KİŞİLİK ADABI
Şahsiyetimizle alakalı meselelere gelince, kişinin kendisine ait tarzı ve stili vardır. Bunlara, alışkanlıklarına bir yeni güzel alışkanlığını ekler ve daima iyiye doğru yol alır. Belli bir süre sonra nefsini muhasebe eder. Artılarını ve eks
Şahsiyetimizle alakalı meselelere gelince, kişinin kendisine ait tarzı ve stili vardır. Bunlara, alışkanlıklarına bir yeni güzel alışkanlığını ekler ve daima iyiye doğru yol alır.
Belli bir süre sonra nefsini muhasebe eder. Artılarını ve eksilerini de göz önünde bulundurarak oto kontrol yapar.
Allah (c.c) ın Ayet-i Celilede buyurduğu gibi:
قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّاهَا {} وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا
''Nefsini temizleyen felah bulmuş. Onu kirleten, örten ziyana uğramıştır''(1)
Peygamber Efendimiz (s.a.v) ise şöyle buyurmakta:
حُجِبَتِ النَّارُ بِالشَّهَوَاتِ وَحُجِبَتِ الْجَنَّةُ بِالْمَكَارِهِ
'Cehennem nefis arzuları ile Cennet zorluk ve sıkıntılar ile çevrilidir''(2)
Başka bir hadiste ise şöyle buyrulur;
''Siz benim getirdiğime tabi olup uymadığınız müddetçe gerçek iman etmiş sayılmazsınız''(3)
Kişilik ile alakalı bazı meselelere değineceğiz, şöyle ki;
1 – Haftada bir kere genel temizliğe dikkat etmek. Cuma günü olması müstehaptır.
Semure (r.a) nin bir rivayetinde Efendimiz (s.a.v) şöyle buyuruyor:
مَنْ تَوَضَّأَ يَوْمَ الجُمُعَةِ، فَبِها ونِعْمَتْ، وَمَنِ اغْتَسَلَ فَالْغُسْلُ أَفْضَلُ.
''Cuma günü abdest almak ne güzeldir. Ama gusül etmek daha faziletlidir''(4)
2 – El ve ayak temizliğine dikkat etmek, tırnakları kesmek.
3 – Saç bakımına dikkat etmek. Temiz ve düzenli olmalarını sağlamak.
4–Hayırlı işlerimize sağdan başlamayı alışkanlık haline getirmek. Giyinirken, temizlenirken, abdest alırken, selamlaşırken, musafaha ederken, tırnaklar kesilirken, alışveriş yaparken, yiyip içerken,.
Ancak tuvalete girilirken ve tuvalette, burun silerken, kıyafet ve ayakkabılar çıkartılırken sol kullanılmalıdır.
Hz. Aişe’den (r.a) rivayet olunan bir hadiste:
وعن عائشةَ رَضِىَ اللهُ عَنْهَا قالَتْ: كَانَ رسولُ الله يُعْجِبُهُ التَّيَمُّنُ في شَأْنِه كُلِّه: في طُهَورِهِ، وَتَرَجّلِهِ، وتَنَعُّلِه
Aişe (r.anha) şöyle demiştir: Rasûlullah (s.a.v.) bütün işlerinde, temizlenmesinde, taranmasında ve ayakkabı giymesinde sağdan başlamayı pek severdi.(5)
5 – Tükürürken veya burun silerken kıbleye dönmemek. Tüküreceği zaman sokaklara ve sağ tarafına tükürmemek. Sol tarafa müsait olan bir yere eğilerek tükürmek ve ayağı ile onu imha etmek. Veya sol tarafına eğilerek mendiline tükürüp, onu çöpe atmak.
6–Aksırırken elimizi ağzımıza koymak. Yemek yerken ve su içerken insanların yüzüne doğru aksırmamak. Aksırırken mümkün olduğu kadar solumuza doğru eğilerek ağzımızı el veya mendil ile kapatıp, sesimizin fazla çıkmamasını sağlamak.
Ebu Hureyre (r.a) nin bir rivayetinde:
كان رسول الله إذا عَطَسَ وَضَعَ يَدَهُ أَوْ ثَوْبَهُ عَلى فِيهِ، وَخَفَضَ – أَوْ غَضَّ – بهَا صَوْتَهُ
''Efendimiz (s.a.v) aksırırken eliyle ağzını kapatırdı. Böylece sesinin fazla çıkmasını engellerdi''(6)
7 – Efendimiz aksırdıktan sonra Allah'a (c.c) hamd ederdi.
8 – Aksırana "Yerhamukallah" denir.
