BAKIŞ AÇISI-21
Modernizm yeni bir bilinç oluşturma peşindedir. Alışılagelmiş kabullerden, düşünce kalıplarından tamamen azade, yeni bir bilinç oluşturma peşindedir. Bunu oluştururken aslında nötr bir noktadan hareket etmiyor. İstişrak faaliyetinin kendisine sağladığı arka plandan faydalanarak yapıyor bunu. Bu nokta, Modernist hareketin ortaya çıkışını hazırlayan
Modernizm yeni bir bilinç oluşturma peşindedir. Alışılagelmiş kabullerden, düşünce kalıplarından tamamen azade, yeni bir bilinç oluşturma peşindedir. Bunu oluştururken aslında nötr bir noktadan hareket etmiyor. İstişrak faaliyetinin kendisine sağladığı arka plandan faydalanarak yapıyor bunu. Bu nokta, Modernist hareketin ortaya çıkışını hazırlayan en temel hususlardan birisi olması bakımından son derece önemlidir. Yani Müslümanlar'ı "bu kötü durumdan kurtarmak" için İslam'ı yeniden "okumak." Modern İslam Düşüncesi Üzerine Altınoluk - Mart 1998
Zaten Modernistler'de Ulema'ya bakış da net bir şekilde ortadadır. İslam, Ulema'nın "tekelinden" alınmalı –özellikle Fazlur Rahman'da–, halka yayılmalıdır. Dolayısıyla halkın iradesi neyse, İslamî olan da odur. Bu aslında yüzdeyüz demokratik bir yapıdır. Ama bu, Batı'dan ithal bir demokrasi değil, bir "yeniden keşif"tir. İslamî dinamiklerle demokrasinin yeniden keşfi anlamına gelir. Modern İslam Düşüncesi Üzerine Altınoluk - Mart 1998
Modernizm bir "sapma"dır." Fikrî anlamda bir sapmadır; hatta zaman zaman imana taalluk eden handikapları vardır. Dolayısıyla sokaktaki insanın bu akıma paçayı kaptırmaması lazımdır. Bizim için önemli olan, Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaat akidesinde oluşturulmuş sisteme olabildiğinde sıkıca yapışmaktır. Karşılaştığımız problemleri bu sistemin bize verdiği ruhla çözmeye yönelmeliyiz. Sistemimizi, kültürümüzü, marifetimizi oluşturan ruhu yeniden keşfetmemiz lazım. Burada özellikle İslamî alanda çalışan ilim adamlarına çok büyük görev düşüyor. Bu ruhu yeniden keşfedip ortaya koymamız gerekiyor. Modern İslam Düşüncesi Üzerine Altınoluk - Mart 1998
İslam düşüncesi" diye bir fenomen var ortada. "İslam düşüncesi" hadisesi, bizim şuurumuzun, bilincimizin gerçekten yabancısı olduğu bir şey. "Düşünce" faaliyeti aklî bir faaliyettir. Bizim literal dünyamıza bakıyorsunuz, düşünce faaliyetini anlatan bir kaç kavram var; "taakkul" var, "tefekkür" var, "teemmül" var, "tedebbür" var. Fakat bunlardan hiç birisi "düşünce" kelimesinin yüklendiği anlamı ifade etmiyor. Çünkü bizim geçmişimizde böyle bir faaliyet yok. "Düşünce adamı", "düşünür" kelimelerinin karşılığı yok. Bir "mütefekkir" var; "tefekkür"den türemiş. O da modern zamanlara ait. Bizde "düşünce" kalp ile ilgili bir hadisedir. Modern İslam Düşüncesi Üzerine Altınoluk - Mart 1998
Bugün hemen her İslamî metinde bir "İslam düşüncesi" vurgusu var. Bunu modern bir duruş olarak tespit etmek zorundayız. Dolayısıyla İslam düşüncesi dediğimiz şeyin ürettiği her bilgiye ihtiyatla yaklaşmak zorundayız Modern İslam Düşüncesi Üzerine Altınoluk - Mart 1998
