ALLAH İNANCI FITRİDİR
İnsanın doğuştan sahip olduğu özelliklere fıtrat, yaratılıştan var olan şeye ise fıtri denir.
İnsanın doğuştan sahip olduğu özelliklere fıtrat, yaratılıştan var olan şeye ise fıtri denir.
Dini anlamda fıtrat; Allah'ın, insanoğlunu kendisine iman ederek verdiği emirlere itaat edecek nitelikte yaratmış olmasını ifade eder.
Bilinen bir husustur ki Allah inancı, her insanda doğuştan var olup fıtridir. Bu sebeple yeryüzünde münferit olarak Allah'ın varlığına inanmadıklarını söyleyen bazı kimseler bulunsa da, bunların sayısı bir topluluk boyutuna ulaşmaz.
Allah'ın inanmamızı istediği hususlar, doğuştan bizde var olan yani yaratılırken kendileriyle kodlandığımız hususlardır.
Fıtratımızda mevcut olan Allah inancının, elest bezmi ile ilgisine dikkat çekmek gerekir. Elest bezmi ile hikmetini anlatan iki ayet şöyledir:
"Hani Rabbin (ezelde) Âdemoğullarının sulplerinden zürriyetlerini almış, onları kendilerine karşı şahit tutarak, "Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" demişti. Onlar da, "Evet, şahit olduk (ki Rabbimizsin)" demişlerdi. Böyle yapmamız kıyamet günü, "Biz bundan habersizdik" dememeniz içindir. Yahut, "Bizden önce babalarımız Allah'a ortak koşmuşlar. Biz onlardan sonra gelen bir nesiliz. Şimdi batılcıların işlediği yüzünden bizi helâk mı edeceksin?" dememeniz içindir(1)
Diyanet tefsirinde bu iki ayet hakkında şu yorum yapılmıştır:
"Allah Teâlâ dünyayı yaratmadan önce dünyaya gelecek olan bütün insanların ruhlarını –sonraları âyetin lafzından hareketle "rûz-i elest, bezm-i elest" şeklinde terimleşen– ruhlar âleminde bir araya getirerek onları kendi varlığına tanık kılmış; kendisinin onların rabbi olduğunu yine onlara onaylatmış; bu gerçeği tasdik ettikleri yönünde onlardan söz almış ve böylece kendisi ile dünyaya gelecek bütün kulları arasında bir tür sözleşme akdetmiş; ayrıca bu sözleşme yahut taahhüde onların bizzat kendilerini şahit tutmuş veya bir kısmını diğerleri hakkında tanık göstermiş ya da –bir başka yoruma göre– bizzat kendisinin ve meleklerin bu sözleşmeye şahit olduklarını onlara bildirmiştir. Böylece insanların, "Bizim böyle bir sorumluluğumuz olduğunu bilmiyorduk" diyerek yahut inkârcılık veya putperestliği kendilerinin icat etmediğini, bunu atalarından miras aldıklarını, başka türlü bir bilgiye sahip olmadıkları için kendilerinin de bu inancı sürdürdüklerini, dolayısıyla bu hususta kendilerinin bir günahı ve sorumluluğu olmaması gerektiğini belirterek sorumluluktan kurtulmaları da önlenmiştir."(2)
Ayette geçen sözleşmenin mecazi anlamda olduğunu söyleyenler olmuşsa da bu görüş zayıftır.
Bezm-i elest'in bize yansıyan yönü, insanların fıtri/tabii bir şekilde Allah inancını taşımalarıdır. Her insan doğal olarak Allah inancına sahiptir. Bir yaratıcının bulunduğu ve o yaratıcıyı kabul edip ona sığınmak gerektiği bütün insanların ortak kanaatidir.
Allah, insanlara iyilik ve kötülükleri ilham ettiğini şu şekilde bildirmektedir:
"Nefse ve ona birtakım kabiliyetler verene, Sonra da ona iyilik ve kötülükleri ilham edene yemin ederim ki,"(3)
Allah, insanlara iyi ile kötüyü birbirinden ayırt edecek özellikte olan aklı vermiştir. insan, nefsinin ve şeytanların etkisinde kalıp yanlış yollara sapmazsa, genel anlamda hayır ile şerri birbirinden ayırt edecek kabiliyettedir. Bu durum da insanın temiz bir fıtrat üzere yaratıldığını gösterir.
