ÇELİŞKİLİ GİBİ GÖRÜNEN BAZI HADİSLER
Soru: İlk bakışta çelişkili ve birbirine zıt gibi görünen bazı hadisler nasıl uzlaştırılır? Cevap: Mutezileden el-Câhız ve onun gibi düşünenler, bazı hadislerin birbiriyle çelişkili veya Kur’an’a muhalif olduğunu iddia etmişlerdir. Bu iddialara cevabı, İmam İbn Kuteybe’nin Tevilu Muhtelifi’l-Hadis adlı eserinin 87. sayfasından
Soru: İlk bakışta çelişkili ve birbirine zıt gibi görünen bazı hadisler nasıl uzlaştırılır?
Cevap: Mutezileden el-Câhız ve onun gibi düşünenler, bazı hadislerin birbiriyle çelişkili veya Kur'an'a muhalif olduğunu iddia etmişlerdir. Bu iddialara cevabı, İmam İbn Kuteybe'nin Tevilu Muhtelifi'l-Hadis adlı eserinin 87. sayfasından itibaren özet mahiyette aktararak vermeye çalışacağız.
1.soru: "Allah Teâlâ, Âdem (a.s.) sırtını sıvazladı ve oradan kıyamete kadar gelecek olan zürriyetini, zerre şeklinde çıkartarak kendi nefislerine şahit tuttu ve onlara: Ben sizi Rabbiniz değil miyim? Diye sordu. Onlar da: Evet, dediler" hadisi, "Rabbin, Âdemoğullarının bellerinden soylarını aldı ve onları kendilerine şahit tutarak 'Ben sizin Rabbiniz değil miyim? dedi. Onlar: Şüphesiz Sen bizim Rabbimizsin, biz de şahidiz, dediler."(1) ayetiyle çelişmektedir. Çünkü hadis, Allah'ın bu zürriyetleri Âdem'in belinden aldığını söylerken, ayet, âdemoğullarının bellerinden alındığı haber vermektedir.
Cevap: Hadis, ayetteki ibareyi tafsil/izah mahiyetinde gelmiştir. Aralarından herhangi bir çelişki yoktur; aynı manaya gelmektedirler.
2. soru: "Kabrimle minberimin arası, cennet bahçelerinden bir bahçedir" hadisi ile "Cennet, yedinci kat göktedir" hadisi arasında bir çelişki vardır.
Cevap: Burada herhangi bir çelişki yoktur. Zira Hz. Peygamber (s.a.v.): "Kabrimle minberimin arası, cennet bahçelerinden bir bahçedir" derken, bu yerin gerçek manada bir 'bahçe' olduğunu kastetmiş değildir. O sadece orada namaz kılmanın ve Allah'ı zikretmenin, insanı cennete götüreceğini kastetmiştir. Dolayısıyla orası cennetten bir bahçe sayılmaktadır.
3. soru: "Doğan her çocuk, fıtrat üzere doğar.." hadisi ile "bedbaht kimse, anasının karnındayken bedbaht olandır" hadisi arasında bir çelişki vardır.
Cevap: Ortada herhangi bir çelişki ya da ihtilaf söz konusu değildir. Peygamberimiz (s.a.v.) 'doğan her çocuk, fıtrat üzere doğar..' derken, Allah Teala'nın ruhlar alemindeyken onların babalarının sırtlarından almış olduğu misakı kastetmektedir. İşte dünyaya gelen her çocuk, bu ahid ve ikrar üzeredir.
4. soru: Kitabın ve aklın yalanladığı bir hadis var. Siz şu hadisi rivayet ediyorsunuz: "Resulullah (s.a.v.), Bedir Savaşında ölen müşriklerin cesetleri başında durup: Ey Utbe b. Rebîa, ey falanca, ey filanca! Rabbinizin size vadettiğinin gerçek olduğunu şimdi gördünüz mü? Zira biz Rabbimizin bize vadettiğinin gerçek olduğunu gördük." Diye seslendiğinde, etrafındakiler, onların bu sözleri nasıl işittiklerini sordular. Efendimiz de (s.a.v.) cevap olarak: "Canımı elinde tutana yemin olsun ki onlar beni, sizin duyduğunuz gibi duyuyorlar" buyurdu. Buna karşılık Yüce Allah da: "Sen kabirlerde olanlara işittiremezsin"(2) ve "Sen ölülere duyuramazsın"(3) buyurmaktadır.