Ebu Hüreyre (r.a) den, Efendimiz (s.a.v) şöyle buyuruyor:
''Sizden birimiz aksırırsa الحمدُ للهِ desin. Arkadaşı ise veya aksırdığını duyan; يَرحَمُكَ اللهُ desin.
Aksıran kişi daha sonra يهدينى و يهديكُم اللهُ ويُصلِح بالكُم
“Allah bana ve size hidayet eylesin ve halinizi ıslah etsin"(7) desin.
9–Esnerken ağzımızı kapamaya dikkat etmek. Esnemek tembellik, boşluk, sıkıntı hallerinde olur.
Ebu Hureyre (r.a) nin bir rivayetinde Efendimiz (s.a.v):'' Aksırmak Allah (c.c)'dan, esnemek ise şeytandandır " buyururlar.(8)
10 – Geğirmeden sakınmak.
Ebu Cuhayfe (r.a) diyor ki:
'' Tiriti çok fazla yedim, ekmek ve eti de fazla kaçırdım. Efendimiz (s.a.v.) in yanına geldiğimde geğirdim. Resulullah(sav) dedi ki: Sesini alçalt. Ahirette en fazla aç kalan kimseler, bu dünyada en fazla doyanlardır ''(9)
11 – Aynaya bakınca Allah (c.c)'a hamd ve şükür etmek.
Hz. Ali (r.a) den rivayet olunan bir hadiste Efendimiz (s.a.v), “sizden biriniz aynaya bakınca:
الحمد للهِ , اللهمَّ كَما حَسَّنتَ خَلْقي فَحَسِّن خُلُقي
“Ya Rabbi sana şükürler olsun. Şeklimi güzel kıldığın gibi ahlakımı da güzelleştir '' desin” buyurdular.(10)
12– İyi ve faydalı şeyleri adet haline getirmek. Bunları hayatımızın bir parçası yapmak.( Nafile ibadetler, zikir, Kur'an okuma, nefis muhasebesi, insanlara karşı tatlı konuşma, selam verme vs. ) gibi.
Hz. Aişe’den (r.a) Efendimiz (s.a.v):
'' En faziletli amel, az dahi olsa sürekli olanıdır”(11)
13 – Bizi fazla alakadar etmeyen, ilgilendirmeyen meseleleri araştırıp sormamak.
Ebu Hureyre (r.a) nin bir rivayetinde Efendimiz (s.a.v):
من حسن إسلام المرء تركه مالا يعنيه
''Kişinin kendini ilgilendirmeyen şeyleri terk etmesi onun İslam’ının güzelliğindendir ''(12)
14– Din ve dünya ile alakalı meselelerde fertlerin birbirlerine yardım edip, nasihat etmeleri.
15–Nasihatleri kabul edip en kısa zamanda hatalardan dönmek, velev aleyhinde olsa dahi hakkı itiraf etmek, hatada ısrar etmemek.
Üsame bin Zeyd (r.a) in bir rivayetinde Efendimiz (s.a.v):
من صنع إليه معروف فقال لفاعله جزاك الله خيرا فقد أبلغ في الثناء
''Kime bir iyilik yapılırda iyilik yapılan kişi, iyilik yapana Allah mükafatını versin derse, iyiliğin hakkını vermiş olur '' buyurdular.(13)
16–Dünyadaki nasibine razı olup kanaatkar olmak, dünya nimetlerine ölesiye sahip olmaya çalışmamak. Sadece dünyadaki nasibini alıp çalışkan olmak. Aç gözlü olmadan kadere rıza göstermek. Dünyadaki bu nimetlerle Allah'ın rızasına çalışmak.
وعن عائشةَ رَضِىَ اللهُ عَنْهَا قالت: كَانَ فِرَاشُ رسولِ الله مِنْ أُدْمٍ حَشْوُهُ مِنْ لِيفٍ
Hz. Aişe’den (r.a) der ki:
'' Peygamber Efendimizin yatağı tabaklanmış deriden, içi de yumuşak hurma lifindendi. ''(14)
Cündüb (r.a) den rivayet olunan başka bir hadiste:
''Efendimiz (s.a.v) in parmağı yaralanınca; Sen sadece bir parmaksın, yaralandın ve Allah (c.c) için kanın aktı '' dediler.(15)
Buradan da anlaşıldığı gibi Efendimiz (s.a.v) gayet mütevazı bir hayat yaşıyordu.
17– İhlaslı olup, bütün işlerimizde Allah rızasını gözetmek.
Allah (c.c)'ın buyurduğu gibi:
قُلْ إِنَّ صَلاَتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
'' De ki: Benim namazım, ibadetim, hayatım ve ölümüm hep âlemlerin Rabbi Allah içindir… ''(16)
*Dr. Muhammed Hayr Fatıma’nın “Gençlere İçin İslam Edepleri” adlı eserinden tercüme; Necdet İçel
Dipnotlar
1-Şems: 9 – 10.
