HAKKI TANIMAK/BİLMEK
Hakkı tanıma konusunda üzerine farz olan şey, inanman veya yapman ya da terketmen gerekenleri önem sırasına göre, kendin amel etme, başkasına öğretme ve tebliğ etme niyetiyle yapman; sınırları aşıp istisna sayılabilecek hususlara girmeden, müteşabihlere ve kelam ilmi gibi ilimlerin inceliklerine dalmadan mesafe katetmelisin.
Hakkı tanıma konusunda üzerine farz olan şey, inanman veya yapman ya da terketmen gerekenleri önem sırasına göre, kendin amel etme, başkasına öğretme ve tebliğ etme niyetiyle yapman; sınırları aşıp istisna sayılabilecek hususlara girmeden, müteşabihlere ve kelam ilmi gibi ilimlerin inceliklerine dalmadan mesafe katetmelisin.
Öte yandan yerine getirmen gereken farzları veya terketmen gereken haramları ihlal etmeksizin, salih insanlarla sohbet ederek, Kur'ân-ı Mübîn'in delillerini ibret nazarıyla okuyarak, salih amellerle ve ihtiyata en uygun ve en güzel işleri tercih etmek suretiyle imanını kuvvetlendirmelisin.
Hakkı Tanımanın En Önemli Esasları
Hakkı tanımanın birinci önemli esası :
فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ
"Bil ki O, kendisinden başka ilah bulunmayan Allah'tır"(1)ayeti gereğince Allah Teala'nın tevhidini/birliğini tanımaktır. O'nun tevhidini tanımanın/bilmenin yolu ise şu dört esasa dayanır:
1-Allah'ın kemaline, büyüklük ve yüceliğine delalet eden isim, sıfat ve fiilleri hakkında ibretle düşünmek.
2-O'nun, yaratan ve her şeyi tedbir eden/çeki düzen veren yegane varlık olduğunu bilmek.
3-Dini ve dünyevi; gizli-açık tüm nimetleri verenin sadece Allah olduğunu bilmek. Bu durum O'nu sevmeyi de gerektirir.
4-Kur'an-ı Kerim'i düşünerek ayetleri üzerinde derin tefekküre dalmak. Zira tevhid ilmine girişin en büyük kapısı budur. Tevhid ilminin ayrıntıları ve temel prensipleri, başka ilimde olmadığı kadar bu ilim sayesinde ortaya çıkar. Bunlardan bir kaçı şöyle:
a-Sadece Allah Teala, tapılmaya layık tek gerçek ilahtır(mabud bihak). O'nun dışında tapılmayı hakkeden hiçbir ilah yoktur.
b-Allah Teala, her şeyi yaratandır: O'nun dışında bir yaratıcı, tesir edici, fayda ve zarar veren hiçbir varlık yoktur. O'nun dediği olur, istemediği olmaz. O'nun dışındakilerin hepsi, öncekileri ve sonrakilerin tamamı bir araya gelip O'nun izin ve iradesi olmaksızın, sana bir konuda yararlı olmaya veya zarar vermeye kalkışsalar, hiçbir şekilde bunu yapamazlar, aciz kalırlar.
c-O, her türlü kemal vasfıyla nitelenmiştir. O'nun haricindekilerin kemal sıfatlarında mutlaka bir kusur vardır. Yalnızca Allah Teala, zat, isim, sıfat ve fiillerinde en mükemmel vasıfları haizdir.
d-Bütün kemal sıfatlarını haiz olan yegane Allah, her şeyi sebepleriyle yaratmaya kadir olduğu gibi sebepsizce yaratmaya da kadirdir. Mesela Hz. Adem'i ana-baba olmaksızın topraktan var etmiş, İsa b. Meryem'i de sıradan bir sebebe ihtiyaç duymaksızın babasız olarak yaratmıştır.
e-Allah Teala, zihinlerde tasavvur edilen ve hayallerde canlandırılan her şeyden tamamen yücedir.
لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ
"Hiçbir şey O'na benzemez. O, işitendir, bilendir"(2) Bu söylediklerimizin akli delili ise Allah Tealanın bu kâinatı, şu eşsiz şekliyle yaratmış olmasıdır. Nitekim bir ayette de buna işaret edilmektedir:
يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ {*} الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الأَرْضَ فِرَاشاً وَالسَّمَاء بِنَاء وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقاً لَّكُمْ
"Ey insanlar, sizi ve sizden öncekileri yaratan Rabbinize kulluk ediniz ki, O'na karşı gelmekten korunmuş olursunuz. O, sizin için yeryüzünü döşedi ve gökyüzünü bina etti. Gökten su indirip onunla size rızık olsun diye ürünler yetiştirdi"(3)
Dipnotlar
1-Muhammed, 47/19
2-Şûrâ, 42/ 11
3-Bakara 2/ 21-22
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
ALLAH’IN SANATI
Edebiyatımızda anlatılan bir “Molla Kasım” anekdotu (hikâyesi) vardır. Bu anekdotu bu gün
İLAHİ SANAT İNSAN SANATINA BENZEMEZ
A benim iki gözüm, a benim tatlım, a benim gülüm, ilahi sanatla beşeri sanat, birbirinden çok
ESMAÜ’L-HÜSNA HAKKINDAKİ HADİSLER
Esmaü’l-Hüsna hakkında bilgi veren üç hadis-i şerif şöyledir: 1-Buhari’de yer alan hadi
ESMAÜ’L-HÜSNA HAKKINDAKİ AYETLER
Esmaü’l-Hüsna terimi, dört ayette geçer. İçinde Esmaü’l-Hüsna terimi geçen dört ayet
ALLAH’IN KADERİ VE KAZAYI BELİRLEYİP YARATMASI
Kader, Allah’ın ilim ve irade sıfatlarıyla, kaza ise tekvin sıfatı ile ilgilidir.
ALLAH’IN HAYATLARI SONA ERDİRMESİ (ECEL)
Ecel kelimesinin sözlük anlamı: Mutlak vakit, önceden tespit edilmiş süre. Ecel kelimesinin te
KULUN RIZKININ VERİLMESİ
Rızık kelimesi sözlükte yenilen, içilen ve faydalanılan şey; terim olarak ise Allah’ın can
HAYIR VE ŞERRİN ALLAH TARAFINDAN YARATILMASI
Yaratıcı tek olduğu için, hayrın da şerrin de yaratıcısı Allah’tır. Allah, hem hayrı he
KULLARIN FİİLLERİNİN YARATILMASI
İnsan, Allah tarafından yaratılan en mükemmel varlıktır. İnsanın en önemli özellikleri, ak
ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-8
Allah’ın Tekvin Sıfatı Tekvin, yaratmak demektir. Allah’ın sıfatı olarak Tekvin, Allah’
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-7
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-6
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-5
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-4
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-3
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-2
- ALLAH’IN SUBUTİ SIFATLARI-1
- ALLAH’IN ZATİ SIFATLARI-5
- KUR’AN’DA YASAKLANAN ŞİRK ÇEŞİTLERİ
- ALLAH’IN ZATİ SIFATLARI-4
- ALLAH’IN ZATİ SIFATLARI-3
- ALLAH’IN ZATİ SIFATLARI-2
- ALLAH’IN ZATİ SIFATLARI
- ALLAH HAKKINDA İKİ SORUYA CEVAP
- ALLAH’IN SIFATLARI HAKKINDA BAZI SORULAR
- ALLAH’IN BİRLİĞİNİN AKLİ DELİLLERİ-2
- ALLAH’IN BİRLİĞİNİN AKLİ DELİLLERİ-1
- ALLAH’IN VARLIĞININ AKLİ DELİLLERİ-2
- ALLAH’IN VARLIĞININ AKLİ DELİLLERİ-1
- KUR’AN ALLAH’IN VARLIĞINI İSPAT EDER-3
- KUR’AN ALLAH’IN VARLIĞINI İSPAT EDER-2
- KUR’AN ALLAH’IN VARLIĞINI İSPAT EDER-1
- ALLAH’IN VARLIĞI ZORUNLUDUR
- ALLAH İNANCI FITRİDİR
- ALLAH İSMİ YÜCE YARATICININ ÖZEL ADIDIR
- VARLIKLAR TESADÜFÜN ESERİ OLAMAZ
- ALLAH(C.C.)’I HAMD İLE TESBİH ETMEK
- KÂİNAT KİTABINDAN BİLGİ ALIP KAYNAK GÖSTERMEYEN BİLİM ADAMLARI
- KÂİNATIN VARLIK SEBEBİNİN AKLİ İHTİMALLERİ
Ey inananlar! Kendinizi ve ailenizi, yakıtı insanlar ve taşlar olan ateşten koruyun. Onun başında, acımasız, güçlü, Allah'ın kendilerine buyurduğuna karşı gelmeyen ve emredildiklerini yapan melekler vardır.
TAHRÎM,6
GÜNÜN HADİSİ
Kur'an öyle bir servettir ki, O'nu elde edenin hiçbirşeye ihtiyacı kalmaz. O'ndan daha büyük bir zenginlikte bulunmaz.
Camiü's Sagir, 4:535, Hadis No:6183
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...