MUHAMMED İKBAL'İN ŞİİRLERİNDE HZ. MEVLANA

Yirminci yüzyılın en büyük müslüman felsefecisi ve düşünürü Dr. Sir Muhammed İkbâl, Celâleddin-i Rû­mî'nin feyiz ve irşadından ve kendisini onun talebesi ve onu da kendisini doğru yola getiren hocası kabul etti­ğinden yer yer bahsetmiş, bunu itiraf etmiş ve Mes­nevi'nin kendisine yeni bir ruh, yeni bir heyecan verdi­ğini


2012-12-16 09:07:27

Yirminci yüzyılın en büyük müslüman felsefecisi ve düşünürü Dr. Sir Muhammed İkbâl, Celâleddin-i Rû­mî'nin feyiz ve irşadından ve kendisini onun talebesi ve onu da kendisini doğru yola getiren hocası kabul etti­ğinden yer yer bahsetmiş, bunu itiraf etmiş ve Mes­nevi'nin kendisine yeni bir ruh, yeni bir heyecan verdi­ğini açıkça belirtmiştir. Bir yerde şöyle der:

"İçi aydın mürşid pîr Rûmî,

Aşk ve cezbe kervanının lideridir o.

Onun makam ve mevkii ay ve güneşten daha yüksektir.

Çadırını ve çadır ipini kehkeşândan yapar.

Kur'an'ın nuru onun sinesinin ortasındadır.

Onun aynasından Cem'in kadehi utanır."(1)

Bir diğer yerde şöyle der: 

"O aşk ve muhabbet önderi (Celâleddîn Rûmî),

Susuz olanlara onun sözleri selsebîl (cennet çeşmesi) gibidir."(2)

Fakat bununla birlikte o, bazı kimselerin bakışlarını onun sözlerinin sadece zahirî manasına bakarak sınırlandırdıklarından, asıl anlatmak istediğine inatla yönelmediklerinden şikâyet eder. Onun cana can katan, gönül yakan özü ve ruhu ye­rine, raks ve vecde âlet etmişlerdir diye öfkele­nir;

"Kimsenin görmediği şekilde onun sözlerini açıklamışlar.

Onun manasını ceylan gibi bizden kaçırmışlar.

Onun sözünden vücûdun raksını çıkar­mışlar,

Gözleri, ruhun dansından gizlemişlerdir."(3)

Ama bu kusur Mesnevi'nin değil, bizimdir. Mes­nevi bu değişim (inkılap) döneminde bile bize yoldaş olabilir, yol gösterebilir. Bu maddeci devrin, materya­list çağın en çok mahrum olduğu şey yanıp yakılış ve if­fetli aşktır.

"Gönüller yanış yakılıştan mahrum, gözler iffetli değil.

O halde senin korkusuz olmayışına şaşılacak ne var.

Frenk sürmesi ile (batı kültürü ile) aydınlanmış o göz,

Beceriklidir, lâf üretendir, ama ıslak (manevî aşka sahip) değildir.(4)

 Bu uyanık ve canlı servet Mesnevi' den elde edilebi­lir. Bu asrın, içinde bulunduğumuz bu çağın gençlerine vasiyet ve tavsiye ederek şöyle buyuruyor İkbâl:

"Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'yi kendine yol arkada­şı (yol gösteren) yap.

Tâ ki Allah sana yanış yakılış (manevî yücelik) nasib etsin.

Mevlânâ özü kabuktan ayırdığı (dıştaki kabuk ile içteki gerçeği bildiği) için,

Dostun yanına giderken, ayağını sağlam basar (yolda perişan bırakmaz)."(5)

Ebul Hasan en Nedvi

İslam Önderleri Tarihi

Terc: Yusuf karaca

Kayıhan Yayınları

Dipnotlar

1-M. İkbâl, Ey Şark Milleti, Ne Yapmalı,

2-İkbâl, Câvidname,

3-M. İkbâl, Câvidnâme, s:224.

4-Bâli Cibril

5-Câvidnâme, s. 224.

 

 

Bu yazıya yorum yazın


Not: Yanında (*) işareti olanlar zorunlu alanlardır.

Bu yazıya gelen yorumlar.

DÄ°ÄžER YAZILAR

EFENDÄ°M

EFENDÄ°M

Bin Dokuz Yüz Seksen İki yılında İslam’ı seninle bulduk efendim, Tefsir, Fıkıh, Hadis,

DUA -2

DUA -2

Bize- hâlâ- ezâ azâ geliyor Günler, aylar, devirler Allah’m! Dönecek miydi harp meydanına

ÖLÜM-HAYAT DENGESİ

ÖLÜM-HAYAT DENGESİ

Dünya hayatında ölüm hayatı yere serecek Ölüm ötesinde hayat ölümü idam edecek Dar-ı f

ÇARPIK ÇAĞ

ÇARPIK ÇAĞ

Doğru mu, yanlış mı karar sizlerin, Biz aklın durduğu çağda yaşadık. 'Ben dinsizim! ' di

GENÇLİĞE MESAJ

GENÇLİĞE MESAJ

Yiğidim, aslanım, ha gayret eyle Gaflet üstümüzde kalmasın böyle İmanla yatıp-kalk, ihlâ

GUZ-U MEVÄ°J

GUZ-U MEVÄ°J

Fegiler ey fegihler dinleyin siz, Ne söylersem bilin, ezberleyin siz. Ki gerçekten size ben sevg

NERDESÄ°N ADNAN MENDERES?

NERDESÄ°N ADNAN MENDERES?

Zeytin dalları da boynunu bükmüş, Bozulmuş bağları yaprağın dökmüş, Yüce dağlarına

YA RABBÄ°!

YA RABBÄ°!

Mahcubum ve de mahzunum Ya Rabbi Çünkü hamdinden âcizim ya Rabbi Mesrurum ve de mutluyum ya R

AH YAZIK

AH YAZIK

Ömrüm boş şeylerle geçti âh yazık! Yarını hiç düşünmedim âh yazık! Hep hevâya bina

ARZ-I MUKADDES

ARZ-I MUKADDES

Kanlı hançer mi o Filistin o ne, bağrında senin. Sana gökler ve zeminler ediyor şimdi enin.

DÃœNYA SENÄ°NLE MAÄžRUR

DÃœNYA SENÄ°NLE MAÄžRUR

Dünya seninle mağrur /Dünya sana minnettar İnsanlık denen cevher /Seninle tam payidar Sen olm

"Kadınlara iyilikle muamele ediniz."

Nisa:19

GÃœNÃœN HADÄ°SÄ°

Evlad ve Akrabalara Ä°yilik

"Bir baba çocuğuna güzel ahlaktan daha üstün bir miras bırakamaz" [Tirmizi, Birr 33, (1953)]

TARÄ°HTE BU HAFTA

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...

SÄ°TE HARÄ°TASI