İLMİN KADRİNİ BİLMEK
Ebu’d-Derdâ’dan (r.a) gelen bir rivayete göre, Allah Resûlü (c.c) şöyle buyurmuştur:" Allah, ilim tahsili için yola çıkana cennete giden yolu kolaylaştırır. Melekler de, yaptığından hoşlandıkları için talebeye kanatlarını gererler.
Ebu'd-Derdâ'dan (r.a) gelen bir rivayete göre, Allah Resûlü (c.c) şöyle buyurmuştur:" Allah, ilim tahsili için yola çıkana cennete giden yolu kolaylaştırır. Melekler de, yaptığından hoşlandıkları için talebeye kanatlarını gererler. Göklerde ve yerde bulunan varlıklar, hatta sudaki balıklara varıncaya kadar hepsi alim için Allah'tan bağışlanma dilerler. Bir âlimin âbide üstünlüğü, Ay'ın diğer yıldızlara üstünlüğü gibidir. Âlimler, peygamberlerin vârisleridir. Peygamberler, miras olarak ne altın, ne de gümüş bırakırlar. Onlar, ancak ilmi miras bırakırlar. İşte o mirası alan, sonsuz bir haz ve pay almış demektir."(1)
Ebû Ümame el- Bâhilî (r.a) gelen bir rivayette Allah Resûlü (c.c) şöyle buyurmuştur: "Alimin abide üstünlüğü, benim, sizin en düşüğünüze olan üstünlüğüm gibidir. Şüphesiz ki Allah, melekleri, yer ve gök ehli, hatta yuvasındaki karınca ve sudaki balıklar insanlara hayrı öğretenlerin bağışlanması için dua ederler."(2)
Ebû İnebe el-Havlanî'den(r.a) gelen bir rivayete göre Allah Resûlü (c.c) şöyle buyurmuştur: "Allah bu dinde, kendisine itaatte kullanacak bir fidanı her daim dikecektir."(3)
Ebû'l-hasen Alî b. Abdülaziz el-Cürcânî'nin(r.h/v.392) aşağıdaki kasidesi, ilmin kıymeti konusunda yazılmış en önemli kasidelerden biridir:
Bana sende tutukluk var diyorlar oysaki
Gördükleri sadece zilletten çekinen bir adamdır.
İnsanların, kendilerine seviyece yakın olanları küçümsediklerini;
İzzet-i nefsin değer verdiğine ise değer verildiğini gördüm.
İlmin hakkını ödeyemem her ne zaman ki,
Aşikâr olan arzuyu, yücelmeye vesile kılmazsam.
Ben her daim onurumla, sakınmaya meyyalim
Zilletten; zira ondan korunmayı ganimet sayarım.
İşte bu pınardır dendiğinde, şüphesiz görüyorum derim.
Ancak hür bir insanın nefsi susuzluğa tahammül eder.
Nefsi değersizleştirmeyen bazı şeylerden bile nefsi korurum,
Düşmanların niçin? Niye? Sözlerinden duyduğum endişeyle.
Böylece kınayanın kusur gördüğünden selamette kalırım;
Değerli kimsenin gönlünde ise hürmeti hak ederim.
Bir şeyi kaçırdığımda hiç şüphesiz şunu yapmam;
Ellerimi ovuşturup peşinden nedâmet çekmem.
Şayet olur da ansızın bir şey gelse kabul ederim;
Zevale yüz tutsa bir şey "keşke" veya "olsaydı ya " ile peşine düşmem.
Birçok hazzı tatmaktan geri adım atarım,
Tam bir vakar ile saygı görerek o hazlara erişmedikçe.
Hem yüzünü ekşitene karşı gülmekten hem de
Mezmum olan birini övgüye layık görmekten sakınırım.
Niceleri verdikleri nimetle köle olmamı istedi,
Saygı değer yüce bir efendi de olsa buna erişemedi.
Nice nimet var ki hür insan cefa sayar,
Nice fayda var ki hür insan zarar sayar.