Kur'an'ı anlama ve yorumlama hususunda "Önce Kur'an" çağrısı yapanların, öncelikle bütüncül bir sistem ortaya koymaları gerekiyor. Kur'an'ı nasıl anlayacağız, ilkelerimiz nedir, hareket tarzımız ne olmalıdır? Böyle bir sistem yok. Böyle bir sistemin olmayışı aslında belki –en azından bazıları için– bilinçli bir durumu işaret ediyor. Çünkü böyle bir sistem olduğunda ilmî olarak kendisini onunla sınırlandırmak zorunda. Bunu yaptığı zaman da Kur'an'ı kendi içinde ve sadece Kur'an ile sınırlı kalarak anlamanın güçlükleriyle karşılaşacak. (Fazlur Rahman'ın sebeb-i nüzul bildiren rivayetlere yeşil ışık yaktığını hatırlayalım.) Zorunlu olarak bir başka merciye, –mesela Sünnet'e– başvurmaya kalkışacak. O zaman da kendi söylemiyle çelişecek. Dolayısıyla bence bu, özellikle Türkiye'deki kimi isimler tarafından bilinçli olarak yapılıyor. Yıllardır bu çağrıyı yapan insanlar var. Ortaya koydukları belki somut çalışmalar var. "Kur'an'dan yola çıkarsanız bunlar olur" deniyor. Ama Kur'an'dan yola çıkmak nedir, Kur'an'a başvurmak nedir, bunun yolu yöntemi nedir, bu konuda bir faaliyet yok. Bunların zaman zaman cevaplandırmak zorunda kaldıkları bazı sorular oluyor. "Kur'an başucu kitabıdır dediysek de, bunu da belli bir birikime, tecrübeye sahip olanlar yapabilir, işte Arapça'yı bileceksiniz, Arap dilinin özelliklerini bileceksiniz..." şeklinde kendi rezervlerini de zaman zaman ifade etmek zorunda kalıyorlar. Bence bu bilinçli bir harekettir. Böyle bir metodoloji, yetersizliklerini gösteriyor. Çünkü sıfırdan bir metodoloji oluşturmak kolay bir şey değil. Şu hadisin şu şu nedenlerle zayıf olduğunu söylemeye benzemez bu. Başlı başına bir anlama ve yorumlama sistemi. Bir ömrün değil, bir kaç neslin geçmesi lazım böyle bir faaliyetin oluşması için. Modern İslam Düşüncesi Üzerine Altınoluk - Mart 1998
Dinin sekülerleştirilmesi" veya "dinî bir çözülme" olarak nitelendirilmesinin pek de yanlış olmayacağını düşündüğümüz Modern İslam Düşüncesi kendisini orijinal bir yaklaşım olarak takdim etse de, varlık sebebi ve en temel karakteri olan tepkisellik, onu sanıldığından daha belirsiz ve kaygan zeminlerde hareket etmeye itmektedir. Buna bir de hareketin literal yapısındaki heterojenite ve argümanlarınının kendisini isbat etmiş bir metodolojiden yoksunluğu vakıası eklenince, ortaya kelimenin tam anlamıyla bir "karmaşa" çıkmaktadır. Modern İslam Düşüncesinin Fikrî Ve Toplumsal Tahribatı Altınoluk - Ocak-Mart 1999
İslam dünyasında Modernist çalışmalara kuşbakışı baktığımızda görünen manzara şudur: Aslında ortada bütünlük arz eden, sistemini kurmuş, altyapısını ve üstyapısını oluturmuş ve kendi literatürünü geliştirmiş yeknesak bir "İslam Modernizmi" yoktur. Görünen, sadece belli "sloganlar"ı benimsemekten başka ortak bir tarafı bulunmayan Modernistler topluluğudur. Modern İslam Düşüncesinin Fikrî Ve Toplumsal Tahribatı Altınoluk - Ocak-Mart 1999
