HASAN BASRİ ÇANTAY’IN BİR HADİS-İ ŞERİF HATIRASI

Hintli büyük müceddid âlim merhum Şah Veliyullah Dehlevi’nin en önemli şaheseri; “Hüccetûllahi’l Baliğa” adlı eseridir. Merhum Ebu’l Hasen Nedvi der ki: “Hüccetûllahi’l Baliğa”, İmam Dehlevi’nin en büyük çalışmalarından birisi olduğu gibi ilmî eserleri arasında önemli bir yer işgal etmektedir


Salih Okur

nedevideobendi@gmail.com

2016-11-08 11:11:03

Hintli büyük müceddid âlim merhum Şah Veliyullah Dehlevi'nin en önemli şaheseri; "Hüccetûllahi'l Baliğa" adlı eseridir. Merhum Ebu'l Hasen Nedvi der ki: "Hüccetûllahi'l Baliğa", İmam Dehlevi'nin en büyük çalışmalarından birisi olduğu gibi ilmî eserleri arasında önemli bir yer işgal etmektedir. Bu eserde İslam Dini, güçlü ve çarpıcı delillerle desteklenerek sistematik, kapsamlı ve ahenkli bir şekilde ele alınıyor. İman, ibadet, muamelat, ahlak, toplum, medeniyet, siyaset ve ihsan/tasavvuf konuları, bir gerdanlığı veya bir zincirin halkalarını hatırlatacak şekilde bir irtibat, intizam, düzen, ahenk ve denge içinde takdim ediliyor.

Ayrıca bu eserde usul/esas ile furu/teferruât, maksat, gaye ile araç, kalıcı ve müstakil gerçekler ile geçici ve ârizi şeyler kesin çizgilerle birbirinden ayrılıyor ki bunlar birçok kitapta ve araştırmalarda birbiriyle karıştırılmaktadır.

Bu eserin böyle bir bağlantı ve ahenk içinde yazılması, Dehlevi'de bulunan denge, itidal ve fıtrat-ı selim gibi özelliklerin yanı sıra, onun hadis ilmindeki derin ve geniş araştırmalarına, Rasulullah'ın hayatı ve sünnetiyle iç içe olmasına veya Nebevi medreseden yetişmiş ve Efendimizin güzel hayatından feyizlenmiş rabbâni âlimlerin sohbetinden faydalanmış ve onların eğitiminden geçmiş olan o özel tabiatına borçludur."

Ülkemizde bu kıymetli eser evvela merhum allame Elmalılı Hamdi Yazır tarafından dilimize tercümeye başlanmış ama hazretin ömrü bu eserin tercümesini tamamlamaya yetmemiştir. Daha sonra merhum Hasan Basri Çantay, o zaman Diyanet İşleri Başkan yardımcısı olan merhum Ahmed Hamdi Akseki'nin teşviki ile ve Diyanet tarafından basılmak üzere tercüme etmeye başlamış, fakat bu tercüme de yarım kalmıştır. Merhum Çantay, hazırlamış olduğu 'Kur'an-ı Hakim ve Meal-i Kerim'de bu eserden yaptığı tercümeleri yer yer kullanmıştır.

Hayrettin Karaman Hocamız bir yazısında bu tercümeyle alakalı şunları yazıyor;

" Bu vesile ile merhum Hasan Basri Çantay'ın, bir bayram ziyaretimizde anlattığı "kitapla ilgili bir hatıra" okurlarımla paylaşmaya layık olsa gerektir; merhum şöyle anlatmıştı:
"Kitabı tercüme ederken aynı zamanda içinde geçen hadisleri kaynaklarından bulmak, karşılaştırmak ve yerlerine işaret etmek istiyordum. Yazarın Tirmizî diye kaynak verdiği bir hadisi saatlerce aradım, bir türlü bulmadım.

Bu sırada bir asabiyet bunalımı geçirdim (merhum daha önce bir asabî rahatsızlık geçirmiştir), Tirmizî'yi fırlatıp attım, kitabı tercüme etmekten vazgeçtim kendimi de sokağa attım. Aşağı yukarı bir hayli dolaşıp sakinleştikten sonra takımı tezgâhı toparlamak üzere odama geldim, Tirmizî'yi atınca açık vazıyette yere düşmüştü, kaldırmak üzere eğilince kendiliğinden açılmış olan sayfanın başında aradığım hadisi görüverdim, heyecandan ürperdim, tüylerim dikenlendi, pişman oldum ve bu heyecanla tekrar tercümeye döndüm." (Buna rağmen kitabın yine de yarım kalmasının sebebi, o zaman Diyanet İşleri Başkanı olan Şerafeddin Yaltkaya ile aralarına giren bir hadise ve anlaşmazlıktır).

