KUR'AN'IN IŞIĞINDA HZ. PEYGAMBER'İN MU'CİZELERİ-3
b) Kur'an'da Hissî Mucizeler Hz. Peygamber (s.a)in hissî mucize gösterdiğinin delillerini sahîh hadislerin yanında Kur'an'da da bulmak mümkündür. Ancak bunların bir kısmı teknik anlamda mucize tarifinin içine girmediğinden bunların yerine âyet ve delil tabirlerini kullanmak daha doğru bir yaklaşımdır. Mesele, konu ile ilgili kelamcıların belli kriterleri gözönünde bulunduran
b) Kur'an'da Hissî Mucizeler
Hz. Peygamber (s.a)in hissî mucize gösterdiğinin delillerini sahîh hadislerin yanında Kur'an'da da bulmak mümkündür. Ancak bunların bir kısmı teknik anlamda mucize tarifinin içine girmediğinden bunların yerine âyet ve delil tabirlerini kullanmak daha doğru bir yaklaşımdır. Mesele, konu ile ilgili kelamcıların belli kriterleri gözönünde bulunduran tarifleri değil, daha özgür ve daha objektif bir yaklaşım olan Hz. Muhammed'(s.a)in Kur'an'ın dışında, nübüvvetini doğrulayan belgelerin ortaya konmasıdır.
Nitekim Kur'an-ı Kerim'de mucize kelimesi kullanılmamakta,yerine "âyet" kelimesi yer almaktadır. Kur'an bu kelimeyi özellikle seçip tercih etmiştir. Çünkü "âyet" kelimesi, hem maddî hem mânevî mucizeleri içine alan geniş kapsamlı bir sözcüktür.(1)
1. Kur'an'da Ayın Yarılması Olayı
Hz. Peygamberin hissî mucizeler gösterdiğine kuvvetli bir şekilde doğrudan işaret eden Kur'an âyetleri mevcuttur. Bu konudaki en önemli delillerden birisi, Kamer Sûresinin baş tarafında anlatılan ayın yarılmasıyla ilgili âyetlerdir. Bu âyetlerde Hz. Peygamberin Mekke'de müşriklere gösterdiği ayın yarılması mucizesine işaret edilmiştir.
"Kıyamet saati yaklaştı, ay yarıldı. Onlar bir mucize görseler hemen yüz çevirirler ve "süregelen bir büyüdür" derler. Yalanladılar ve kendi heveslerine uydular. Halbuki, her iş sonunda kendi amacına varıp karar kılacaktır."(2)
Burada ayın yarılma olayına müşriklerin "bir büyüdür" demeleri birkaç yönden dekkat çekicidir:
Birincisi, vukû' bulmuş bir hadise olmasaydı, hangi şeye "bu bir büyüdür" diyeceklerdi. Demek ki âyette sözkonusu edilen ayın yarılması olayı -ileride / kıyamet vaktinde tekrar edecek olsa bile- 'büyüdür" diyenlerin gözleriyle gördükleri, meydana gelmiş, bitmiş bir hadisedir.
İkincisi, bir çok âyette, daha önceki peygamberlerin göstermiş olduğu maddi mucizelere münkirlerin "bir büyü" deyip yüz çevirdikleri anlatılmaktadır.(3)
Üçüncüsü, Denilebilirki, Müşriklerin Hz. Peygamber(s.a)'e "sâhir" (büyücü)(4) demelerinin en önemli sebebi, "büyü" dedikleri bu tür maddî mucizeler göstermesinden ileri gelmektedir.(5)
Dördüncüsü, "bu süregelen bir büyüdür" ifadesinden anlaşılıyor ki, inanmayanlar, gördükleri bu olayın başka benzerlerini de daha önce görmüşlerdir.
Herhangi bir peygambere muhatap olmayan(Yâsin, 36/6) bir toplumun bu ifadelerinden "daha önceki peygamberlerin gösterdiği mucizeler" anlama imkânını araştırmak sağlıklı bir yaklaşım değildir.
O halde bu ifadeden, onların daha önce de Hz. Muhammed(s.a)'in gösterdiği hâriku'lâde olan bir takım hissî mucizeler kastettiklerini anlamak gerekir.