Yüce Allah, üzerinde yaratıldığımız fıtrata sımsıkı sarılmamızı emretmektedir:
"Hakka yönelen bir kimse olarak yüzünü dine çevir. Allah'ın insanları üzerinde yarattığı fıtrata sımsıkı tutun. Allah'ın yaratmasında hiçbir değiştirme yoktur. İşte bu dosdoğru dindir. Fakat insanların çoğu bilmezler."(4)
Bu ayetten şunları anlıyoruz:
*Fıtrat kanununun temeli, tevhit inancıdır.
*Daima İslam Dinine yönelip Allah'ın emir ve yasaklarına uymalıyız.
*İslam Dini, Allah'ın fıtratımıza uygun olarak düzenleyip gönderdiği imani, ameli ve ahlaki esaslardan oluşur.
*İnsanoğlu, fıtratıyla uyumlu olan İslam esaslarına uyarsa, hem bu dünyada ham de ahirette mutlu olur.
*Tevhit inancından sapan kişi, Allah'ın koyduğu fıtrat kanununu değiştirmeye yeltenmiş demektir.
Hz. Muhammed (s.a.v.), şöyle buyurmuştur: "Her doğan, fıtrat üzere (İslam fıtratı üzerine) doğar. Sonra, anne-babası onu Hıristiyan, Yahudi veya Mecusi yapar."(5)
Dikkat ettiğimizde şunun farkına varırız: Günah olan şeyler hakkında bir bilgiye sahip olmayanlar bile o davranışların kötü olduğuna dair bir kanaat taşırlar. Mesela okuyarak veya dinleyerek öğrenmiş olmayanlar dahi dinen haram ve yasak olan yalan, hırsızlık, dedikodu, iftira ve zina gibi şeylerin doğru şeyler olmadıkları hususunda doğal/fıtri bir kanaate sahiptirler. İnsan, yaratılışı icabı bu hususlarda dini emirlerle uyumlu olduğu gibi, imani hususlarda da tevhit inancının doğruluğunu tasdik edecek fıtrattadır. İnsanoğlu fıtrata uygun davranırsa hem ahlaklı hem de inançlı olur.
Her insan, yaratılışı itibarıyla temiz olduğu halde, bazı insanlar menfi eğitim ve batıl inanç sahiplerinin etkisiyle günah ehli ve inançsız olurlar. O halde çocuklara verilen eğitim, fıtrat kanunları ile uyumlu olmalıdır.
Mü'min olan kimse, fıtrata uygun durumdadır; yani olması gerektiği gibidir. Kâfir olan kimse ise, fıtrata aykırı bir konuma gelmiştir; yani yaratılışıyla uyumlu olmayan bir durumdadır.
Çocukların, fıtratlarına uygun olarak eğitilmeleri, anne babanın en önemli görevidir.
Her insan, hayatın akışı içinde ya fıtrata uygun ya da aykırı bir mizaç kazanır. Allah şöyle buyurmaktadır:
"De ki: Herkes, kendi mizaç ve meşrebine göre iş yapar. Bu durumda kimin doğru bir yol tuttuğunu Rabbiniz en iyi bilendir."(6)
İnsan, temiz bir yaratılışla dünyaya geldiği halde, aldığı eğitim ve kendi tercihleri neticesinde ya hidayet üzere olur veya sapık. Fıtrata uyup hidayet üzere bulunan kişi güzel işler yapar, sapıtan kişi ise günah içinde boğulur.
Dipnotlar
1-Araf-172.173
2-TDV Kur'an Yolu Tefsiri, C: 2, S: 623
3-Şems-7.8.
