ALLAH’IN KADERİ VE KAZAYI BELİRLEYİP YARATMASI

Kader, Allah’ın ilim ve irade sıfatlarıyla, kaza ise tekvin sıfatı ile ilgilidir.


Ali Bozkurt

alibozkurt.02@hotmail.com

2019-11-14 11:18:24

Kader, Allah'ın ilim ve irade sıfatlarıyla, kaza ise tekvin sıfatı ile ilgilidir.

Konuyu doğru anlamak için önce bu iki terimin sözlük ve terim anlamlarını bilmemiz gerekir.

Kader kelimesini sözlük anlamı: Ölçü, miktar, tayin, tahsis, belirleme, belli ölçülere göre yapma.

Kader kelimesinin terim anlamı: Allah'ın ezelden ebede kadar olmuş ve olacak bütün işlerin zamanını, yerini, kapsamını, niteliklerini ezeli ilmiyle bilmesi ve her şeyi olacağı şekilde tespit, takdir ve tahdit etmesi yani sınırlaması.

Kaza kelimesinin sözlük anlamı: hüküm, emir, beyan, bitirme, yaratma, bir söz veya işi yerine getirme.

Kaza kelimesinin terim anlamı: Allah'ın ezeli ilmiyle zamanını, yerini ve kapsamını bildiği işlerin; vakti gelince Allah'ın tespit, takdir ve tahdidine yani sınırlamasına uygun olarak meydana gelmesi.

Bu tariflerden şunu anlıyoruz: Kullarının kaderini ezelde bilip takdir etmiş olan Allah, takdir ettiği şeyleri, zamanı gelince takdirine uygun olarak yaratmaktadır.

Bu durumda şu sorunun cevabını vermemiz gerekir: Allah, kulunun kaderini ezeli ilmiyle bilip tespit ettiği ve zamanı gelince de bunları yarattığı halde, kul niçin sorumludur?

Bu soruyu doğru anlamak için üç unsura dikkat etmemiz gerekir:

1-Allah'ın ilmi ezelidir. Allah, ezeli ilmiyle ileride olacak her şeyi bilir. Allah'ın olacak şeyleri önceden bilmesi, kulların ileride tercih edip yapacaklarından sorumlu olmamalarını gerektirmez.

2-Allah, irade sahibidir. Allah'ın istemediği şeyler, Allah'a rağmen kaderin bir parçası olamayacakları gibi, varlık sahasına da çıkamazlar. Ancak Allah, kullarını kendi iradeleriyle işlemek istemeyecekleri şeyleri cebren işlemek zorunda bırakmaz. Bir başka ifadeyle, her kul neyi irade edip işlemek isteyecekse kaderine o şey yazılır. Kul, kendi isteği dışında yaşadığı şeylerden dolayı sorumlu olmaz. Günah ve sevap irade ile oluşur. Allah, kimseye bir günahı veya sevabı kader olarak yazıp o işleri ona cebren yaptırmaz. Allah, kulunun ileride hangi sevapları işlemek isteyip hangi günahlara da gönüllü olarak girmek isteyeceğini ezeli ilmiyle bildiğinden, kaderini ona göre belirler.

3-Allah, kulunun kaderinde olan fiilleri, zamanı geldiğinde kaderine uygun olarak yaratır. Kulun, kendi fiillerini yaratamamasının sebebi, Allah'ın tek yaratıcı olmasıdır. Kul, kendi fiilini yarattığı için değil, o fiili yapmayı istediği için sorumlu olur. Fiili yapmak isteyen kul, yaratan Allah'tır; çünkü kulun hayatının bütün safhalarını Allah yaratır. Allah, kulun istemediği bir şeyi ona cebren yaptırmaz. Her kul, kendi fiilinin sahibidir.

Konunun yanlış anlaşılmaması için, şu üç cümle önemlidir:

1.Kul, kendi fiilini yaratamaz, çünkü yaratma niteliği yoktur.

