Akabe biatında bulunmuş, Bedir'de bulunmuş, Ensarın temsilcilerinden birisi idi. Urve, İbn-i Şihab, Musa bin Ukbe ve bütün siyer müelliflerinin bildirdiğine göre o ve Abdullah bin Revaha(r. anhüm) Hazrec'den Beni Haris'in temsilcileri idiler.

Sa'd bin Rebi' Cahiliyye devrinde okuyup yazan biri idi. Birinci ve ikinci Akabe biatlarında bulunmuştu. Uhud savaşında şehid düşmüştür.

Hicretten sonra Rasulullah(s.a.v) Abdurrahman bin Avf ile Sa'd bin Rebi'yi kardeş yaptı. Sa'd bin Rebi' Abdurrahman bin Avf'a dedi ki; "Malımın ve evimin yarısı benim, yarısı senin. İki hanımım vardır; hangisini beğenirsen onu boşayayım, iddeti . bittikten sonra sen nikahla."

Abdurrahman bin Avf dedi ki; "kardeşim, senin malın da ehin de sana mübarek olsun. Sen bana ticaret yapmam için pazarın yerini göster."(1)

Yahya bin Said'in rivayetine göre Uhud günü Rasulullah(S.A.V) dedi ki; "Kim bana Sa'd bin Rebi'den bir haber getirebilir?" Sahabelerden birisi;" ben ya Rasulullah" dedi. Ve o sahabi, Uhud'da şehid edilenler arasında Sa'd'ı gördü. Sa'd ona " sen ne arıyorsun" diye sordu. O sahabi dedi ki; "Rasulullah senden bir haber almam için beni gönderdi." Sa'd ona dedi ki; "Benden Rasulullah'a selam söyle. Ve benim oniki yerden yaralandığımı, beni öldürecek bir okun karnımın bir tarafından girip içimi parçaladıktan sonra bir ucunun diğer taraftan çıktığını söyle. Ensara da deki; "Sizden bir kişi bile sağ oldukça Rasulullah'a bir şey olursa, Allah katında hiçbir mazaretiniz kabul edilmez."

Ebu Said el Hudri diyor ki; "Rasulullah'ın gönderdiği kişi Ubeyy bin Kab'dır. Sa'd bin Rebi' ona dedi ki; "Sen kavmine de ki; 'Sa'd bin Rebi' size diyor ki; "Allah'a, Allah'a, Akabe gecesi Rasulullah hakkında Allah'a hangi sözleri vermiştiniz hatırlayınız. Allah'a yemin ederim ki sizden bir kişi dahi yaşadıkça Rasulullah'a bir şey olursa Allah katında hiçbir mazaretiniz olamaz."

Ubeyy bin Kab' diyor ki; "Ve Sa'd bu sözleri söyleye söyleye ruhunu Allah'a teslim etti. Ben Rasulullah'a(s.av) gelip Sa'd'ın durumunu anlatınca Rasulullah(s.a.v) şöyle buyurdu; "Sa'd hayat halinde de ölüm halinde de hep Allah ve Rasulullah için nasihat etti."

Sa'd bin Rebi' ve Harice bin Zeyd b. Ebu Züheyr bir kabirde defnedildiler. Sa'd bin Rebi' geride iki kız bıraktı. Nisa Suresinin veraset ile ilgili 11. Ayetine göre Rasulullah(s.a.v) Sa'd'ın malını taksim etti.(2)

Zeyd bin Sabit'in oğlu Harice, Ümmü Sa'd'dan rivayetle anlatıyor; "Sa'd bin Rebi'nin kızı Ümmü Sa'd, Ebubekir(r.a)'ın yanına girdi. Hz. Ebubekir(r.a) üzerine oturması için elbisesini yere serdi. Ümmü Sa'd, Hz. Ebubekir'in elbisesinin üzerine oturdu. O arada Hz. Ömer(r.a) içeri girdi. Oturan kadının kim olduğunu Hz. Ebubekir'den sordu. Hz. Ebubekir(r.a) cevaben şöyle dedi; "bu kadın öyle bir kimsenin kızıdır ki, o kimse benden de senden de daha hayırlıdır." Hz. Ömer(r.a); "Ey Allah Rasulünün halifesi! O kimse kimdir" diye sorunca Hz. Ebubekir dedi ki; "O, Allah Rasulünün zamanında şehid olan ve Cennette yerini hazırlayan kimsedir. Ben ve sen ondan geri kaldık."(3) 

Dipnotlar

1- İbnu'l-Esir, Üsdü'l- Ğabe fi Marifeti's-Sahabe, cilt: 1, s: 196, Darul Fikr, Beyrut baskısı, 1989(Hicri; 1409)

2- İbnu'l-Esir, Üsdü'l- Ğabe, cilt: 1, s: 196-197

3-İbn-i Hacer el Askalani, El İsabe Fi Marifeti's Sahabe, s: 483(3307 nolu madde), Beytül Efkar-ı Devliyye(Sekiz Cilt bir arada Suudi Arabistan'da basılmıştır.)