80. beyt

فَلْسَفه چُون اَکْثَرش آمَد سَفَهْ پَس كلِّ آن

همْ سَفهْ باشَد که دارَد حکمِ آنْجا اَکْثَرست

80

Felsefe çûn eksereş âmed sefeh pes küll-i ân

Hem sefeh bâşed ki dâred hükm-i âncâ ekser-est

Açıklaması

"FEL-SEFEH"nin çoğusu lafız itibariyle "SEFEH"dir. Öyleyse felsefenin tümü mana itibariyle SEFEHdir (yani aptallık, saçmalık, sefahettir. Zira ELHÜKMÜ LİL'EKSERİ (hüküm çoğa aittir) sözü kuralına göre, bütünün hükmünü çoğunluk alır.]

81. beyt

فَلسَفی أز گَنْجِ حِکْمَت چون بَفَلسِی رَهْ نَیافْت

مِی نَدانَم دِیگری را سُویِ آنْ چونْ رَهبرست

81

Felsefî ez genc-i hikmet çun be felsi reh ne-yâft

Mi ne-dânem digerî râ sûy-i ân çûn rehber-est

Açıklaması

[FELSEFECİ hikmet hazinesinden bir FELS kadar yol bulamazken, Bilmiyorum diğer insanlara hikmet hazinesi için nasıl rehber olabilir?]

82. beyt

حُکمِ حالِ مَنطقِی خَواهی زِحالِ فلسفِی

کُنْ قِیاس آن را که أصغر مندرج در أکْبرست

82

Hükm-i hâl-i mantıkî hâhî zi hâl-i felsefî

Kun kıyâs ân râ ki asğar münderic der ekber-est

Açıklaması

[Mantık ilminin tahsiline çalışan kimsenin haline ne olduğunu bilmek istersen, onu felsefe ilmini okuyanın haline kıyas et: zira mantık "cüz" (parça), felsefe de "kül" (bütün) dür. Cüzün hali "kül" den anlaşılır.] Mantık felsefe ilminin mukaddimesidir. O zaman şöyle bir kıyas yapılabilir; Mantık felsefedendir. Çünkü onun mukaddimesidir. Felsefenin tümü sefehtir. Öyleyse mantık ta sefehtir.

-devam edecek-