İlme hizmet uğruna can vermedim, hizmet için
Karşılaştığım kimseye; belki hizmet görmek için.
İlim için yorulup da karşılığında zillet mi göreyim?
Aksi halde cehalete ittiba daha sağlam bir yol olur.
İhtiyaç sahibi olup da talep etmeyen kişi olmaya razıyım,
Bir dirheme bile sahip olmadan geceleyen sabahlayan olmaya.
Maddi durumunun kötülüğünden uykusuz geceler geçiren,
Mütebessim, güler yüzlü, sevinçli çehreyle sabahlayan.
Zenginlerin elinde olanı asla talep etmeyen,
Açlıktan ölse bile, onurundan, vakarından.
Desen ki "ilmin nuru sönmüştür" derim ki;
Nurunun sönmesi ve kararması koruluğunu koruyamamaktandır.
Şayet ilim ehli onu korusaydı ilim de onları korurdu,
Gönüllerinde onu yüceltselerdi ilim de onları yüceltirdi.
Gel gör ki küçümsediler, küçük düştüler, kirlettiler onun
Cehresini tamahlarıyla ta ki ilim yüzünü onlara ekşitti.
Bana görünen her ışık himmetimi harekete geçiremez,
Karşılaştığım her kimsenin de nimet veren olmasına razı olmam.
Şayet mecburiyet beni kabule zorlarsa şunu yapmam;
Önce bulup sonra beğenmeyerek fikrimi değiştirmem.
Ta ki görünceye kadar anmakla daralmayacağım birini,
Gerçekten bana ikramda bulundu, lutfetti dediğimde.(4)
Bu manzumeyi her ilim talibi mutlaka ezberlemeli, önem atfetmeli ve çeşitli meclislerde dile getirmeli, özellikle ilim meclislerinde. Büyük davetçi, İmam Ebû'l-Hasen en-Nedvî arkadaşlarının himmetini yüceltmek için İbnu'l-Verd'in "Lamiyetü'l-'acem" manzumesinin şu son beytini okurdu:
"Seni öyle bir ideale aday kılmışlar ki bir bilsen!"
Nefsini yücelt ki hayvanlarla birlikte yayılmayasın.
Dipnotlar
1-Ebû Dâvûd (3641, 3642); Tirmizî (2683); İbn Mâce (223).
2-Tirmizî (2686). Tirmizî bu hadis için hasendir demiştir.
3-İbn Mâce (8); Ahmed b. Hanbel (4/200); İbn Hibban (4610).
4-Bu manzumeyi Abdulfettah Ebu Gudde, "Safahâtün min sabri'l-ulemâ" adlı eserinin 352-354 sayfaları arasında yirmi dört beyt olarak zikretmiştir. Ebû Gudde bu beyitleri çeşitli kaynaklardan bir araya getirmiştir. İmam Tâcuddin es-Sübkî, bu kasidenin önemli bir bölümüne, "et-Tabakâtü'l-kubrâ" isimli eserinde, Ebû'l-Hasen el-Cürcâni'nin biyografisini anlatırken yer vermiş ve beğenisini şu sözlerle dile getirmiştir: "Maşallah ne beliğ ne sanatkârane bir şiir! Cevza yıldızının (ikizler burcu) başının üstünde onun yerini yükselten şey ne yücedir! Ne kadar faydalı olurdu işitenin onu tekrar işitmesi! Olacaksa her fakihin ahlakı böyle olsun, yoksa yok. Bu nazım gibiler için eşsiz ve emsalsiz bir nazım demek yakışır." Kasidenin Arapça aslı,
عزة العلماء
علي بن عبد العزيز القاضي الجرجاني
يَقُولونَ لِيْ فِيْكَ انْقِبَاضٌ وَإِنَّما ... رَأَوا رَجلاً عَنْ مَوْقِفِ الذُّلِّ أَحْجَمَا
أَرَى النَّاسَ مَن دَانَاهُمُ هَانَ عِنْدَهمْ ... وَمَنْ أَكْرَمَتْهُ عِزَّةُ النَّفْسِ أُكْرِمَا
