RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-171
Ders: 13. Lem’a, 9. İşaret İzah: Prof. Dr. Alaaddin Başar *İnsanlar içinde manen atom kadar küçük adam da var, güneş kadar büyük adamlar da.. Bu nereden ileri geliyor? Nefis ve şeytanla mücahededen.. *Üstad “cinnî şeytanlara üstad olan ey şeytan-ı insî!” diyor. (Mesnevi-i Nuriye, s:181) Öyle zaten. Cinni şeytan ne yapıyor? Ayette geçiyor;
Ders: 13. Lem'a, 9. İşaret
İzah: Prof. Dr. Alaaddin Başar
*İnsanlar içinde manen atom kadar küçük adam da var, güneş kadar büyük adamlar da.. Bu nereden ileri geliyor? Nefis ve şeytanla mücahededen..
*Üstad "cinnî şeytanlara üstad olan ey şeytan-ı insî!" diyor. (Mesnevi-i Nuriye, s:181) Öyle zaten. Cinni şeytan ne yapıyor? Ayette geçiyor;
إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفاً
"şeytanın hilesi zayıftır"(Nisa: 4/76) diyor.
Not: Merhum Vehbe Zuhayli ayetin tefsirinde "Şeytanın hilesi, çeşitli entrika ve yollarla fesat için çabalaması şeklindedir" der.(bkz: Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü'l-Münir, Risale Yayınları: 3/136.)
İmam Kuşeyri, Risale'sinde diyor ki; "Şeytandan gelen vesveseler, hep insanı günah işlemeye sevk eder. Nefsten gelen manalar da insanı heveslere tabî olmaya ve nefsin hususiyeti olan diğer vasıflara çağırır. Bu iki hatır biribirlerinin destekcisidirler ama, aralarında fark vardır. Nefsin hatırı, istikrarlı ve ısrarlıdır. Şeytanınki ise sinsicedir, o, insanı bir günaha davet eder, eğer dediğini yaptıramazsa, başka bir günah ile dener. Tek bir şeyde ısrar etmez." (Kuşeyrî, a. g. e., 178 -179.)
Hâkim'in rivayetinde İbn-i Abbas (r.a): "Hiçbir kimse yoktur ki, kalbinde gaflet zamanlarında vesvese veren, uyanık anlarında, Allah'ı andığı zamanlarda, sinen bir vesvâs şeytan bulunmuş olmasın" demiştir. (Taberî, 30/223;)
Seyyid Abdülhakim Arvasi hazretleri "Şeytanların hepsi kâfirdir. İnsanları aldatmağa uğraşırlar. İbâdetleri unutturup, günâhları iyi gösterirler. Nefsin arzularını kızıştırırlar. Şeytanlar, ateş ile havadan yaratılmıştır. Cinde hava, şeytanda ateş fazladır. Cin ve şeytanlar en ufak yerden geçerler, insanın içine, damarlarına bile girerler" der.
Bu meselede geniş bilgi için Lütfullah Cebeci hocamızın "Kur'an'da Şer Problemi" adlı eserine bakılabilir. (Salih Okur)
Şeytanın yaptığı, insana vesvese vermesi, insanın içine bir kötülüğü atması. İnsanın yaptığı tahribat vesvese ile kalmıyor ki.. yazıyor, inkarı ispat etmeye çalışıyor, insanları kötülüğe teşvik için gazete çıkarıyor, televizyon kanalları kuruyor. Kötü müesseseler açıyor. Yani insan şeytanlaşınca tahribi cinni şeytanlardan daha fazla oluyor.
Neden böyle? Çünkü insan nevi cin nevinden daha üstün. Böyle olunca insanların üstünleri cinlerin üstünlerinden daha üstün olduğu gibi, insanların alçakları da cinnilerin alçaklarından daha alçak olur. Çünkü sermaye büyük. Sermaye büyük olunca kâr da büyük olur, zarar da..
