Soru 5- Sahih hadislerden «Mütevâtir» ve «Âhâd» olanlar itikadi konularda aynı derecede bağlayıcı mıdır?

Cevap: Evet, bütün sahih hadisler itikat konusunda bağlayıcıdır. Sahih hadisin delalet ve ifade ettiği manaya itikat etmek vacip olur. Lâkin (bu manadaki sahih hadislerin hepsi) aynı derecede değildir. Sahih hadislerden çelişeni yani, muarızı olmayan gayr-i mütevâtir olanlarının gereğine iman etmek vacip olur. Bunun manası şudur ki, durumu bu olan hadislerin gereğine; hadis kendisine göre sabit olduktan sonra iman etmeyen kimse günahkâr olur ve bid'at ehlinden sayılır, (ama) kâfir olmuştur denmez.

Mütevâtir hadislere gelince:

Bunların gereğine iman etmek vacip olur. Bunun manası şudur ki, durumu bu olan hadisin gereğine inanmayan kâfir olmuştur ve İslâm haricine çıkmış sayılır. Şu şartla ki, bu insana göre (hadisin) tevatür derecesinde olduğu sabit olmalıdır. Hadisin tevatür derecesinde olduğu o kişiye göre sabit değilse, kâfir olduğuna hüküm verilmez.

Kelam ilmine mensup âlimlerden; "Âhâd Haberler" itikat konusunda huccet değildir" sözünü söyleyenlerin kastettiği mana budur. Bu sözden kastedilen mana "Haber-i Vâhid'in itikat konusunda bir kıymeti yoktur" demek değildir. Kastedilen mana "«Haber-i Vâhid»; manasına muhalefet edenin kâfir sayıldığı şekilde bağlayıcı/ilzam edici değildir. Yani, ona muhalefet eden kâfir olmaz" demektir. Taftazânî "Şerh-i Mekâsıd" adlı eserinde bunu açıkça söylemiştir.

Ayrıca biz de bu meseleyi "es-Sünnetü'n-Nebeviyye -Hucciyyeten Ve Tedvînen-" ve "Menhecü'l Eşâire fi'l Akîdeti beyne'l Hakâik-ı Ve'l Evhâm" adlı kitabımızda tam manasıyla anlattık.

Soru 6-  İslam toplumunun ve Müslüman bir bireyin kişiliğinin oluşmasında «Sünnet-i Nebeviyye»nin katkısı nedir?

Cevap: Kur'ân ve Sünnet, Müslüman bireyin kişiliğinin oluşmasında en temel önemli iki faktördür. Müslüman toplumun hayat tarzının oluşmasında da durum böyledir. Müslümanca hayat, Kur'ân'a ve Sünnete uygun olan hayattır. Kur'ân'a ve Sünnete uygun olmayan hayat ya Cahiliye hayatıdır, ya da içerisinde Cahiliye (döneminden parça) bulunan hayattır.

Allah (Celle Celâlühû) şöyle buyurmuştur:

"وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ"

"Biz, her peygamberi ancak kendisine itaat edilmesi için gönderdik." (Nisa, 64.)

"وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا"

"Kim Allah'a ve Rasûl'e itaat ederse işte onlar, Allah'ın kendilerine lütuflarda bulunduğu peygamberler, sıddîkler, şehitler ve sâlih kişilerle beraberdir. Bunlar ne güzel arkadaştır!" (Nisa, 67.)

"فَالَّذِينَ آَمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ"

"O Peygamber'e inanıp ona saygı gösteren, ona yardım eden ve onunla birlikte gönderilen nûr'a (Kur'ân'a) uyanlar var ya, işte kurtuluşa erenler onlardır." (A'raf, 157.)

" لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآَخِرَ "

"And olsun ki, Rasûlullâh, sizin için, Allah'a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah'ı çok zikredenler için güzel bir örnektir." (AHz.âb, 21.)

"وَمَا آَتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا"

"Peygamber size ne verdiyse onu alın, size ne yasakladıysa ondan da sakının." (Haşr, 7.)

Peygamber (Sallâllâhu Aleyhi Ve Sellem) şöyle buyurmuştur:

"لا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يَكُونَ هَوَاهُ تَبَعًا لِمَا جِئْتُ بِهِ "

"Sizden biriniz; keyfî arzusu benim getirdiğime tabi olmadıkça iman etmiş olmaz."

Yüce Allah hidayeti, kurtuluşu, dünya ve âhiret mutluluğunu kesinlikle kedi kitabı ve peygamberi Muhammed (Sallâllâhu Aleyhi Ve Sellem)in Sünneti doğrultusunda amel etmeye bağlamıştır.