Kaynak

Prof. Dr. Hayrettin Karaman, Laik Düzende Dini Yaşamak, Cilt; 4, İz Yayıncılık, İst. 2006

Bu yazıya yorum yazın


Not: Yanında (*) işareti olanlar zorunlu alanlardır.

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

BU ÇOCUK DEĞİL, SANKİ BABAN

BU ÇOCUK DEĞİL, SANKİ BABAN

Bir defasında Mirza Mazhar Can-ı Cânan (ö.1195/1781) hazretleri bir müridine şöyle demişti:

MEHMED KIRKINCI HOCAMIZIN CUMHURBAŞKANIMIZA VERDİĞİ İBRETLİ MESEL

MEHMED KIRKINCI HOCAMIZIN CUMHURBAŞKANIMIZA VERDİĞİ İBRETLİ MESEL

Suffa Vakfı başkanı Mustafa Karaman bey anlatıyor: "Cumhurbaşkanımız büyükşehir belediye b

İNSANLIK BAŞKA BİR ŞEY

İNSANLIK BAŞKA BİR ŞEY

“Talebeliğim esnasında bir sene Ramazan'da Deliorman'dan sayılmayan ova köylerinden birinde Ra

MEHMED EMRE HOCAEFENDİ’NİN ÜSTAD BEDİÜZZAMAN’I ZİYARETİ

MEHMED EMRE HOCAEFENDİ’NİN ÜSTAD BEDİÜZZAMAN’I ZİYARETİ

Emekli müftülerimizden merhum Mehmed Emre Hocaefendi anlatıyor; “Sivrihisar'da vazifeye başlad

KENDİLERİNİ İLİM TALEBESİ GÖRDÜLER

KENDİLERİNİ İLİM TALEBESİ GÖRDÜLER

Tevazu ve hilm ile beslenen ilim ne güzeldir. Alimlerimiz bu konuda ne kadar büyük ikazlarda bulu

BİR ALİMİN BÜYÜK BİR HAREKETİ

BİR ALİMİN BÜYÜK BİR HAREKETİ

Merhum Tahirü’l Mevlevi “Kıssalar ve Hisseler” adlı eserinde, büyük bir alimin büyük b

MÜMİN PAMUK ÇUVALINA MI BENZER?

MÜMİN PAMUK ÇUVALINA MI BENZER?

Merhum Ali Yakup Cenkçiler Hocaefendi(1913-1988) İslami İlimleri tahsil etmek için memleketi Ar

BEDİÜZZAMAN’IN ESKİ SAİD DÖNEMİNE AİT BİR HATIRA

BEDİÜZZAMAN’IN ESKİ SAİD DÖNEMİNE AİT BİR HATIRA

Merhum İsmail Çetin Hocaefendi anlatıyor; “Mecnasarlı Üstad Molla Musa Rahimehullah şöyle

KERAMET DEĞİL MARİFET

KERAMET DEĞİL MARİFET

Son dönemin büyük âlimlerinden merhum İsmail Çetin Hocaefendi’nin mahdumu muhterem Ahmed Mü

KALBTEKİLER UNUTULMAZ

KALBTEKİLER UNUTULMAZ

2012 senesinde, bir bahar ayında, Van Erek Dağı eteğinde, büyük İslam âlimlerinden Seyda Mo

ÜZÜLDÜĞÜM ŞEY

ÜZÜLDÜĞÜM ŞEY

1931 Menemen tırpanında idam edilerek şehadet mertebesin erişenlerden birisi de merhum Esad Erbi

Allah kendisinden başka ilah olmayandır. En güzel isimler O'na mahsustur.

Tâ Hâ, 8

GÜNÜN HADİSİ

İşçi işverenin malından mesuldür.

Buhari

TARİHTE BU HAFTA

*Nizamü'l-Mülk'ün Şehadeti(14 Ekim 1092) *II.Kosova Zaferi(17 Ekim 1448) *Gedik Ahmed Paşa'nın Vefatı(18 Ekim 1482)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...

SİTE HARİTASI