"Ay kıyamete yakın yarılacak" değerlendirilmesi
Bazıları, bu ifadeden "kıyamete yakın ay yarılacak" mânâsını çıkarmışlardır.(6)
Bunların ileri sürdükleri deliller şunlardır:
a. Mâzî (geçmiş) zaman sîgasının müstabel (gelecek) zaman sîgası yerine kullanılması, Arapça gramer açısından bir sakınca yoktur. Kur'an'ın bazı âyetlerinde bu çeşit kullanımlar sözkonusudur.(7) Bu âyette de böyle bir anlam çıkarılabilir.
b. Ayın yarılmasını anlatan âyetin devamı niteliğindeki ikinci âyetin son cümlesi olan "süre gelen büyü" tâbiri, bu olayın daha sonra olacağını göstermektedir. Çünkü "sürekli sihir" ifadesinin gereği olayın devam etmesidir. Böyle olsaydı, bu yarılma hadisesinin bize kadar devam etmesini gerektirirdi. Halbuki işin böyle olmadığı söylenmektedir.(8)
Bunun gramer bakımından ve ifade üslubu açısından anlaşılmaz bir görüş olmamakla beraber, pek de doğru bir yorum olmadığını gösteren bazı noktalara işaret etmekte fayda vardır:
1. Yukarıda geçen ve ayın Hz. Peygamber(s.a) döneminde yarıldığını destekleyen kuvvetli deliller bu ikinci yorumu olumsuz kılmaktadır.
2. Ayetin siyak ve sibakı, istikbale ait bir yoruma uygun değildir. Böyle bir mânâ verildiği takdirde baştaki "kıyamet yaklaştı" ifadesi anlamsız kalacaktır. Çünkü âyette sözkonusu edilen "ay yarıldı" ifadesi, kıyametin yaklaşmakta olduğuna bir delil olarak zikredilmektedir. Halbuki ileride meydana gelecek olan bir olayın, kıyametin geleceğine delil olarak kullanılmış olması uygun değildir.
3. Ayetin devamında inanmayanların bir mucize gördükleri zaman ona "bu süre gelen bir büyüdür" dedikleri ifade edilmektedir. Bu ifadede yer alan "müstemir" kelimesi, sürekli anlamına gelse de, bu âyette anlatılan ayın yarılması mucizesinin sürekliliği değil, münkirler tarafından inkâr edilen ve birer büyü olarak algılanan ve insanlık tarihi boyunca peygamberler tarafından onrtaya konan mucizelerin bu öyküsünün sürekliliğidir. Ya da bizzat Hz. Peygamber (s.a)in daha önce de gösterdiği mucizelerinin karşılaştığı inkâr sürekliliğidir.
4. Kıyamet koparken ayın yarılmasını inkâr etmek ve ona büyü demek pek mânâsızdır. Çünkü o zaman ona " büyü" demeye mahal yoktur.(9)
Kıyametin küçük bir provası niteliğindeki korkunç ve yıkıcı bir depremi görenler, yaşadıklarının bir hayal veya bir büyü olduğunu akıllarının ucundan bile geçirmedikleri bir gerçektir. Buna binlerce depremzede şahittir. Kıyamet hengâmesinde böyle bir düşüncenin yeşerme zemini bulması imkânsızdır.
2. Bedir Savaşında Düşmana Atılan Bir Avuç Çakıl Taşı
Hz. Peygamber (s.a)in hissî mucize gösterdiğinin Kur'an'da diğer bir delili de Enfâl Sûresinin 17. âyetidir: "Onları siz öldürmediniz, fakat Allah öldürdü. Attığın zaman sen atmadın fakat Allah attı." Burada Hz. Peygamber(s.a)in attığı ve düşmanın mağlup olup kaçmasına neden olan olağanüstü bir olaydan sözedilmektedir. Rivayet edildiğine göre, Bedir günü, iki ordu sevaşmak üzere karşı karşıya geldiği bir sırada, Hz. Peygamber (s.a) eline bir avuç çakıl taşı alıp müşriklerin üzerine doğru atarak "kara olsun yüzleri" şeklinde beddua etmiştir. Bunlar düşmanların gözlerine isabet etmiş ve kaçmak zorunda kalarak savaşta büyük bir hezimete uğramışlardır.(10)
3. İsrâ olayı
4. Kureyşin uğradığı kıtlık
5. Hicret esnasındaki bazı mucizeler
6. Savaşlardaki İlâhî yardımlar
7. Mekke'nini fethedileceği müjdesi
8. Yahudilerin âkibetlerine dâir haberler
Hz. Peygamberin nübüvvet delillerini merhum allame Mevlana Şiblî Numani, 23 maddede özetlemiştir (Ahlat, 146, Şiblî, Asr-ı Saadet, III/46-61; Akgül, 121-134)
"Neden Kur'an'da daha önceki peygamberlerin mucizelerinin anlatıldığı genişlikte Hz. Muhammed (s.a)in mucilerine yer verilmemiştir" şeklinde bir soru akla gelebilir.