وَلَمْ أَقْضِ حَقَّ العِلْمِ إِنْ كنت كُلَّمَا ... بَدَا طَمَعٌ صَيَّرْتُهُ لِيَ سُلَّمَا
وما زلتُ مُنحازًا بعرضي جانبا ... عن الذل أعتَدُّ الصيانةَ مَغنَما
إذا قِيلَ: هذا مَنْهَلٌ قُلْتُ قَدْ أَرَى ... وَلكِنَّ نَفْسَ الحُرِّ تَحْتَمِلُ الظَّمَا
أنزهها عن بعض ما لا يشينها ... مخافةَ أقوالِ العِدا فيمَ أو لما؟
فأُصبحُ عن عيْب اللئيم مُسَلَّما ... وقد رحتُ في نفسِ الكريم معظَّما
وإنِّي إذا ما فاتني الأمرُ لمْ أبِتْ ... أقلب كفِّي إثره متندما
ولكنه إنْ جاء عَفْوا قبلته ... وإن مال لم أتبعه هلَّا وليتما
وأقبض خَطوْي عن حظوظٍ كثيرةٍ ... إذا لم أنلها وافرَ العِرض مُكْرَما
وأُكرِم نفسيَ أن أُضاحِك عابسًا ... وأن أَتلقَّى بالمديح مُذَمَّما
وكم طالبٍ رقِّي بنُعْماه لم يصل ... إليه وإن كان الرئيسَ المعَظِّما
وكم نعمةٍ كانت على الحُر نقمةً ... وكم مغنمٍ يعتَدُّه الحرُّ مَغرما
ولم أبتذِل في خدمة العلم مهجتي ... لأخدِم من لاقيت لكن لأُخْدَما
أأشقى به غَرْسًا وأجنيه ذِلةً ... إذا فاتباعُ الجهلِ قد كان أحزَما
وإني لراضٍ عن فتًى متعففٍ ... يروح ويغدو ليس يملك درهمًا
يبيتُ يراعِي النجمَ من سوءِ حالِه ... ويصبحُ طَلْقا ضاحكا متبسما
ولا يسأل المُثْرين ما بأكفِّهم ... ولو ماتَ جُوعا عِفَّةً وتكرُّما
فإن قلت: "زَندُ العِلمِ كابٍ"،فإنما ... كبا حين لم نَحرُسْ حِماهُ وأظلَما
ولو أنّ أهلَ العلمِ صانوه صانهم ... ولو عظَّموه في النفوسِ لعظما
ولكن أهانوهُ فهانوا ودنَّسوا ... مُحَيَّاهُ بالأطماع حتى تجَهَّما
وما كل برقٍ لاحَ لي يستفِزني ... ولا كل مَن لاقَيتُ أرضاه مُنعِما
ولكن إذا ما اضطرني الضُّر لم أبت ... أقلبُ فكري مُنْجِدًا ثم مُتْهِما
إلى أن أرى ما لا أَغَصُّ بذِكْره ... إذا قلتُ قد أسْدى إليَّ وأنعَما
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
AFETLER VE KURTULMA YOLLARI
A-ZAHİRİ AFAT: -İflas. Müslümanların çoğu iflasla kuşatılmasının sebebi: bilgi azlı
TEŞRİK TEKBİRLERİ
Teşrik tekbirlerinin ve ihlas suresinin Arefe gününde 1000 defa okunmasının bazı hikmetleri:
İSTİKBAL İSLAM’INDIR-3
Bediüzzaman’ın Müdellel Ümidi: Bediüzzaman hazretleri, (31 Mart hadisesinden bir müddet son
İSTİKBAL İSLAM’INDIR-2
II. HZ. PEYGAMBERDEN GELEN BEŞARETLER Hayatı boyunca ümmetine karşı gösterdiği ilgi, şefkat
İSTİKBAL İSLAM’INDIR-1
Gelecekte İslamiyet’in hâkimiyetine işaret eden beşaretler: Kur'an-ı Kerim'in istikbalin hâ
ÖLENLER EŞİT DEĞİLDİRLER
İnsanların ölüme negatif düşüncelerle bakmalarındaki sıkıntılardan biri de şudur ki, onu
CENNET VE CEHENNEM SADECE MANEVİ DEĞİLDİR
Cennet ve Cehennem iki yurttur; birisi sevaba birisi azaba, birincisi muttakilere, ikincisi kâfirle
ACBU’Z ZENEB HADİSİ
Bir sorunun cevabı; “Müzedeki bir insanın iskeleti 2.000 senedir var olduğu söyleniyor. Halbu
NAMAZDA 17 SIRRI
İslam Literatüründe “el-Mabud” kelimesi hakiki mabud olan Allah’ın bir vasfıdır. Ebced d
İNSANLARIN AYIBINI GİZLEMEK
Kişi kendisine nasıl davranılmasını istiyorsa, başkalarına da öyle davranmalıdır. Bu minva
CEHENNEM NEREDEDİR?