4-Rum-30
5-Buhari, Cenâiz-92; Tirmizi, Kader-5
6-İsra-84
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
ALLAH’IN SANATI
Edebiyatımızda anlatılan bir “Molla Kasım” anekdotu (hikâyesi) vardır. Bu anekdotu bu gün
İLAHİ SANAT İNSAN SANATINA BENZEMEZ
A benim iki gözüm, a benim tatlım, a benim gülüm, ilahi sanatla beşeri sanat, birbirinden çok
ESMAÜ’L-HÜSNA HAKKINDAKİ HADİSLER
Esmaü’l-Hüsna hakkında bilgi veren üç hadis-i şerif şöyledir: 1-Buhari’de yer alan hadi
ESMAÜ’L-HÜSNA HAKKINDAKİ AYETLER
Esmaü’l-Hüsna terimi, dört ayette geçer. İçinde Esmaü’l-Hüsna terimi geçen dört ayet
ALLAH’IN KADERİ VE KAZAYI BELİRLEYİP YARATMASI
Kader, Allah’ın ilim ve irade sıfatlarıyla, kaza ise tekvin sıfatı ile ilgilidir.
ALLAH’IN HAYATLARI SONA ERDİRMESİ (ECEL)
Ecel kelimesinin sözlük anlamı: Mutlak vakit, önceden tespit edilmiş süre. Ecel kelimesinin te
KULUN RIZKININ VERİLMESİ
Rızık kelimesi sözlükte yenilen, içilen ve faydalanılan şey; terim olarak ise Allah’ın can
HAYIR VE ŞERRİN ALLAH TARAFINDAN YARATILMASI
Yaratıcı tek olduğu için, hayrın da şerrin de yaratıcısı Allah’tır. Allah, hem hayrı he
KULLARIN FİİLLERİNİN YARATILMASI
İnsan, Allah tarafından yaratılan en mükemmel varlıktır. İnsanın en önemli özellikleri, ak
ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-8
Allah’ın Tekvin Sıfatı Tekvin, yaratmak demektir. Allah’ın sıfatı olarak Tekvin, Allah’
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-7
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-6
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-5
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-4
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-3
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-2
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-1
- ALLAH’IN ZATİ SIFATLARI-5
- KUR’AN’DA YASAKLANAN ŞİRK ÇEŞİTLERİ
- ALLAH’IN ZATİ SIFATLARI-4
- ALLAH’IN ZATİ SIFATLARI-3
- ALLAH’IN ZATİ SIFATLARI-2
- ALLAH’IN ZATİ SIFATLARI
- ALLAH HAKKINDA İKİ SORUYA CEVAP
- ALLAH’IN SIFATLARI HAKKINDA BAZI SORULAR
- ALLAH’IN BİRLİĞİNİN AKLİ DELİLLERİ-2
- ALLAH’IN BİRLİĞİNİN AKLİ DELİLLERİ-1
- ALLAH’IN VARLIĞININ AKLİ DELİLLERİ-2
- ALLAH’IN VARLIĞININ AKLİ DELİLLERİ-1
- KUR’AN ALLAH’IN VARLIĞINI İSPAT EDER-3
- KUR’AN ALLAH’IN VARLIĞINI İSPAT EDER-2
- KUR’AN ALLAH’IN VARLIĞINI İSPAT EDER-1
- ALLAH’IN VARLIĞI ZORUNLUDUR
- ALLAH İNANCI FITRİDİR
- ALLAH İSMİ YÜCE YARATICININ ÖZEL ADIDIR
- VARLIKLAR TESADÜFÜN ESERİ OLAMAZ
- ALLAH(C.C.)’I HAMD İLE TESBİH ETMEK
- KÂİNAT KİTABINDAN BİLGİ ALIP KAYNAK GÖSTERMEYEN BİLİM ADAMLARI
- KÂİNATIN VARLIK SEBEBİNİN AKLİ İHTİMALLERİ
Hala mı Allah'a tövbe etmezler ve O'ndan bağışlanma istemezler? Allah, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.
Maide, 74
GÜNÜN HADİSİ
Ey Allah'ın Resulü," dedim, "şayet Kadir gecesine tevafuk edersem nasıl dua edeyim?" Şu duayı okumamı söyledi: "Allahümme inneke afuvvun, tuhibbu'l-afve fa'fu anni. (Allahım! Sen affedicisin, affı seversin, beni affet.)
Tirmizi, Da'avat 89,Ravi (r.a.): Aişe
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...