Buna cevap olarak şu hususlar, dikkate alınabilir:
a. Daha önceki peygamberlerin mucizelerini gören o dönemin kâfirleri, onları sihir olarak değerlendirmişlerdi. Hz. Peygamber (s.a)e de dönemin inkârcıları kâhinlik ve sihirbazlık yaftalarını yapıştırmışlardır.(11) Bu ise, Hz. Muhammed (s.a)in de hissî mucizeler gösterdiğinin göstergesidir. Çünkü Araplar arasında "kâhin" gaybten haber veren kimseye denir. Sihirbaz ise, acaip garip şeyler yapan insan için kullanılır. Şayet Hz. Peygamber gaybten haber vermemiş ve olağanüstü şeyler göstermemiş olsaydı, inanmayanların ona sihirbaz ve kahin demelerinin bir anlamı kalmazdı.(12)
b. Kur'an'da Hz. Peygamberin değişik mucizeler gösterdiğine işaret etmekle beraber, tâkip ettiği îcâz üslubu, (konuları veciz bir surette ifade etme sitili) bu mucizelerin detaylı bir şekilde sözkonusu edilmemesini gerektirmiştir. Namaz, Oruç, hac vb. pek çok islâmî konu da detaylı bir şekilde açılanmadığı görülmektedir.
c. Evrensel bir kitap olan Kur'an'da geçici ve tarihselliği olan bu çeşit konulara fazla yer vermemesi, kıyamete kadar ve bütün insanlığa hitap eden özelliğinin bir gereğidir.
4. Dünya bir imtihan meydanı olduğundan, artık kıyamete kadar devam edecek olan bir kitapta, aklın muhakemesini önplanda tutan bir tarzın tâkibedilmesi hikmetin bir gereğidir. Aklın özgürlüğünü âdeta elinden alacak tarzda genel olarak peygamberlere fazlaca hissî mucizelerin verilmemesi de bu hikmete bakar.
Hissî Mucizelerin Ahâd Rivayetler (haber-i vâhid) Olması
Hissi mucizeleri kabul etmeyenlerin ileri sürdükleri ikinci temel gerekçe bu hadislerin mütavatir değil, ahad yolla rivayet edilmiş olmasıdır.
Hadisi rivayet edenler, görüştükleri sahabilerin rivayetlerini nakletmişlerdir. Maksatları bir rivayetin kaç kişi tarafından görüldüğünü tespit etmek olmadığından dolayı tabiatıyla bu sayı kendiliğinden azalacaktır. Çünkü ne sahabinin tamamı ne de ondan sonraki tabiin neslinin tümü hadis tedvin işinde görev almıştır.
Ayrıca İslam'ın bir çok temel meseleleri ile alakalı hükümlerin çıkarılması da bu tür haber-i vahitlerle sabit olmuştur. Genellikle mucizelerle ilgili rivayetler senet itibariyle en fazla sahabi ravi ihtiva eden haberlerdir. Bu nedenle mucizelere dair rivayetler daima tasnifin başında yer almıştır.(13)
Bu rivayetler tek tek ahad olsa bile, bütününden Hz. Peygamberin muceizelerinin meydana geldiğini bir tevatür kuvvetinde göstermektedir. Tıpkı ahad yolla rivayet edilen Hatem-i Tai'nin cömertliği, Nuşirevan'ın adaleti, Hz. Ali'nin cesareti ve kahramanlığı Ebu Harife'nin ilmi gibi.(14)
Hz. Peygamberin hissi mucizeleri ile ilgili rivayetleri ahad haberler diyerek kabul etmeyenlere belki de en çarpıcı bir misal olarak Veda Haccında Hz. Peygamberin irad ettiği Veda Hutbesi verilebilir. Muhammed Hamidullah'ın hesaplamalarına göre bu hutbeyi yaklaşık 140 bin insan dinlemiştir.(15)
Mucizelerle alakalı ileri sürülen gerekçeyi bu hutbeye uyguladığımızda hiç olmazsa yüz kişinin üzerinde dinleyiciden bu hutbenin rivayet edilmesi gerekirdi. Ne var ki, hutbenin tamamı da değil, en meşhur bazı cümlelerinin bile bu sayıda kişi tarafından rivayet edildiği görülmemektedir. Mesela bu hutbede Allah Resulu'nun: "Burada bulunanlar bulunmayanlara bu sözlerimizi" bildirsinler" buyruğu ondan fazla sahabiden rivayet edilmiştir.(16)
Hadislerde Hissi Mucize Örnekleri
a. Hurma kütüğünün inlemesi
b. Suların çoğalması
c. Yemeğin bereketlenmesi
d. Gaybi haberler
e. Dualarının kabul edilmesi
f. İsra Miraç hadisesi
Dipnotlar
1-bk. el-Mansûrfûrî Kadı Muhammed b. Süleyman, Rahmeten li'l-âlemîn,III/172 (Arapçaya çeviren, Hasan Yasîn el-Ezharî, Bombay, 1410/1989)
2-Kamer, 54/1-3.