Modern İslam Düşüncesi'nin yapısını tahlil etmeyi hedefleyen hemen bütün çalışmalarda yapılan, İslam Modernistleri'nin belli konulardaki görüş ve düşüncelerini alt alta koyup sıralamaktan ibarettir. Başka türlü olması mümkün de değildir. Çünkü "geleneğin sorgulanması", "aklın otoritesi", "dinde kolaylık", "değişimin belirleyici kılınması" ve "ilerlemecilik" gibi şemsiye kavramlar altında serdedilen görüşler, detaylara inildikçe farklılaşmakta ve giderek birbiriyle uzlaşmaz tavırlar sergilendiği dikkat çekmektedir. Modern İslam Düşüncesinin Fikrî Ve Toplumsal Tahribatı Altınoluk - Ocak-Mart 1999
Ä°lerlemecilik" ve "deÄŸiÅŸimin belirleyici kılınması", diÄŸerlerine göre Modern zamanlara aidiyeti hakkında daha kesin ÅŸeyler söylememizi mümkün kılan hususlardır. Bizim bu kavramlara itirazımız, bizatihi anlattıkları olgulara deÄŸil, onlara yüklenen fonksiyon ve temsil ettikleri dünya görüşü noktasındadır. Zira kuÅŸkusuz deÄŸiÅŸimi ve ilerlemeyi besleyen pek çok faktör ve bunların felsefî, kültürel, sosyal ve tarihsel bir arkaplanı vardır. Bunlar tahlil edilmeden, bunlara bugünkü ÅŸeklini veren unsurların kritiÄŸi yapılmadan bunlara ne karşı çıkmak, ne de bunları olduÄŸu gibi kabul etmek doÄŸru deÄŸildir. Hele deÄŸiÅŸim ve ilerlemenin, her ÅŸeyi, hatta dini bile (ahkâmı, heÂdefleri ve topluma vaziyet ediÅŸ biçimi noktasında) belirleyen, deÄŸiÅŸtiren ve ÅŸekillendiren hususlar olarak algılanması, kanaÂatimize göre Müslümanlar'ın karşı karşıya bulunduÄŸu en tehÂlikeli fikrî badirelerden birisidir. . Modern Ä°slam Düşüncesinin Fikrî Ve Toplumsal Tahribatı Altınoluk - Ocak-Mart 1999
Dinde kolaylık" ilkesi ile bizzat Kur'an ve Sünnet'te ifadesini bulmuş olan "kolaylık"ın kastedilmediğine dikkat edilmelidir. Dinin sâbitelerinden, Zarûrât-ı Diniyye'den ve kesin nasslarla sabit olmuş hususlardan, herhangi bir kişi, kurum ya da toplum adına "feragatte bulunulması" söz konusu olamaz. Bütün zaman ve mekânları düzenlemek için gönderilmiş olan bu din Allah'ındır ve O'nun iradesi Kur'an ve Sünnet'te nasıl ifade edilmişse öyle yaşanacaktır. Bunun ötesinde –Mecelle'de "Ezmânın tegayyürü ile ahkâmın tebeddülü inkâr olunamaz", "Âdet muhakkemdir", "Nâs'ın isti'mâli bir hüccettir ki, ânınla amel olunur"... gibi kaidelere dayandırılan– "kolaylık" ilkesi, ancak kesin nasslarla belirtilmemiş ve Müslümanlar'ın tercihine bırakılmış olan meşru seçenekler hakkında işletilebilir Modern İslam Düşüncesinin Fikrî Ve Toplumsal Tahribatı Altınoluk - Ocak-Mart 1999
Aklın otoritesi"ne gelince, burada çerçevesini ve hareket alanını vahyin belirlediÄŸi aklın deÄŸil, "felsefî aklın", yani Rasyonalite'nin kastedildiÄŸi açıktır. Felsefe'yi öteden beri uÄŸraÅŸtıran "aklın otoritesinin ve yetkisinin sınırları" konusu Batı'da bile o denli istismar edilmiÅŸtir ki, iÅŸ sonunda Paul Feyerabend'e "Akla Veda" dedirtecek noktalara gelmiÅŸtir. Öyleyse akıl, vahyin hizmetine verildiÄŸi oranda gerçek fonksiÂyonuna kavuÅŸacak ve Ä°lahî Ä°rade'nin istekleri doÄŸrultusunda icra-i faaliyet edecektir. Modern Ä°slam Düşüncesinin Fikrî Ve Toplumsal Tahribatı Altınoluk - Ocak-Mart 1999
