KULUN RIZKININ VERİLMESİ

Rızık kelimesi sözlükte yenilen, içilen ve faydalanılan şey; terim olarak ise Allah’ın canlılara yemeleri, içmeleri ve faydalanmaları için verdiği her şey anlamına gelir.


Ali Bozkurt

alibozkurt.02@hotmail.com

2019-10-31 08:58:14

Rızık kelimesi sözlükte yenilen, içilen ve faydalanılan şey; terim olarak ise Allah'ın canlılara yemeleri, içmeleri ve faydalanmaları için verdiği her şey anlamına gelir.

Bütün canlıların rızkını, Allah verir. Allah'tan başka rızık verici yoktur.

Tek rızık vericinin Allah olduğunu haber veren iki ayet ve kısa açıklamaları şöyledir:

"Yeryüzünde hiçbir canlı yoktur ki, rızkı Allah'a ait olmasın. Her birinin (dünyada) duracakları yeri de, (öldükten sonra) emaneten konulacakları yeri de O bilir. Bunların hepsi açık bir kitapta (Levh-i Mahfuz'da yazılı)dır."(1)

Canlıları yaratan Allah olduğu gibi, onların rızkını veren de Allah'tır. Allah, her canlının yeryüzünde nerede barınacağını ve ölünce nereye konacağını bilir. Hayat safhaları içinde canlıların başına ne gelecekse, hepsi Levh-i Mahfuzda yazılıdır.

"Nice canlılar vardır ki, rızıklarını taşımazlar (yiyecek biriktirmezler). Onları da sizi de Allah rızıklandırır. O, hakkıyla işitendir, hakkıyla bilendir."(2)

Nice zayıf hayvanlar vardır ki, rızıklarını toplayıp taşımaya güçleri yetmediği halde Allah onların rızıklarını verir. Allah, onları da insanları da rızıklandırır. Burada hicret edecek mü'minlerin, rızıklarından dolayı endişe etmemeleri istenmektedir.

Haram olan şeyleri yiyip içmek günahtır. Bu noktada şu soru gündeme gelir:

Haram olan şeyler de rızık mıdır?

Kulun yiyip içtiği şeyler, onun rızkıdır. Helal olsun haram olsu bütün yiyecekleri yaratan, Allah'tır. Kul, kendi iradesiyle isterse helal olan şeyleri isterse de haram olan şeyleri tüketebilir. Allah, haram olan şeylerin yenip içilmesini yasaklamıştır. Kul haram şeyleri tüketirse günah işlemiş olur. Ama ister helal olsun ister haram, kul neleri yiyip içmişse onlar onun rızkıdır.

Mutezile mezhebi, haram olan şeyleri rızık saymaz. Bu duruma göre kulun yediklerinden helal olanlar rızıktır, haram olanlar ise rızık değildir. Böyle bir izahta zorlama vardır. Kul yaptıklarından sorumludur. Helal yerse helal rızkı tercih etmiş olur, haram yerse haram rızkı tercih ederek günaha girer.

Konuyu izahta bir yanılma olmasın diye şu ayete de dikkat çekmeliyiz:

"Onlar gayba inanırlar, namazı dosdoğru kılarlar, kendilerine rızık olarak verdiğimizden de Allah yolunda harcarlar."(3)

Burada "kendilerine rızık olarak verdiğimizden" maksat şu şekilde izah edilmiştir:

'Başkasına infak olunan şeylere rızık tesmiye edilmesi mecazdır. Çünkü bir şeyin başkasına verilmesi, o şeyin rızk olmasına sebeptir. Bu bakımdan rızka sebep olan şeye de rızk ismi verilmiştir.'(4)

Elmalılı Hamdi Yazır'ın bu konuda yaptığı açıklamayı okumak da faydalı olacaktır: 'Ehl-i Sünnet'e göre şer'î mânâsı da lügat mânâsının aynıdır ki, "Cenab-ı Allah'ın canlıya zevk ve faydalanma nasip ettiği şey" diye tarif edilir. Şu halde mülk olsun olmasın, yenilen, içilen ve diğer şekillerde kullanılmasından faydalanılan mallara uygun olduğu gibi evladı, eşi, gayret ve işi, ilim ve bilgileri dahi içine alır. Fakat hepsinde istifade edilmiş olmak şarttır. Bu faydalanma, dünyaya ve ahirete ait faydalanmadan daha geneldir. Buna göre dinî ve dünyevî bilfiil faydalanılamayan mal, mülk, evlat ve aile, ilim ve bilgi rızık değildirler. Bu şekilde bir şey, çeşitli faydalanma şekillerine göre farklı kimselerin rızkı olabilir. Fakat malından, gücünden, ilminden faydalanmayanlar rızıklanmış değildirler.'(5)

Netice itibarıyla insanın yiyip içtiği ve faydalandığı şeyler rızıktır.