3-bk. Mâide, 5/110, En'âm,6/7; Tâhâ, 20/71; Neml, 27/13.
4-bk. Yunus, 10/2; Sâd, 38/4; Zâriyât, 51/52.
5-krş. Aydınlı, Abdullah, Sünen-i Dârimî, I/99. (trc. thk. şerh.) İst, 1994.
6-bk. İbn Hacer, el-Feth, VII/186.
7-Nahl, 16/1; Enbiyê, 21/1; Nebe', 78/19-20.
8-bk. Ateş, Süleyman, Çağdaş Tefsir, IX/153-154.
9-Şiblî, Mevlânâ Asr-ı Saadet(İslâm Tarihi, trc. Ömer Rıza Doğrul,İst., 1978), III/38, Mevdûdî, Ebu'l-Alâ, Tefhimu'l-Kur'an, VI/46.(trc. Muhammed Han Kayanî ve diğerleri İst. 1992)
10-İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdülmelik, es-Sîretü'n-Nebeviyye, II/203; (nşr. Mustafa es-Sakkâ, İbrâhim el-Ebyârî, Abdulhafîz Şelebî, Beyrut, 1410/1990); Heysemî, Nûreddîn Ali b. Ebû Bekr, Mecma'u'z-Zevâid,ve Mehbau'l-Fevâid, VI/84. (Beyrut, 1402/1982).
11-bk. Yûnus, 10/2; Enbiyâ, 21/3; Sâffât,37/15; Zuhruf, 43/30; Ahkâf, 46/7; Tûr, 52/29; Saff, 61/6; Hakkâ, 69/42.
12-bk. Şiblî, Asr-ı Saadet, III/8.
13-Beyhaki, Ebu Bekir Ahmed b. Hüseyin, Delailü'n-Nübüvve ve Marifetu Ehvali Sahibi Şeria, (Neşr: Abdulmu'ti Kaleci), Beyrut, 1405/1985, I, 32.
14-Beyhaki, I, 33- İbn Hacer, Fethu'l-Bari,VI, 582.
15-Muhammed Hamidullah, İslam Peygamberi, I, 273.
16-Kettani, Nazmu'l-Mütenasir, s. 43.
