Milliyet, 23 Eylül 1959

"Şu kısa okuyucu mektubu göründüğü kadar ehemmiyetsiz değildi;

"Koca Peyami,

Şu Allah, Allahçı lafları senin ağzına yakışmıyor. Çünkü kafan işliyor ve mantığın sağlamdır. Yoksa sende de mi öteki dünya korkuları başladı?"

İmza yerinde de şu cümle; "Komünist filan değil, sadece Allahsız; Sahir Kafalı"

…

Ey koca kafalı,

Dünyanın Eflatun'dan Farabi'ye, İbn-i Sina'ya, Mevlana'ya, Newton'a, Hegel'e, Einstein'a, Bergson'a ve bugün hayatta bulunan doğulu, batılı meşhur ilim adamları ve filozoflara varıncaya kadar "kafası işleyen" ve "mantıkları sağlam" yüzbinlerce dâhi ve mütefekkir Allah'a inanırlar.

Kafası dalavereden başka bir şeye işlemeyen karaborsacılar, vurguncular, düzenbazlar ve çeşit çeşit günahkârlar arasında Allah'a inanmayanlar pek çoktur.

Allah'ı körü körüne inkâr etmek kolaydır ve çok kârlı görünür; insanı hesap vermekten, mesuliyetten, vicdan azabından, ceza korkusundan kurtarır.

Fakat Allah'ı, metafizik, felsefi ve ilmi delillerle inkâr etmek, ispat etmekten daha zordur.

Allah fikri öyle bir güneştir ki onsuz her izah karanlıkta kalır. Allahsız filozoflar bile hedefini şaşırmayan karanlık bir tabiat şuuruna inanmışlardır. Arada, bir kelime ve derece farkından bir şey kalmaz. Mahiyet aynıdır.

Ben Allah'a, öteki dünya düşüncesinden en uzak olduğum çağımda inanmaya başladım. Bütün ömrüm bu inancımı kontrol etmekle geçti. Mizacım bakımından, inanmaktan ziyade şüphe etme meylim var. Boşuna inanmaktan ve boşuna şüphe etmekten çok sakınırım. Bence şüphe edilecek şeyden şüphe etmemek ve şüphe edilmeyecek şeyden şüphe etmek ahmaklıktır. Benim imanım, şüpheye karşı adım adım kazanılmış bir dikkat, inceleme, tetkik ve bilgi zaferidir.

Allah, kendisini kabul ettirmek için, insana yeter derecede bilgi imkânı vermiştir. Fakat gizli bir varlığın(hele Allah'ın) yokluğunu isbat etmek için her şeyi bilmek lazımdır. Hiç kimse bu külli bilgiye sahip olduğunu iddia edemez. Allah'a inanmak değil, inanmamak insanın boyunu aşar.

Unutma ki, insanlar içinde Allah'a inanan dehalar ve büyük zekâlar pek çoktur; eşekler arasında ise hiç yoktur!"

Peyami Safa,

20. Asır Avrupa Ve Biz

Ötüken Neşriyat, İst. 2019, 7. Baskı