"Akılcılık" ilkesi ve akla yüklenen fonksiyon, bizdeki ilk rasyonalistler olarak değerlendirilen Mu'tezile tarafından bile Modernistler'in tavrına göre nisbeten daha makul bir çerçevede kendisini göstermiştir. Modern İslam Düşüncesinin Fikrî Ve Toplumsal Tahribatı Altınoluk - Ocak-Mart 1999
Modern İslam Düşüncesi'nin en bariz vasfının "tepkisellik" olduğunu söyledik. Bu tez, ilk bakışta tartışmalı görünebilir. Ancak İslam Dünyası'nda bu yaklaşımın temsilcileri olarak öne çıkan isimlerin çalışmalarına baktığımız zaman, orijinal bir duruştan ziyade, "yanlış bulma" gayretinin daha baskın bir tavır olarak belirdiğini müşahede ediyoruz Modern İslam Düşüncesinin Fikrî Ve Toplumsal Tahribatı Altınoluk - Ocak-Mart 1999
Burada bindörtyüz yıllık koca bir ilim ve kültür birikiminden bahsediyoruz. Bu devasa yapı içerisinde yelpazenin her iki ucunu temsil eden yaklaşımların bulunması, hatta bunun da ötesinde söz gelimi aynı ekole mensup insanların birbirine uymayan görüşler serdetmiş olması tabiidir. İslam "geleneği", kendi içinde geliştirdiği "tahkik" ve "tenkit" mekanizmalarının sağladığı devinim ile zaten kendisini sürekli olarak yenilemiş ve canlı tutmuştur. Modern İslam Düşüncesinin Fikrî Ve Toplumsal Tahribatı Altınoluk - Ocak-Mart 1999
-devam edecek-
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DÄ°ÄžER YAZILAR
BAKIŞ AÇISI-23
*Aslında aklın fonksiyonu ve yetkisinin sınırları konusunda –yaygın kanaatin aksine– Mu'te
BAKIŞ AÇISI-22
"Mademki Batı'dan geri kaldık, öyleyse dinin tarihte ortaya çıkmış olan tezahürü ile dinin
BAKIŞ AÇISI-21
Modernizm yeni bir bilinç oluşturma peşindedir. Alışılagelmiş kabullerden, düşünce kalıpl
BAKIŞ AÇISI-20
Artık dönemini doldurmuş, tekrarlana tekrarlana aşınmış, eskiye ait olan, bugüne hitap etmey
BAKIŞ AÇISI-19
Kur'an müslümanlığı, Gerçek İslam, Yeniden yapılanma gibi kalıplar, bir önceki maddede kı
BAKIŞ AÇISI-18
Hatta Kur'an ve Sünnet'in titizlikle teşvik ettiği "Şûra" ilkesine hayat veren de "farklı gör
BAKIŞ AÇISI-17
Dînî hassasiyet insanlarda mezhep anlayışının zayıflamasıyla zayıflamaya başlıyor. İşte
BAKIŞ AÇISI-16
Misyonerliğin, sömürgeleştirme hareketlerinin bir öncü kuvveti olduğunu biliyoruz. İkinci Va
BAKIŞ AÇISI-15
A-k-l" kökünden türeyen bazı fiiller mevcut olmakla birlikte, Kur'an'da "akıl" formunun geçmed
BAKIŞ AÇISI-14
Ümmetimin âlimleri Beni İsrail'in nebileri gibidir." Bu rivayetle ilgili olarak bu yılın 13 M
BAKIŞ AÇISI-13
Mezhep" bir anlama sistemidir. Yaşadığımız hayatın ibadetten muamelata kadar her veçhesi hakk
Ä°nfitar Suresi/6-8
Ey insanoğlu! Seni yaratıp sonra şekil veren, düzenleyen, mütenasip kılan, istediği şekilde seni terkip eden, çok cömert olan Rabbine karşı seni aldatan nedir?
GÃœNÃœN HADÄ°SÄ°
Yapılan hayırdan (ma'ruf) hiçbir şeyi küçük bulup hakir görme, kardeşini güler yüzle karşılaman bile olsa (bunu ehemmiyetsiz görüp ihmal etme)
Müslim, Birr 144, (2626)
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm Ä°nternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yaptÄ...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARÄ°HTE BU HAFTA
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...