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
ALLAH RASULÜ HAKKINDA ÖZ BİLGİ
Annem, babam ona feda olsun. O, zamanen, şanca, cemâlen ve kemâlen Peygamberlerin hâtemidir. Onl
PEYGAMBER EFENDİMİZ’İN “İSMET”İ VE “İSTİĞFAR”I
Özet: Kulun işlediği günahlardan pişmanlık duyma ve Allah’ın affına sarılma anlamını i
ALLAH RASULÜNÜN MANEVİ ŞAHSİYETİ-3
Fahr-ı Kâinat Efendimize Ta’zîm edip Saygı Göstermeyi Emreden Ayetler: 1- Yüce Allah Kur’
ALLAH RASULÜNÜN MANEVİ ŞAHSİYETİ-2
Fahr-ı Kainat’a Nasıl Bakmalıyız: Kur’ân’da, “Muhakkak ki, Allah katında sizin en d
ALLAH RASULÜNÜN MANEVİ ŞAHSİYETİ-1
Fahr-ı Kâinat Efendimiz, (Aleyhissâlatü vesselâm) Kur’ân’ı Mekkelilere tebliğe başladı
HADİS DEĞERLENDİRMELERİNDE MODERNİST BAKIŞIN ÇIKMAZLARI
Muhâl ve münker muhteva taşıyan veya bu türden bir sonuca götüren hadislerin isnadı nasıl o
MODERN DÖNEMDE SÜNNETİN HÜCCET DEĞERİNE DİL UZATILMASI
FİTNENİN TARİHÇESİ Dr. Mustafa el-A’zamî “Dirasat fi’l-Hadisi’n-Nebevî” adlı kita
SİYER OKUNURKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN BİR HUSUS
Bu güne kadar Hz. Peygamber hakkında birçok kıymetli eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerin ç
HATEMİYYET’E DAİR FARKLI BİR TAHKİK
Bu yazıda Muhammed Mustafa’nın (sallallahu aleyhi ve sellem) son Peygamber, Kur’an’ın da im
MEALCİLERİN SÜNNET HAKKINDAKİ ŞÜPHELERİ VE BUNLARA VERİLEN CEVAPLAR
Hadisleri inkar edenlere mealciler, akılcılar ve Kur'an'cılar denilir. Bunlar kendilerine nispet
HZ. PEYGAMBERE KARŞI GÖREVLERİMİZ
İslâm bir dindir. Bu dini gönderen Allah (cc)'dır. Bu dinin bir kutsal kitabı, bir peygamberi,
- HZ. PEYGAMBER HAKKINDAKİ TAVRIMIZ NASIL OLMALI?
- SÜNNETE BAŞVURMADAN KUR’AN’LA AMEL ETMENİN İMKANSIZLIĞI
- SAHABENİN HADİS YAZMAMASININ ÜÇ SEBEBİ
- TABİÎNİN SÜNNETİN YAZIM ve TEDVİNİNE VERDİĞİ ÖNEM
- HADİSLERİN TEDVİNİ-3
- HADİSLERİN TEDVİNİ-2
- GÜZEL AHLAKA AİT 15 HADİS-İ ŞERİF
- HADİSLERİN TEDVİNİ-1
- HADİS’E SALDIRILMASININ ASIL SEBEBİ
- SÜNNET İSLAM’IN ASILLARINDAN BİR ASILDIR-4
- HABER-İ VÂHİDİN İ’TİKÂTTA HÜCCET DEĞERİ
- SÜNNET İSLAM’IN ASILLARINDAN BİR ASILDIR-3
- SÜNNETİN HÜCCETİYETİ HUSUSUNDA SAHABE TATBİKATI
- SÜNNET İSLAM’IN ASILLARINDAN BİR ASILDIR-2
- SAHİH BUHARİ’NİN EŞŞİZ ÜSTÜNLÜĞÜ
- EY ALLAH’IM!
- HADİS YAZILMASINI YASAKLAYAN RİVAYETLERE BAKIŞ
- SÜNNET İSLAM’IN ASILLARINDAN BİR ASILDIR-1
- PEYGAMBER (S.A.V)’İN HADİS YAZIMINA MÜSAADE ETMESİ
- SÜNNETİN YAZIYA AKTARILMASI
- MEVLİD-İ ŞERİF Mİ, KUTLU DOĞUM MU?
- GARİB HADİS NEDİR?
- AZİZ HADİS NEDİR?
- MEŞHUR HADİS NEDİR?
- MÜTEVATİR HABER NE DEMEKTİR?
- PEYGAMBERİMİZ HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKEN HUSUSLAR
- ÇELİŞKİLİ GİBİ GÖRÜNEN BAZI HADİSLER
- RASULULLAH’IN ÜSTÜNLÜĞÜ
- HADİS VE HADİS İLİMLERİNİN EN ÖNEMLİ MESELELERİNE DAİR SORU-CEVAPLAR
Sadece zanna uyuyorlar. Zan ise hiç şüphesiz hakikat bakımından bir şey ifade etmez.
Necm,28
GÜNÜN HADİSİ
"Kim bir oruçluya iftar verirse, oruçlunun sevabından hiçbir şey eksilmeksizin, oruçlunun sevabı gibi sevap alır."
Tirmizî.
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
*Fazıl Mustafa Paşa'nın Belgrad'ı Fethi(9 Ekim 1960) *HAZRETİ HÜSEYİN (r.a.) Şehid Edildi-Kerbela Vak'ası(10 Ekim 680) *Ömer Nasuhi Bilmen Vefat Etti(12 Ekim 1971) *Ankara Başkent Oldu(13 Ekim 1923)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...