Cevap: Sözü geçen ayetlerin bu konuyla ilgisi yoktur. Zira Allah Teâlâ 'ölüler' derken, cahilleri ve aynı zamanda ölmüş olanları kastetmektedir. Dolayısıyla mana şöyledir: 'Sen, Allah Teâlâ'nın cahil bıraktığı bir adama laf anlatamazsın ve Allah'ın hidayete karşı kulağını sağır ettiği birine de işittiremezsin"(4)
5. soru: Birbiriyle çelişen iki hadis var. Siz hem Hz. Peygamber'in (s.a.v.): " Tek başına yolculuk eden kimse şeytandır, iki yolcu iki şeytandır, üç kişi olurlarsa yolcu kafilesi sayılır" dediğini hem de postacıyı tek başına gönderdiğini ve Ebu Bekirle birlikte hicret ettiğini rivayet ediyorsunuz.
Cevap: Efendimiz (s.a.v.): "Tek başına yolculuk eden kimse şeytandır" hadisiyle yalnızlığın tehlikesine işaret etmektedir. Bu itibarla bir veya iki kişinin şeytanın tuzaklarına, yırtıcı hayvanların veya hırsızların saldırılarına maruz kalabileceğini ifade etmektedir. Ayrıca Peygamberimiz (s.a.v.) bir memleketten diğerine postacıyı tek başına gönderirken, ona yoldaki bir kafileye katılarak eşlik etmesini de emretmiştir. Bu ise, insanların her zaman yapa geldikleri şeylerden biridir."(5)
6. soru: Birbiriyle çelişen iki hadis daha var. Siz hem Allah Resulü'nün (s.a.v.) fakirlikten Allah'a sığınarak 'Allahım senden kendi zenginliğimi ve mevlamın (yakın akraba, eş-dost, komşu, köle, yardımcı v.s.) zenginliğini niyaz ederim" dediğini hem de "Ey Allahım! Beni miskin olarak yaşat, miskin olarak öldür ve beni miskinler arasında haşret" dediğini rivayet ediyorsunuz. Bu ise bir çelişki ve ihtilaftır.
Cevap: Burada da herhangi bir çelişki söz konusu değildir. Zira onlar, fakirliği meskenetle aynı anlamda değerlendiriyorlar. Oysa hadis "Allahım beni fakir olarak yaşat ve fakir olarak öldür" şeklinde olsaydı, o zaman dedikleri gibi gerçekten bir tutarsızlık olabilirdi. Ama "Allahım beni miskinlerle beraber haşret" ifadesi, tevazu (alçakgönüllülüğü) manasına gelmektedir. Sanki Peygamberimiz (s.a.v) Allah Teâlâ'dan, kendisini zorba ve mütekebbirlerden etmemesini ve onlarla birlikte haşretmemesini istemiş gibidir."(6)
Dipnotlar
1-A'raf 7/ 17
2-Fâtır 35/ 22
3-Neml 27/ 80
4-İbn Kuteybe, Tevil, s. 149, 152
5-İbn Kuteybe, Tevil, s. 162
6-A.g.e., s. 167
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
ALLAH RASULÜ HAKKINDA ÖZ BİLGİ
Annem, babam ona feda olsun. O, zamanen, şanca, cemâlen ve kemâlen Peygamberlerin hâtemidir. Onl
PEYGAMBER EFENDİMİZ’İN “İSMET”İ VE “İSTİĞFAR”I
Özet: Kulun işlediği günahlardan pişmanlık duyma ve Allah’ın affına sarılma anlamını i
ALLAH RASULÜNÜN MANEVİ ŞAHSİYETİ-3
Fahr-ı Kâinat Efendimize Ta’zîm edip Saygı Göstermeyi Emreden Ayetler: 1- Yüce Allah Kur’
ALLAH RASULÜNÜN MANEVİ ŞAHSİYETİ-2
Fahr-ı Kainat’a Nasıl Bakmalıyız: Kur’ân’da, “Muhakkak ki, Allah katında sizin en d
