYE'NİN, OĞLU YEZİD'İ VELİAHD TAYİN ETMESİ
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-5
- HZ. MUÂVİYE RÂŞİD HALÎFELERDENDİR
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-4
- ABDULLAH BİN SEBE DİYE BİRİ YOK MUDUR?
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-3
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-2
- SORU SORMA AHLAKI
- İLİM ALINACAK ÂLİMİN ÖZELLİĞİ VE SEÇİMİ
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-1
- HÜR MÜSLÜMAN HANIMIN VASIFLARI:
- İLMİ, SALİH VE EHLİYETLİ HOCALARDAN ALMANIN ZORUNLULUĞU
- İLİM TAHSİLİNDE ÂLİ HİMMET SAHİBİ OLMAK
- İLİM TAHSİLİNDE VE ÖĞRETİMİNDE İYİ NİYET
- HAKKA TALİP OLANLARA ÖNEMLİ TAVSİYELER
- İSLÂM, BİLİME DÜŞMAN MIDIR?
- İLİM TALEBESİNİN İHTİYAÇ DUYACAĞI MEZİYETLERİN ÖZETİ
- İLMİN KADRİNİ BİLMEK
- PEYGAMBERLERİN MASÛM OLUŞU
- BİR MEDRESE PROGRAMI ÖRNEĞİ
- ERZURUM TEDÂİLERİ-5
- ERZURUM TEDÂİLERİ-4
- ERZURUM TEDÂİLERİ-3
- ERZURUM TEDÂİLERİ-2
- HAK VE SALAHİYET ÇERÇEVESİNDE KADINLAR MESELESİ
- ERZURUM TEDÂİLERİ-1
"Rabbimiz Allah'tır" deyip sonra da dosdoğru yaşayanlara korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir.
Ahkaf,13
GÜNÜN HADİSİ
Geçmiş peygamberlerin sözünden (hiç eksiksiz) nâsın eriştiği haberlerden birisi de: Utanmazsan dilediğini işle! (sözü) dür.
Abdullâh b. Mes'ûd (r.a)'dan
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
*Fatih Donanmayı Haliç'e İndirdi.(22 Nisan 1453) *T.B.M.M. Açıldı.(23 Nisan 1920) *Yavuz Sultan Selim Padişah Oldu.( 25 Nisan 1512) *Çernobil Nükleer Faciası.(26 Nisan 1986) *Sultan II.Abdülhamid Han Tahttan İndirildi.(27 Nisan 1909)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...