Rızkımızı haramda değil, helal olanda aramalıyız.

Dipnotlar

1-Hud-6

2-Ankebut-60

3-Bakara-3

4-Dr. Ali Arslan Aydın, İslam İnançları ve Felsefesi, S: 243

5-Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, C: 1, S: 179

 

Bu yazıya yorum yazın


Not: Yanında (*) işareti olanlar zorunlu alanlardır.

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

ALLAH’IN SANATI

ALLAH’IN SANATI

Edebiyatımızda anlatılan bir “Molla Kasım” anekdotu (hikâyesi) vardır. Bu anekdotu bu gün

İLAHİ SANAT İNSAN SANATINA BENZEMEZ

İLAHİ SANAT İNSAN SANATINA BENZEMEZ

A benim iki gözüm, a benim tatlım, a benim gülüm, ilahi sanatla beşeri sanat, birbirinden çok

İSM-İ AZAM

İSM-İ AZAM

İsm-i Azam, Allah’ın en büyük ismi demektir. Hadislerde İsm-i Azam’dan bahsedilir. Kur

ESMAÜ’L-HÜSNA HAKKINDAKİ HADİSLER

ESMAÜ’L-HÜSNA HAKKINDAKİ HADİSLER

Esmaü’l-Hüsna hakkında bilgi veren üç hadis-i şerif şöyledir: 1-Buhari’de yer alan hadi

ESMAÜ’L-HÜSNA HAKKINDAKİ AYETLER

ESMAÜ’L-HÜSNA HAKKINDAKİ AYETLER

Esmaü’l-Hüsna terimi, dört ayette geçer. İçinde Esmaü’l-Hüsna terimi geçen dört ayet

ALLAH’IN KADERİ VE KAZAYI BELİRLEYİP YARATMASI

ALLAH’IN KADERİ VE KAZAYI BELİRLEYİP YARATMASI

Kader, Allah’ın ilim ve irade sıfatlarıyla, kaza ise tekvin sıfatı ile ilgilidir.

ALLAH’IN HAYATLARI SONA ERDİRMESİ (ECEL)

ALLAH’IN HAYATLARI SONA ERDİRMESİ (ECEL)

Ecel kelimesinin sözlük anlamı: Mutlak vakit, önceden tespit edilmiş süre. Ecel kelimesinin te

KULUN RIZKININ VERİLMESİ

KULUN RIZKININ VERİLMESİ

Rızık kelimesi sözlükte yenilen, içilen ve faydalanılan şey; terim olarak ise Allah’ın can

HAYIR VE ŞERRİN ALLAH TARAFINDAN YARATILMASI

HAYIR VE ŞERRİN ALLAH TARAFINDAN YARATILMASI

Yaratıcı tek olduğu için, hayrın da şerrin de yaratıcısı Allah’tır. Allah, hem hayrı he

KULLARIN FİİLLERİNİN YARATILMASI

KULLARIN FİİLLERİNİN YARATILMASI

İnsan, Allah tarafından yaratılan en mükemmel varlıktır. İnsanın en önemli özellikleri, ak

ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-8

ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-8

Allah’ın Tekvin Sıfatı Tekvin, yaratmak demektir. Allah’ın sıfatı olarak Tekvin, Allah’

Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır.

3, Kadir

GÜNÜN HADİSİ

Sizden biriniz, kendisi için sevdiği şeyi (mü'min) kardeşi için de sevinceye kadar kamil mümin olmaz.

250 Hadis, s.148

TARİHTE BU HAFTA

*Nizamü'l-Mülk'ün Şehadeti(14 Ekim 1092) *II.Kosova Zaferi(17 Ekim 1448) *Gedik Ahmed Paşa'nın Vefatı(18 Ekim 1482)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...

SİTE HARİTASI