KUR’AN’DA İSMİ GEÇEN PEYGAMBERLER VE KAVİMLERİ

Kur’an’da kesin peygamber olarak bilinen yirmi beş isim yanında, Peygamber olup olmadıkları tartışmalı olan üç isimle birlikte yirmi sekiz büyük tarihî şahsiyet ve önderin adları söz konusudur. Ancak söz konusu peygamberlerin ümmetleri olan kavimlerden yalnız birkaç tanesinin isimleri Kur’an’da geçmektedir. Diğerleri, isimleri verilmeden gönderilen peygamberlerin esas muhatapları


Niyazi Beki(Prof. Dr.)

niyazibeki@gmail.com

2016-05-01 18:56:39

Kur'an'da kesin peygamber olarak bilinen yirmi beş isim yanında, Peygamber olup olmadıkları tartışmalı olan üç isimle birlikte yirmi sekiz büyük tarihî şahsiyet ve önderin adları söz konusudur. Ancak söz konusu peygamberlerin ümmetleri olan kavimlerden yalnız birkaç tanesinin isimleri Kur'an'da geçmektedir. Diğerleri, isimleri verilmeden gönderilen peygamberlerin esas muhatapları, olumlu veya olumsuz yanlarıyla yer aldıkları sahnede gösterdikleri tepkinin aktörleri olarak mevzu edilmiştir.

Hz. Âdem (as.) ile başlayan tevhîd mücadelesinin şekli, boyutu ve sonuçları, Kur'an-ı Kerim'de kıssalar yoluyla insanlara bildirilmektedir. Esasen kıssaların nakledilmesinin sebeblerinden birisi de, onlardan ibret alınmasıdır. Meydana gelen olayların sebeblerini iyi tespit etmek ve aynı hataları tekrarlamamak esastır. Nitekim Kur'an-ı Kerim'de

لَقَدْ كَانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِّأُوْلِي الأَلْبَابِ مَا كَانَ حَدِيثاً يُفْتَرَى وَلَـكِن تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْصِيلَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

"Andolsun peygamberlerin ve ümmetlerinin kıssalarında akıl sahipleri için bir ibret vardır. Bu Kur'ân uydurulmuş bir söz değildir. Bilakis o kendinden önceki kitapları doğrulayan, her şeyi açıklayan, iman eden bir kavim için bir hidayet ve rahmet kaynağı olan bir kitaptır"( Yusuf, 12/111.) buyurulmaktadır. 

Kur'an-ı Kerim'de geçmiş peygamberlere ve milletlere dair kıssalar yer almaktadır. Kur'an'daki bu kıssalardan maksat tarihî vakıaları kronolojik olarak anlatmak değildir.(1) Aksine bunların zikredilmesindeki asıl maksat, insanlara ibret dersini vermektir. Kur'an'da kıssaların tekrar edilmesi de, bu gayeyi gerçekleştirmek içindir.(2) Diğer bir ifadeyle Kur'an'daki kıssaların tekrarlanması insanlar için, hiç de hoş olmayan bir kısım tarihî olayların tekrarlanmasını önlemek içindir.

Kur'an'da zikredilen kıssaların; Hz. Peygamber (asm.)'in nübüvvetini isbat etmek, bütün peygamberlerin İslâm'ı tebliğ ettiklerini göstermek, ibrete vesile olmak gibi değişik gayeleri de vardır.(3)

Kur'an-ı Kerim'de kıssaların tekrarlanmasının ise, Hz. Peygamber(asm)'i teselli etmek, inkârcıları uyarmak, müminlerin morallerini yükseltip onları manen güçlendirmek gibi değişik sebepleri vardır.(4)

Kur'an'da kıssalar hisse alınsın diye zikredilir. Bunun içindir ki, kıssalar anlatılırken veya tekrarlanırken, hayat düğümü hükmünde ve Kur'an'ın temel maksatlarından birisine uygun düşecek ve onu ders verecek şekilde bir irtibat noktası sağlanır. Hatta bazen bir ayette yer alan iki husus arasında bu irtibat noktası dış görünüşü itibariyle görünmese de zihinde ve üslupta yine de arkadaşlıkları söz konusudur.(5)

Büyük çoğunlukla Kur'an ayetlerinin her biri, ilim ve hakikatler için birer hazine anahtarı hükmündedir.(6)Kur'an'da söz konusu edilen öyle cüz'î hadiseler var ki, her birisinin arkasında bir küllî düstur saklanmış ve adeta umumi bir kanunun ucu olarak gösterilmiştir.(7)

Diğer bir ifadeyle Kur'an, bazen bir denizi bir bardakta gösterir gibi pek geniş ve çok uzun ve külli düsturları ve umumî kanunları basit bir cüz'î misalle, hususî bir hadiseyle ortaya koyuyor. Bununla anlayış düzeyleri çok basit olan kesimlere karşı sonsuz merhametini gösteriyor.(8)

Bu açıklamalardan da anlaşılıyor ki, Kur'an'ın üslubunda, ifade tarzında çok geniş kapsamlı manalar, delâletler, işaretler, göstergeler vardır. Böyle eşsiz bir üslupta elbette pek çok ilim hazineleri saklıdır.