Soru: Cehennem Nerededir? Cevap: Cennet ise Kur’an-ı Kerim'de zikredildiği gibi yüksektedir ve
- RUM SURESİ ÖZELİNDE FITRAT DİNİ’NE BAKIŞ
- HADİSLER IŞIĞINDA KOMŞULUK İLİŞKİLERİ-2
- HADİSLER IŞIĞINDA KOMŞULUK İLİŞKİLERİ-1
- SAYGI GÖSTERGELERİ
- SAHÂBENİN ADALETİ VE ÂLİMLERİN BUNA DAİR AÇIKLAMALARI-2
- SAHÂBENİN ADALETİ VE ÂLİMLERİN BUNA DAİR AÇIKLAMALARI-1
- FİTNE HADİSLERİNE İTİRAZLAR
- NEDİR İTTİHAD-I İSLAM?
- BATI DÜNYASININ İHANET SENARYOLARI VE PİLTDOWN ADAMI
- HZ. MUAVİYE'NİN, OĞLU YEZİD'İ VELİAHD TAYİN ETMESİ
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-5
- HZ. MUÂVİYE RÂŞİD HALÎFELERDENDİR
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-4
- ABDULLAH BİN SEBE DİYE BİRİ YOK MUDUR?
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-3
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-2
- SORU SORMA AHLAKI
- İLİM ALINACAK ÂLİMİN ÖZELLİĞİ VE SEÇİMİ
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-1
- HÜR MÜSLÜMAN HANIMIN VASIFLARI:
- İLMİ, SALİH VE EHLİYETLİ HOCALARDAN ALMANIN ZORUNLULUĞU
- İLİM TAHSİLİNDE ÂLİ HİMMET SAHİBİ OLMAK
- İLİM TAHSİLİNDE VE ÖĞRETİMİNDE İYİ NİYET
- HAKKA TALİP OLANLARA ÖNEMLİ TAVSİYELER
- İSLÂM, BİLİME DÜŞMAN MIDIR?
- İLİM TALEBESİNİN İHTİYAÇ DUYACAĞI MEZİYETLERİN ÖZETİ
- İLMİN KADRİNİ BİLMEK
- PEYGAMBERLERİN MASÛM OLUŞU
- BİR MEDRESE PROGRAMI ÖRNEĞİ
Onu(Kuranı) Ruh-ul Emin(Cebrail), inzar edenlerden olasın diye, kalbine apaçık Arapça olarak indirmiştir.
Şuara:193-195
GÜNÜN HADİSİ
Takat getirebileceğiniz ameli alınız.Allah'a yemin olsun ki siz usanmadıkça Allah usanmaz.
Müslim, Kitabu Salati'l-Musafirin ve Kasriha
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
*Nizamü'l-Mülk'ün Şehadeti(14 Ekim 1092) *II.Kosova Zaferi(17 Ekim 1448) *Gedik Ahmed Paşa'nın Vefatı(18 Ekim 1482)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...