Not: 2: Alaaddin beyin değinmediği ama konuyla alakalı bir ayet-i kerimenin mealini vermeyi uygun gördüm;
وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نِبِيٍّ عَدُوّاً شَيَاطِينَ الإِنسِ وَالْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً
"Böylece biz, her peygambere insan ve cin şeytanlarını düşman kıldık. (Bunlar), aldatmak için birbirlerine yaldızlı sözler fısıldarlar."(En'am: 6: 112)
Tefsirlerden kısaca bu ayetle alakalı yazılanları nakledelim; Merhum Ali Arslan Hocaefendi tefsirinde "İbni Abbas: "Her sapığa ve haktan yüz çeviren cin ve insana şeytan denilir" diyor. En güzel tefsir de budur.(Ali Arslan, Büyük Kur'an Tefsiri, Arslan Yayınları: 5/203-205)
...Avf b. Malik, Ebu Zer'den şöyle dediğini rivayet etmektedir: Rasulullah (sav) buyurdu ki; "Ey Ebu Zer, ins ve cin şeytanlarının şerrinden Allah'a sığındın mı?" Ebu Zer: "Ey Allah'ın Rasulü, peki insin de şeytanları var mıdır?" diye sordu, şöyle buyurdu; "Evet, hem de onlar cin şeytanlarından daha kötüdürler."
Malik b. Dinar da der ki: "İns şeytanı benim için cinlerin şeytanından daha zorludur. Çünkü ben, Allah'a sığındım mı cin şeytanı yanımdan uzaklaşır, gider, İns şeytanı ise bana gelir ve göz göre göre beni masiyetlere çeker."(İmam Kurtubi, el-Câmiu li-Ahkâmil'l-Kur'an, Buruc Yayınları: 7/129-130.)
Merhum allame Elmalılı Hamdi Yazır, tefsirinde, "şeytan herhangi bir mütemerrid (dikkafalı), yani azgınlıkta, şer ve habesette (kötülük ve alçaklıkta) fevkalade bir temayüzle (sivrilmeyle) sınıf ve eşbahının (benzerlerinin) haricine çıkmış, şerir (şerli), anud (inatçı) manasına bir ism-i cinstir ki, gerek insandan, hayvandan, yılan gibi mahlukat-ı zahireden (görülür yaratıklardan) ve gerek sair mahlukat-ı hafiyeden (diğer görülmez yaratıklardan) alaka-i ruhiyesi (ruhsal ilişkisi) bulunan habislere itlak olunur (denir). İnsan şeytanı, hayvan şeytanı, cin şeytanı denilir" açıklamasını yaparak kelimenin tüm kapsamını belirtmiştir.(bkz: Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, Bakara Suresi: 14. Ayetin tefsiri)
"İlim adamları 'kendini yükseklerde görüp başkasını küçümseyen, ölçüsünü bilmeyip ilâhî sınırı aşan ve Allah'a kulluk hususunda büyüklük taslayıp haktan uzaklaşan inatçı, âsi her insan ve cin'e şeytan denilir" diyerek bir genellemede bulunmuşlardır. Nitekim İbn Abbas, Atâ', Mücahit, el-Hasan ve Katade de bu görüşü ortaya koymuşlardır."
"İnsanlara gelince: İçi tertemiz olup ilâhî buyruklara uyanlar, daha çok hayır ve iyilik düşünüp bu doğrultuda hem kendini, hem çevresini aydınlatanlar ve her vesileyle düşüncelerini berraklaştıranlar tertemiz melekler gibidirler. Bunun aksine bir yol tutanlar ise habîs şeytanlar gibidirler. Bu mânayla onlara, İnsan Şeytanları denilmiştir.
Her iki türden olan şeytanlar başkalarını aldatmak, yoldan saptırmak için çok süslü ve yaldızlı sözler fısıldanırlar. Basit mantıkî oyunlara başvurup aldatmaya çalışırlar. Haktan yana görünüp hakkı inkâr ederler ve fırsat bulunca hakkı değiştirmekten çekinmezler.
Daha çok peygamberlere ve onların vârisleri sayılan din mürşitlerine, güçlü ilim adamlarına dil uzatır, onlara çamur atar, toplum içinde itibarlarını sarsmak için din adına dini yıkarlar. Bu tipler her devirde sahneden eksik olmazlar. Günün şartlarına göre, yol ve yöntem seçip uygularlar.
