RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-169
Ders: Muhakemat (s: 69,) Birinci Makale, Dördüncü Mesele İzah: Prof. Dr. Şener Dilek
Ders: Muhakemat (s: 69,) Birinci Makale, Dördüncü Mesele
Ä°zah: Prof. Dr. Åžener Dilek
İzah edilen kısım: Malûm olsun ki: Esalîb-i Arab'da tecelli eden hüccetullahın miftahı, yalnız istiare ve mecaz üzerine müesses ve asl-ı i'caz olan belâgattır. Yoksa şöhret sebebiyle yalancı hadsle lakîta olunan ve rızaları olmadığı halde esdaf-ı âyâtta saklanan boncuklar değildir.(Muhakemat , s: 69) v.d
*İlm-i belagatin üç şubesi var;
1- Ä°lm-i Meani
2-Ä°lm-i Beyan
3-Ä°lm-i Bedi
Şimdi, bu sahalarda kulaç atmayan, bu manalara vukufiyeti olmayan bir insan kelamı anlamakta yanlışlara girebilir. Eksik mana verir, aldanır, başkalarını da aldatır.
Bakın, İslam tarihinde Ehl-i Sünnet'in dışında bütün batıl mezhepler, hepsi delil olarak Kur'an'a dayandıklarını ileri sürmüşler. Ama bu ilimlerden nasipsiz olduklarından hatalara düşmüşler...
*Kelamın anlaşılmasında kelamın makamına, mak'adına(oturacağı yere) oturtulması çok önemli. Kelam mak'adına oturtulamazsa, kelam muallakta kalır. O zaman o insan, kendi anlayışına göre, kendi vehmine göre, o kelamı uzatır, daraltır, kısaltır, kendi meşrebine doğru çeker, yontar, yanlış gider, yanlışa fetva çıkartır. Arkasından gelen insanları da yanlışa götürür.
Şimdi kelamın bir makamı var. Bu ilm-i meani ile biliniyor.
Belagatin ikinci şubesi; ilm-i beyan..İlm-i beyan ise kelime hakikat mıdır, mecaz mıdır, şu cümlede istiare var mıdır, teşbih var mıdır, kelamın siyak ve sibakı nedir, kelam mutlak mıdır, âmm mıdır, has mıdır, müevvel midir, muahhir midir gibi meselelere değinir.
Üçüncü ilim dalı ise İlm-i Bedi; harika söz söylemek, çok garib, çok cazip, çok mükemmel beyan...
Kelamın makamına Risale-i Nur'dan bir misal verelim; "Risale-i Nur'a intisab eden zâtın en ehemmiyetli vazifesi, onu yazmak veya yazdırmaktır ve intişarına yardım etmektir. Onu yazan veya yazdıran, Risale-i Nur talebesi ünvanını alır." (Kastamonu Lahikası, s: 24)
Bir kişi bu cümleden nasıl bir manaya intikal ediyor; demek sen Risale-i Nur'u yazmaz ve yazdırmazsan, sen Kıyamete kadar nur talebesi olamazsın.
Şimdi bu kelam nedir? Müevvel.. O günkü şartlar altında bu yazılmış. Niye? Osmanlı harfleri gitmiş, latinceyi bilen yok, Üstadın etrafına insanlar yaklaşamıyor. Matbaalar korkudan basmıyor, basamıyor. Yani o günkü şartlar içerisinde Risale-i Nur'un basılması sanki muhal.
O günkü şartlar içerisinde Risale-i Nur'un yayılması ne ile olur? Kıymettar kalem ile. O gün kalemle hizmet öne çıkıyor.
Åžimdi bunu mutlak olarak al.. YetmiÅŸ sene önceden bu güne getir, ve Risale-i Nur'u yazmayanı nur talebesi olarak görme.. Oldu mu? olmadı.Â
Şimdi mesele kelamdan anlamak. Hangi makamda söylenmiş, hangi maksatla söylenmiş, kelam müevvel midir, muahhar mıdır, mutlak mıdır, has mıdır vs.. İnsan bunları bilmeze yorum yaparken yanlışa düşer, başkalarını da yanlışa sürükleyebilir.
Hakim kimdir, ehl-i hikmet kime derler? Sözün hangi makamda, ne maksatta, nasıl konuşulur, ne şekilde konuşulur, ne kadar konuşulur bunu bilendir.