2.Allah, sevap veya günah kazandıracak işleri kuluna cebren yaptırmaz.

3.Kul, fiilini yarattığı için değil, irade edip o işe sahip çıktığı için, günah veya sevap kazanır.

Bu yazıya yorum yazın


Not: Yanında (*) işareti olanlar zorunlu alanlardır.

Bu yazıya gelen yorumlar.

ÖMER KIRMIZI, 2019-11-15 09:02:05

Teşekkürler Hocam

Bu yoruma katılıyor musunuz ?

DİĞER YAZILAR

ALLAH’IN SANATI

ALLAH’IN SANATI

Edebiyatımızda anlatılan bir “Molla Kasım” anekdotu (hikâyesi) vardır. Bu anekdotu bu gün

İLAHİ SANAT İNSAN SANATINA BENZEMEZ

İLAHİ SANAT İNSAN SANATINA BENZEMEZ

A benim iki gözüm, a benim tatlım, a benim gülüm, ilahi sanatla beşeri sanat, birbirinden çok

İSM-İ AZAM

İSM-İ AZAM

İsm-i Azam, Allah’ın en büyük ismi demektir. Hadislerde İsm-i Azam’dan bahsedilir. Kur

ESMAÜ’L-HÜSNA HAKKINDAKİ HADİSLER

ESMAÜ’L-HÜSNA HAKKINDAKİ HADİSLER

Esmaü’l-Hüsna hakkında bilgi veren üç hadis-i şerif şöyledir: 1-Buhari’de yer alan hadi

ESMAÜ’L-HÜSNA HAKKINDAKİ AYETLER

ESMAÜ’L-HÜSNA HAKKINDAKİ AYETLER

Esmaü’l-Hüsna terimi, dört ayette geçer. İçinde Esmaü’l-Hüsna terimi geçen dört ayet

ALLAH’IN KADERİ VE KAZAYI BELİRLEYİP YARATMASI

ALLAH’IN KADERİ VE KAZAYI BELİRLEYİP YARATMASI

Kader, Allah’ın ilim ve irade sıfatlarıyla, kaza ise tekvin sıfatı ile ilgilidir.

ALLAH’IN HAYATLARI SONA ERDİRMESİ (ECEL)

ALLAH’IN HAYATLARI SONA ERDİRMESİ (ECEL)

Ecel kelimesinin sözlük anlamı: Mutlak vakit, önceden tespit edilmiş süre. Ecel kelimesinin te

KULUN RIZKININ VERİLMESİ

KULUN RIZKININ VERİLMESİ

Rızık kelimesi sözlükte yenilen, içilen ve faydalanılan şey; terim olarak ise Allah’ın can

HAYIR VE ŞERRİN ALLAH TARAFINDAN YARATILMASI

HAYIR VE ŞERRİN ALLAH TARAFINDAN YARATILMASI

Yaratıcı tek olduğu için, hayrın da şerrin de yaratıcısı Allah’tır. Allah, hem hayrı he

KULLARIN FİİLLERİNİN YARATILMASI

KULLARIN FİİLLERİNİN YARATILMASI

İnsan, Allah tarafından yaratılan en mükemmel varlıktır. İnsanın en önemli özellikleri, ak

ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-8

ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-8

Allah’ın Tekvin Sıfatı Tekvin, yaratmak demektir. Allah’ın sıfatı olarak Tekvin, Allah’

Şüphesiz Kur'an, mü'minler için gerçekten bir hidâyet rehberi ve rahmettir.

Neml, 77

GÜNÜN HADİSİ

İşçi işverenin malından mesuldür.

Buhari

TARİHTE BU HAFTA

*Nizamü'l-Mülk'ün Şehadeti(14 Ekim 1092) *II.Kosova Zaferi(17 Ekim 1448) *Gedik Ahmed Paşa'nın Vefatı(18 Ekim 1482)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...

SİTE HARİTASI