Kur'ân-ı Kerîm mü'minlerin dikkatini bu tip şeytanlara çekmekte ve gereken uyarıda bulunmaktadır." (Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur'an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 4/1981-1982)
"Şeytanlar birbirlerine, İblis olan şeytan insanların kulağına, gönlüne vesvese verir. İnsandan şeytanlarda birbirlerine bazı şeyleri telkin ederler. Günümüzde gazetelerde okuyoruz. Adamlar "Yahu müslümanlar filan yeri ele geçirmiş" diyorlar. Fethetmiş demiyorlar. Aslında fetihtir bu. Bu birbirlerine haber vermedir. Ne ile haber veriyor? Sanat adı altında haber veriyor. "Zuhrufe'l-kavli" bu. Sanat adı altında sözü süsleyerek söylüyor. Adam şiir yazıyor dinime sövüyor, nesir yazıyor dinime sövüyor, roman yazıyor dinime sövüyor, hikaye yazıyor dinime sövüyor. Yahu kardeşim yapmayın bunu dediniz mi? "Yahu sanat bu" diyor. "Sanata mı karşısın" diyor. Ve ekliyor "bunlar sanat düşman"ı diyor. Yahu dikeni övmenin anlamı yok, gülü övün de sanat diyelim. Yaratanı övün de sanat diyelim. Ayının armudu övdüğü gibi armudu övmeyin. Armudu yaratanı övün de sizin dediğinize sanat diyelim." (Mahmut Toptaş, Kur'an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 3/118-120.)
Not: 3: Hz. Ali(k.v) buyuruyor; "Kötü arkadaş, görünen şeytandır." Hz. Mevlana da Mesnevi'de "Her kim seni Allah'a taatu ibadetten soğutursa, bil ki şeytan ondadır ve onun derisi altında gizlenmiştir" der. (Salih Okur)
*Erzurum'da bir tabir vardır; "Hırsız evden oldu mu, öküz bacadan çıkar." Şimdi hırsız(nefis) evden, içerden oldu mu, şeytanın işi kolay oluyor.
Not: Burada şu sözü de hatırlamak gerekiyor; "Şeytan, "her hangi bir kişide aşağıdaki üç şeyden birisi bulununca o kişiye hâkim olur ve istediğimi yaparım" demiştir;
-Günahlarını unuttuğu zaman,
-amelini çok gördüğü vakit,
-kendi görüşünü beğendiğinde. Dırâr bin Mürre
Not: 2 Molla Câmi(k.s) Nefahâtü'l Üns isimli eserinde diyor ki; "Şeyh Ebul Kâsım Âbâdi'nin Müslüman bir cinni vardı. Bir gün şeyh, mescidde otururken, cinni geldi. Ona " Ey Şeyh! Bu cemaati nasıl görüyorsun?" sualinde bulundu. Şeyh; "bazısını uykuda, bazısını uyanık görüyorum" dedi.
Cinni; "başlarında olanı görüyor musun?" sualinde bulundu. Şeyh; "görmüyorum" cevabını verdi. Cinni, şeyhin gözlerini sıvadı. Şeyh, cemaatin başları üzerinde birer karga oturduğunu, bazılarının gözlerini kanatlarıyla kapattığını, bazılarınınkini de kâh kapatıp kâh açtığını gördü ve "bunlar nedir" diye cinniye sordu.
Cinni;
وَمَن يَعْشُ عَن ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ
Kim Rahman'ı zikretmekten gafil olursa, yanından ayrılmayan bir şeytanı ona musallat ederiz(Zuhruf: 36)ayetini okumadın mı? O kargalar birer şeytandır ki, onların başları üzerinde oturmuş, gafleti derecesinde onu istila eylemiştir" ikazında bulundu.
* "Dalalette ve küfürde hem adem ve terk var ki, pek kolaydır, hareket istemez. Hem tahrib var ki, çok sehildir ve âsandır; az bir hareket yeter.(Lem'alar, s: 81) Adem yokluk yani. Vücud: varlık. Mesela namaz kılmamak bir hareket istemiyor. Kılmak ise hareket istiyor. Zekat vermemek bir hareket istemiyor, ama vermek istiyor. Şeytanın yaptırdığı da hayrı terk ettirmek, bu fazla bir güç istemiyor.