Mesela bir insan Risale-i Nur'dan bir cümleyi alıyor veya bir ağabeyimizden bir cümleyi alıyor. Bu teraziye vurmadığı için hatalara düşüyor, kendisini dinleyenleri de düşürüyor.
Bir zaman birisine bir meseleyi anlayıp anlamadığını sordum. "ağabey, anlamasam da olur, bilmesem de bir şey lazım gelmez" dedi. Dedim ki; "bu cümlen şu ayetin hükmüne muhaliftir, dikkat et. Cenab-ı Hak "hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu"(Zümer: 39/9) buyuruyor.
Şimdi muhatabım bana delil getiriyor, dedi ki; "Ağabey, Üstadımız bir ağabeye "sana Risale-i Nur'un kokusu da yeter" demiş. Şimdi bu cümleyi mutlak olarak ele aldığımız zaman, bu cümle ilmi, araştırmayı, tetebbuatı ne yapar? Önünü kapatır.
Ben dedim, "sen gel bakalım, Sen dünyada hangi işinde, hangi faaliyetinde o işin kokusu ile iktifa ediyorsun? Gel seni dönerciye götüreceğim. Bir somun alacağım, Somunu bıçakla ikiye böleceğim. Somunu dönerin kokusuna tutup kapatacağım, sana "al bu dönerin kokusu da sana yeter" diyeceğim. Sen bununla mı iktifa edeceksin, yoksa döner mi yemek isteyeceksin?"
"Sen Üniversiye hazırlanıyor musun" dedim. "Evet" dedi. "Gel bakalım, Üniversiye gitmek istiyorsun, kokusuyla iktifa etmiyorsun da ilim, marifet, hakikatın kokusu ile iktifa olur mu?" dedim.
Birisi sordu "Peki ağabey, bu Üstadın kelamının manası ne?" "Bak" dedim, "o kelamı mak'adına oturtacağız. Mesela bir balina ile hamsiyi düşünelim. Balinanın bir balinanın bir nefeste içine çektiği suyu bir hamsi balığı belki yüz senede çekemez. Bu misal gibi, Hz. Üstadın aldığı feyze mukabil bizim alacağımız feyz olsa olsa ona nispeten ancak bir kokucuk kadar olabilir."
Sonra avamdan birisine diyebilirsin, "sana bunun kokusu yeter." Mesela ben sanayiye gidiyorum. Oto tamir ustasına 'bu ne , şu ne işe yarar' gibi teferruata dair şeyler sorsam, o bana diyebilir; "hocam sana bu işin kokusu yeter; bir çekiç, bir pense, bir de tornavida." Ben yarın sanayide motor dükkanı açmayacağım ki, işin tafsilatını öğreneyim. Ama bir de 15 yaşında bir genç düşünelim. Sanayiye gelmiş, o işi profesyonel olarak öğrenmek istiyor. Ona denilebilir mi "sana bu işin kokusu yeter."
Not: Şener beyin bu hatırasını tafsilatlı olarak "Kokusu Yeter mi" başlıklı yazısından okuyabilirsiniz. (Prof. Dr. Şener Dilek, Risale-i Nur Nasıl Okunmalı? S: 324-329, Feyza Yayıncılık-İst. 2013)
*Tenbih: Şu tafsilden maksad; tefsiri tevilden, kat'îyi zannîden, vücudu keyfiyetten, hükmü etrafın teşrihatlarından, manayı mâsadaktan, vukuu imkândan temyiz ve tefrik ile bir yol açmaktır.(Muhakemat, s: 70 )
Bu da belagat noktasından önemli. Yani, bir adam tefsir nedir, te'vil nedir, bunu birbirinden ayıramıyorsa, yahut kati bir manayla zanni; o manaya delalet eden başka manaları birbirinden tefrik edemiyorsa, bir şeyin varlığı ile onun vasıf ve keyfiyetlerini birbirinden ayıramıyorsa, hükmü de şerhten farklı bilemiyorsa, manayı mananın masadıkından tefrik edemiyorsa, bir şeyin vukuu başka, imkanı başka olduğunu tefrik ve temyiz edemezse, o adamın düşünce tarlası greyder gibi olur.
Şimdi greyder girdiği tarlada önüne gelen her leyi tefrik etmeden kürüyor, götürüyor. Halbuki şurada batık, antik bir şehir var, onu ortaya koymak için greyderle değil, arkelooglar fırca ile temizlik yapıyorlar. Taki o sanat eserleri zarar görmesin.