Dipnotlar

1-bk. Cerrahoğlu, Tefsir Usûlü, 171.

2- bk. Turgut, 176. 

3-bk. Yıldırım Suat, Kur'an-ı Kerim'de Kıssalar (AÜ. İslami İlimler Fakültesi Dergisi),Ankara, 1979, 40-43.

4- bk. İbn Cüzeyy, 6.

5- bk. Muhâkemat, 69.

6-bk. Sözler, 275.

7-bk. Sözler, 255.

8- bk. a.g.e. 420.

 

 

 

 

 

Bu yazıya yorum yazın


Not: Yanında (*) işareti olanlar zorunlu alanlardır.

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

YUSUF SURESİNDE BAZI İ’CAZ İŞARETLERİ-2

YUSUF SURESİNDE BAZI İ’CAZ İŞARETLERİ-2

SUREDE YER ALAN 7 Sayısındaki Tevafuk: a)Mısır melikinin rüyasında gördüğü ineklerin say

YUSUF SURESİNDE BAZI İ’CAZ İŞARETLERİ-1

YUSUF SURESİNDE BAZI İ’CAZ  İŞARETLERİ-1

Yusuf İsmi Yusuf ismi konusunda birkaç noktaya işaret etmekte fayda vardır: Birinci Nokta: Gen

ALLAH NEDEN KENDİSİ İÇİN “BİZ” TABİRİNİ KULLANMIŞTIR?

ALLAH NEDEN KENDİSİ İÇİN “BİZ” TABİRİNİ KULLANMIŞTIR?

Muhterem Müslümanlar! وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَق

“KUR’AN’DA KAÇ MELEK HZ. MERYEM’LE KONUŞTU?” SORUSUNA CEVAPTIR

“KUR’AN’DA KAÇ MELEK HZ. MERYEM’LE KONUŞTU?” SORUSUNA CEVAPTIR

Muhterem Müslümanlar! Oryantalistler ve onların yerli borazanları aşağıdaki iki âyet arası

KUR’AN SADECE ARAPLARA MI İNDİRİLDİ?

KUR’AN SADECE ARAPLARA MI İNDİRİLDİ?

Muhterem Müslümanlar! Caetani gibi Oryantalistler, وَمَا أَرْسَلْنَا مِن ر

İSLÂM PEYGAMBERİ KUR’AN’I YAZDI MI YA DA BAŞKALARINDAN İKTİBAS MI ETTİ?

İSLÂM PEYGAMBERİ KUR’AN’I YAZDI MI YA DA BAŞKALARINDAN İKTİBAS MI ETTİ?

Muhterem Müslümanlar! Bazı oryantalistler, Peygamberimiz Hz. Muhammed(sav)’in, Kur’an-ı Ker

KUR'AN-I KERİM'DE ÇELİŞKİ, BİLİMSEL VE TARİHİ HATALAR VAR MI?

KUR'AN-I KERİM'DE ÇELİŞKİ, BİLİMSEL VE TARİHİ HATALAR VAR MI?

Muhterem Müslümanlar! Oryantalistler Kutsal Kitabımızda âyetlerin birbiri ile çeliştiğini,

HZ. PEYGAMBER’İN GÜVENİRLİLİĞİ VE KUR’AN’IN TEBLİĞ EDİLMESİNDE ONA GÜVENMEMENİN İTİKÂDÎ SONUÇLARI

HZ. PEYGAMBER’İN GÜVENİRLİLİĞİ VE KUR’AN’IN TEBLİĞ EDİLMESİNDE ONA GÜVENMEMENİN İTİKÂDÎ SONUÇLARI

Son zamanlarda Kur’an’ın mahiyetine dair bir takım düşünceler ileri sürülmektedir. Bu kon

ANLAMADAN KUR’AN OKUMANIN FAYDASI VAR MI? ÖLÜYE KUR’AN OKUNUR MU?

ANLAMADAN KUR’AN OKUMANIN FAYDASI VAR MI? ÖLÜYE KUR’AN OKUNUR MU?

Sordular: -Hocam, Kur’an’ı anlamadan okumanın faydası yoktur, diyenler var. Bir de bazı ho

KUR’AN’DA TEKZİP KAVRAMI

KUR’AN’DA TEKZİP KAVRAMI

Sözlükte tekzip; Yalanlamak, doğru olmadığını savunmak ve inkâr etmek anlamlarına gelir. T

KUR’AN OKUMANIN SEVABI ÖLÜYE GİTMEZ Mİ?

KUR’AN OKUMANIN SEVABI ÖLÜYE GİTMEZ Mİ?

Değerli Kardeşlerim, Geçenlerde TRT Kurdi’de yayınlanan bir program esnasında bir hemşehrim

İyiliğin karşılığı, iyilikten başka bir şey midir?

Rahman, 60

GÜNÜN HADİSİ

İlimden istediğiniz kadar öğrenin. Vallahi onunla amel etmedikçe ilim toplamakta ecir kazanamazsınız. (İ.hatip takvimi)

TARİHTE BU HAFTA

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...

SİTE HARİTASI