Bir de tahrip kolay, tamir zor. Mesela bakıyorsun bir sınıfta iki haylaz çocuk, bir sınıfı yoldan çıkarabiliyor.
*" Ehl-i hidayet ve başta ehl-i nübüvvet ve başta Habib-u Rabb-il Âlemîn olan
Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm'ın meslek-i kudsîsi, hem vücudî,"(Lem'alar, s: 81)..
Mesela küfür(inkar) adem: imanın olmaması..
İman: vücud(varlık)..imanın olması..
İsyan: adem(itaatin olmaması)
İtaat: vücud..
Ahlaksızlık; adı üstünde adem, ahlakın olmaması..
Ahlak: vücud..
Zulüm: adem..Neden adem? Çünkü zulümde de adaletin olmaması demek..
Böyle düşündüğümüzde bütün menfilikler ademe dayanıyor.. Müsbet şeyler ise vücuda..Peygamberlerin yolu ise hep müsbettir, vücuda dayanıyor.
Not: Bu konuda Prof. Dr. Alaaddin Başar beyin "Adem Âlemleri" adlı yazısına (Alaaddin Başar, Risale-i Nur'dan Kelimeler, Cümleler, cilt: 1, s: 498-501 Zafer Yayınları, İst. 2007) ve yine "Yokluğa Dayanan İşler" (Alaaddin Başar, Risale-i Nur'dan Kelimeler, Cümleler, cilt: 1, s: 502-503 Zafer Yayınları, İst. 2007) adlı yazısına müracaat edilebilir.
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-200
Ders: 3. Söz İzah: Mehmed Kırkıncı Hocaefendi *Allah ya..Allah’tan gelen şey nasıl olur,
RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-199
Ders: Mesnevi-yi Nuriye, Katre’nin Hatimesi İzah: Prof. Dr. Alaaddin Başar *Üstad, İslam âl
RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-198
Ders: Asa-yı Musa(s. 106) İzah: Prof. Dr. Şener Dilek İzah Edilen Kısım: Sonra o mütefekkir
RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-197
Ders: Mesnevi-yi Nuriye, Katre risalesi, s. 69 İzah: Prof. Dr. Şener Dilek İzah edilen kısım:
RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-196
Ders: 11. Söz İzah: Prof. Dr. Şener Dilek *Sanattaki letafeti, ilimdeki derinliği, tezyinattak
RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-195
Ders: Hutbe-i Şamiye(s. 19) İzah: Prof. Dr. Şener Dilek İzah edilen kısım: “İstikbal yaln
RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-194
Ders: 33. Söz, 23. Pencere İzah: Prof. Dr. Şener Dilek Not: Bu ders, İstanbul Yüzevler’de,
RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-193
Ders: 14. Lem’a, İkinci Makam İzah: Mehmed Kırkıncı Hocaefendi *“Kâinat sîmasında, arz
RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-192
Ders: 17. Lem’a, 13. Nota İzah: Mehmed Kırkıncı Hocaefendi *Cenab-ı Hak bizi kul olarak yar
RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-191
Ders: Şualar(13. Şua,) s: 307 İzah: Prof. Dr. Şener Dilek İzah edilen kısım: “Bugün, bü
RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-190
Ders: 14. Lem'anın İkinci Makamı İzah: Prof. Dr. Alaaddin Başar *“Besmelenin rahmet noktas
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-189
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-188
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-187
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-186
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-185
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-184
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-183
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-182
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-181
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-180
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-179
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-178
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-177
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-176
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-175
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-174
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-173
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-172
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-171
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-170
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-169
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-168
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-167
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-166
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-165
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-164
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-163
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-162
- RİSALE-İ NUR DERS NOTLARIM-161
İnsanlar yalnız inandık demeleri ile bırakılıveriliceklerini, kendilerinin imtihana çekilmeyeceklerini mi sandılar?
Ankebut, 2
GÜNÜN HADİSİ
"iman bakımından müminlerin en mükemmeli, ahlâkça en güzel olanlar ve ailesine en güzel davrananlardır."
Tirmizi
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
*Nizamü'l-Mülk'ün Şehadeti(14 Ekim 1092) *II.Kosova Zaferi(17 Ekim 1448) *Gedik Ahmed Paşa'nın Vefatı(18 Ekim 1482)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...