Aynen onun gibi, kelamın manalarını birbirinden tefrik edebilmek için hakikat ve marifet arkeleogu olmak lazım. Titiz, fırça ile çalışmak lazım. Yoksa adam greyder ile sahaya giriyor ağzına geleni konuşuyor, kırıyor, döküyor, paralıyor, parçalıyor. Hakikatı, marifeti çiğneyip geçiyor.
Ä°ÅŸte Muhakemat'ın yazılış gayesi; alimlerin eline o marifet ve hakikat fırçasını, metodolojisini vermek. Kur'an'ı nasıl anlayacağız, kelama nasıl muhatap olacağız, kelamın arkasındaki manayı nasıl istihraç edeceÄŸiz? Bunları bizlere gösteriyor Muhakemat..Â
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DÄ°ÄžER YAZILAR
RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-200
Ders: 3. Söz İzah: Mehmed Kırkıncı Hocaefendi *Allah ya..Allah’tan gelen şey nasıl olur,
RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-199
Ders: Mesnevi-yi Nuriye, Katre’nin Hatimesi İzah: Prof. Dr. Alaaddin Başar *Üstad, İslam âl
RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-198
Ders: Asa-yı Musa(s. 106) İzah: Prof. Dr. Şener Dilek İzah Edilen Kısım: Sonra o mütefekkir
RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-197
Ders: Mesnevi-yi Nuriye, Katre risalesi, s. 69 İzah: Prof. Dr. Şener Dilek İzah edilen kısım:
RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-196
Ders: 11. Söz İzah: Prof. Dr. Şener Dilek *Sanattaki letafeti, ilimdeki derinliği, tezyinattak
RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-195
Ders: Hutbe-i Şamiye(s. 19) İzah: Prof. Dr. Şener Dilek İzah edilen kısım: “İstikbal yaln
RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-194
Ders: 33. Söz, 23. Pencere İzah: Prof. Dr. Şener Dilek Not: Bu ders, İstanbul Yüzevler’de,
RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-193
Ders: 14. Lem’a, İkinci Makam İzah: Mehmed Kırkıncı Hocaefendi *“Kâinat sîmasında, arz
RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-192
Ders: 17. Lem’a, 13. Nota İzah: Mehmed Kırkıncı Hocaefendi *Cenab-ı Hak bizi kul olarak yar
RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-191
Ders: Şualar(13. Şua,) s: 307 İzah: Prof. Dr. Şener Dilek İzah edilen kısım: “Bugün, bü
RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-190
Ders: 14. Lem'anın Ä°kinci Makamı Ä°zah: Prof. Dr. Alaaddin BaÅŸar *“Besmelenin rahmet noktasÄ
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-189
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-188
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-187
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-186
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-185
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-184
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-183
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-182
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-181
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-180
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-179
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-178
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-177
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-176
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-175
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-174
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-173
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-172
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-171
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-170
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-169
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-168
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-167
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-166
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-165
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-164
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-163
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-162
- RÄ°SALE-Ä° NUR DERS NOTLARIM-161
Gökleri ve yeri yerli yerince yarattı. Sizi şekillendirdi ve şekillerinizi de güzel yaptı. Dönüş ancak O'nadır.
et-Teğabün: 3
GÃœNÃœN HADÄ°SÄ°
SABAH İLE YATSI NAMAZLARINI CEMÂATLE KILMANIN FAZÎLETİNE DÂİR EBÛ HÜREYRE HADÎSİ
Münâfıklara sabah ile yatsı (cemâat) namazlarından daha ağır hiç bir namaz yoktur. (Halbuki) bu iki namaz(ın cemâatin)de olan (ecir ve fazîlet)i bilseler emekliye, emekliye (sürtüne, sürtüne) de olsa onlara gel(ip hâzır ol)urlardı. (Ebû Hüreyre)
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm Ä°nternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yaptÄ...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARÄ°HTE BU HAFTA
*Cumhuriyet'in ilanı(29 Ekim 1923) *Sütçü İmam Maraş'ta direnişi başlattı(31 Ekim 1919) *I.Dünya Harbine girdik(1 Kasım 1914) *İmam-ı Rabbani Hz.lerinin İrtihali(2 Kasım 1624) *Hz.Ömer(r.a.)'in Şehadeti(3 Kasım 644)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...