ALLAH RASULÜNÜN MANEVİ ŞAHSİYETİ-1
Fahr-ı Kâinat Efendimiz, (Aleyhissâlatü vesselâm) Kur’ân’ı Mekkelilere tebliğe başladı
HADİS DEĞERLENDİRMELERİNDE MODERNİST BAKIŞIN ÇIKMAZLARI
Muhâl ve münker muhteva taşıyan veya bu türden bir sonuca götüren hadislerin isnadı nasıl o
MODERN DÖNEMDE SÜNNETİN HÜCCET DEĞERİNE DİL UZATILMASI
FİTNENİN TARİHÇESİ Dr. Mustafa el-A’zamî “Dirasat fi’l-Hadisi’n-Nebevî” adlı kita
SİYER OKUNURKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN BİR HUSUS
Bu güne kadar Hz. Peygamber hakkında birçok kıymetli eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerin ç
HATEMİYYET’E DAİR FARKLI BİR TAHKİK
Bu yazıda Muhammed Mustafa’nın (sallallahu aleyhi ve sellem) son Peygamber, Kur’an’ın da im
MEALCİLERİN SÜNNET HAKKINDAKİ ŞÜPHELERİ VE BUNLARA VERİLEN CEVAPLAR
Hadisleri inkar edenlere mealciler, akılcılar ve Kur'an'cılar denilir. Bunlar kendilerine nispet
HZ. PEYGAMBERE KARŞI GÖREVLERİMİZ
İslâm bir dindir. Bu dini gönderen Allah (cc)'dır. Bu dinin bir kutsal kitabı, bir peygamberi,
- HZ. PEYGAMBER HAKKINDAKİ TAVRIMIZ NASIL OLMALI?
- SÜNNETE BAŞVURMADAN KUR’AN’LA AMEL ETMENİN İMKANSIZLIĞI
- SAHABENİN HADİS YAZMAMASININ ÜÇ SEBEBİ
- TABİÎNİN SÜNNETİN YAZIM ve TEDVİNİNE VERDİĞİ ÖNEM
- HADİSLERİN TEDVİNİ-3
- HADİSLERİN TEDVİNİ-2
- GÜZEL AHLAKA AİT 15 HADİS-İ ŞERİF
- HADİSLERİN TEDVİNİ-1
- HADİS’E SALDIRILMASININ ASIL SEBEBİ
- SÜNNET İSLAM’IN ASILLARINDAN BİR ASILDIR-4
- HABER-İ VÂHİDİN İ’TİKÂTTA HÜCCET DEĞERİ
- SÜNNET İSLAM’IN ASILLARINDAN BİR ASILDIR-3
- SÜNNETİN HÜCCETİYETİ HUSUSUNDA SAHABE TATBİKATI
- SÜNNET İSLAM’IN ASILLARINDAN BİR ASILDIR-2
- SAHİH BUHARİ’NİN EŞŞİZ ÜSTÜNLÜĞÜ
- EY ALLAH’IM!
- HADİS YAZILMASINI YASAKLAYAN RİVAYETLERE BAKIŞ
- SÜNNET İSLAM’IN ASILLARINDAN BİR ASILDIR-1
- PEYGAMBER (S.A.V)’İN HADİS YAZIMINA MÜSAADE ETMESİ
- SÜNNETİN YAZIYA AKTARILMASI
- MEVLİD-İ ŞERİF Mİ, KUTLU DOĞUM MU?
- GARİB HADİS NEDİR?
- AZİZ HADİS NEDİR?
- MEŞHUR HADİS NEDİR?
- MÜTEVATİR HABER NE DEMEKTİR?
- PEYGAMBERİMİZ HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKEN HUSUSLAR
- ÇELİŞKİLİ GİBİ GÖRÜNEN BAZI HADİSLER
- RASULULLAH’IN ÜSTÜNLÜĞÜ
- HADİS VE HADİS İLİMLERİNİN EN ÖNEMLİ MESELELERİNE DAİR SORU-CEVAPLAR
Sizi topraktan yarattık; oraya döndüreceğiz ve oradan tekrar sizi çıkaracağız.
Tâ Hâ, 55
GÜNÜN HADİSİ
Zühd hakkında
Kendisine çok konuşmama ve zühd duygusu verilen kimseyi gördüğünüz zaman ona yaklaşın.Zira o hikmet telkin eder.İbn-i Mace-Zühd:1
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
*Fazıl Mustafa Paşa'nın Belgrad'ı Fethi(9 Ekim 1960) *HAZRETİ HÜSEYİN (r.a.) Şehid Edildi-Kerbela Vak'ası(10 Ekim 680) *Ömer Nasuhi Bilmen Vefat Etti(12 Ekim 1971) *Ankara Başkent Oldu(13 Ekim 1923)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...