HIZIR BEY

İstanbul’un ilk kadısıdır. Eskişehir-Sivrihisar’da doğdu. Sivrihisar’da bir medresede müderris olarak göreve başladı. Rivâyete göre Hızır Bey, Edirne’de 2. Mehmed’in huzurunda yapılan ilmî toplantılardan birinde Mısır veya Suriye’den gelen bir Arap âlimiyle giriştiği tartışmada üstünlük sağlayınca, Pâdişâhın dikkatini çekmiş,


Orhan Dindar

odindar14@gmail.com

2024-02-16 10:11:30

İstanbul'un ilk kadısıdır. Eskişehir-Sivrihisar'da doğdu. Sivrihisar'da bir medresede müderris olarak göreve başladı. Rivâyete göre Hızır Bey, Edirne'de 2. Mehmed'in huzurunda yapılan ilmî toplantılardan birinde Mısır veya Suriye'den gelen bir Arap âlimiyle giriştiği tartışmada üstünlük sağlayınca, Pâdişâhın dikkatini çekmiş, bu durumdan memnun olan Pâdişah, sırtın dan kürkünü çıkarıp kendisine giy dirmiş ve onu Bursa'daki Çelebi Mehmed (Sultâniye) Medresesi'ne müderris tâyin etmiştir. Hocazâde Muslihiddin Bey de bu sırada Hızır Bey'den ders almıştır. Fâtih Sultan Mehmed, fetihten hemen sonra Hızır Bey'i İstanbul'a kadı olarak tâyin etti.

Bu görevde iken genç sayılabilecek bir yaşta vefât etti. İstanbul'un Kadıköy ilçesinin adı, buranın Fâtih Sultan Mehmed tarafından Hızır Bey'e arpalık olarak tahsis edilmesi sebebiyledir. İstanbul Unkapanı'nda onun adını taşıyan bir mahalle ve bir mescidi bulunmaktadır. Mescid, yanındaki hamamın sahibi olan Hacı Kadın'a nisbetle, Hacı Kadın Mescidi olarak da bilinir.

Taassuptan uzak, açık fikirli, ince ruhlu olduğu ve latifeden hoşlandığı belirtilen Hızır Bey için "İkinci İbni Sinâ" denilmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın Saraçhâne'deki binası önüne büstü konulmuştur. Hızır Bey'in kabri İstanbul Manifaturacılar Çarşısı bloklarının içerisindedir.

 Hızır Bey'in Kabri ve Mescidi-Unkapanı Meşhur rivâyet: Sultan Fâtih, kubbesi Ayasofya'dan daha yüksek bir câmi inşa edilmesini emretmiştir. Rum mimar deprem tehlikesine karşı sütunları keserek daha küçük çapta bir câmi inşa edince bunu kasıtlı bulan Fâtih, mimarın ellerini kestirtir. Mimar, Sultan'ı dava eder. Yapılan muhakemede Fâtih'in ellerinin kesilmesine hükmeden kadı bu Hızır Bey'dir. Daha sonra Hıristiyan mimarın rızası alınarak, ölünceye kadar onun ve çoluk-çocuğunun maişetinin Fâtih tarafından te'min edilmesi diyet olarak kararlaştırılıp Fâtih'in eli kesilmemiştir. Mimar ve aile efradının da daha sonra Müslüman olduğu söylenir.

Ancak Fatih câmiinin mimarının Rum değil, Atik Sinan olduğu bilinmektedir. Muhtelif kaynaklarda Fâtih'in inşa edilen câmiden bir şekilde memnun olmadığı ve Atik Sinan'ı cezalandırdığı kaydedilmiştir. Atik Sinan'ın Fatih, Atik Ali'de kendi yaptırdığı Kumrulu Mescid haziresinde bulunan kabrinin şâhidesinde de "şehid" edildiği yazılıdır.

 

Bu yazıya yorum yazın


Not: Yanında (*) işareti olanlar zorunlu alanlardır.

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

FENÂRİ İSA CÂMİİ

FENÂRİ İSA CÂMİİ

Fenâri İsa Câmii: 2. Bayezid döneminde şehirdeki terkedilmiş Bizans kiliselerinin şenlendiril

ATİK MUSTAFA PAŞA CÂMİİ

ATİK MUSTAFA PAŞA CÂMİİ

Ayvansaray semtindeki bu câmi Koca Mustafa Paşa tarafından câmiye çevrilmiş bir Bizans kilises

KOCA MUSTAFA PAŞA

KOCA MUSTAFA PAŞA

Enderun’da yetişmiş olup 2. Bayezid’in Şehzâdelik yıllarında onun hizmetine girmiştir. 2.

MESİH PAŞA

MESİH PAŞA

Rum asıllıdır. Ağabeyi Has Murad Paşa ile İstanbul’un fethi sırasında esir düşmüş ve h

ATİK ALİ PAŞA

ATİK ALİ PAŞA

Aslen Saray Bosna’lıdır. Devşirme olarak Enderun’da yetişti. Hadım lakabıyla da tanınan A

GÜLBAHAR HÂTUN

GÜLBAHAR HÂTUN

Fâtih’in hanımı ve 2. Bayezid’in annesidir. Hayatı hakkında kaynaklarda bilgi bulunmamaktad

BEYAZIT CÂMİİ VE KÜLLİYESİ

BEYAZIT CÂMİİ VE KÜLLİYESİ

Beyazıt Câmii, Bizans devrinin en büyük meydanının (forum) bir köşesinde inşa ettirilmişti

SULTAN 2. BAYEZİD (1481-1512)

SULTAN 2. BAYEZİD (1481-1512)

1448’de Dimetoka’da doğdu. Fâtih Sultan Mehmed’in Gülbahar Hâtun’dan doğan büyük oğl

BÜYÜK ÇARŞI

BÜYÜK ÇARŞI

İki bedestenin çevresinde meydana gelen ticaret merkezidir. Halk arasında Kapalı Çarşı olarak

HOCAZÂDE MUSLUHİDDİN

HOCAZÂDE MUSLUHİDDİN

Babası Bursa tüccarlarından olup, o devirde ticaretle uğraşanlar “hoca” unvanıyla anıldı

HIZIR BEY

HIZIR BEY

İstanbul’un ilk kadısıdır. Eskişehir-Sivrihisar’da doğdu. Sivrihisar’da bir medresede m

Dua eden, bana dua ettiği zaman onun duasına karşılık veririm.

Bakara, 2/186

GÜNÜN HADİSİ

Hayâ îmândandır.

Abdullâh b. Ömer (r.a)'dan

TARİHTE BU HAFTA

*Fazıl Mustafa Paşa'nın Belgrad'ı Fethi(9 Ekim 1960) *HAZRETİ HÜSEYİN (r.a.) Şehid Edildi-Kerbela Vak'ası(10 Ekim 680) *Ömer Nasuhi Bilmen Vefat Etti(12 Ekim 1971) *Ankara Başkent Oldu(13 Ekim 1923)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...

SİTE HARİTASI