2-Tirmizi.
3-Müslim.
4-Tirmizi – Ebu Davut.
5-Ebu Davut.
6-Tirmizi.
7-Buhari.
8-Buhari.
9-Tirmizi.
10-İbni Sünni.
11-Buhari – Müslim.
12-Tirmizi – Ebu Davut.
13-Tirmizi.
14-Müslim.
15-Buhari – Müslim.
16-En'am: 162.
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
BAŞKA GÖRÜNDÜ
Bir gün bir göletin arkasında bir vadinin yamacında oturmuş karşı yamaçtaki ağaçları seyr
DİZ ÜSTÜ OTURMAK
Bundan elli yıl önce köyde otururduk. Ekmeğimizi annem tandırda pişirirdi. Önce diz üstü
EDEPSİZLİĞİN ADI ERGENLİK
Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla... Hacı hacıyla Mekke’de, derviş dervişle tekkede, e
ANNE KARNINDAKİ BEBEĞİN RABBİYLE DİYALOĞU
Anne karnındaki bir bebeğin ağzı vardır, gözü vardır, kulağı vardır, eli vardır, ayağı
SİGARALI GENÇ VE BEN
Yolcu minibüsünün içindeyim. Çarşıdan Fakülteye gidiyorum. Bir durakta kahvehaneden çıkan
EY HER YERDEN GÖRÜNEN VE HER YERDEN GÖREN! SENİ İSTİYORUM!
Namaz için kalkmıştım. Kıyamda durdum, kâinatı kıyamda gördüm. Rükûa vardım, kâinatı
YOLA ÇIKMAK
Biraz sonra yola çıkacağız. On bin metre yükseklikten, üç bin kilometre yol kat edeceğiz. Bu
KAPTANLIK KOLAY BİR ŞEY DEĞİLDİR
Stuttgart Hava Limanı’nın alt katında bütün dinler için ayrılan ibadethanede namaz kılarke
ARABAYI UNUTTUM
Unutmak çok kötü bir şeydir. Bu gün çarşıdan gelirken bir yerde arabayı park edip bir iki
İŞTE KOLAY KÂRDA ÇOK
İşte cemaatle namaz kılma hareketi, kaptanı imam olan mescit botuna binerek en emin arkadaşlarl
GÖKÇEADA DEPREMİ
Belirtilen tarihte bütün Ege’de ve dolayısıyla Tavşanlı’da çok şiddetli bir deprem oldu.
- 24 SAAT MİSAFİR KALDIĞIM ANKARA
- İMTİHAN SADECE BİR “TIK”LAMAKTIR
- GENÇLER İÇİN HAYAT REÇETESİ
- KILDAN İNCE KILIÇTAN KESKİN
- HATALAR ÜÇ ÇEŞİTTİR
- ARILAR SADECE BAL YAPMAZ
- ANADOLU ANNELERİNİN BİR “YAVRUM” DEYİŞİ VAR Kİ!
- BİR PAZAR YORGUNLUĞU
- DÜN GECE GÖKYÜZÜNDEN BAKTIM SANA ANKARA
- BİR TİCARET
- MARS GEZEGENİ İLE HASBİHAL
- NİÇİN BAKTIN BANA ÖYLE?
- RÜYADA NÜBÜVVET MÜHRÜNÜN HATEMİ OLAN ZATI GÖRSEM
- KUR’AN’A GÖRE BEŞ BİLİNMEYEN
- KAFASI ZEKÂ FIŞKIRAN ÇOCUĞUN SORULARI
- HİKMET
- HZ. İBRAHİM’İN, HZ. MUHAMMED’DEN İSTEDİĞİ
- MEYVEYİ AĞAÇ, AĞACI ÇEKİRDEK, ÇEKİRDEĞİ DE ALLAH YAPIYOR; PEKİ, (HÂŞÂ), ALLAH’I KİM YAPIYOR?
- SÜBHANALLAH, ELHAMDULİLLAH, ALLAHUEKBER
- GÜZEL İNSAN
- BİR KARADENİZLİNİN PEYGAMBER SEVGİSİ
- ASMA, ÜZÜM - İKİ GÖZÜM
- EŞREF-İ MAHLÛKAT
- HER AN KAZANMAK VEYA KAYBETMEK
- NAMAZDAKİ GİZEM
- ÇIKIŞI OLMAYAN SON YOL
- KİRAZ ÇİÇEKLERİ
- “GİTTİ GİDİYOR”DAN BİR NAMAZ ALMAK
- “BİÇARE GENÇLER”
Sadece zanna uyuyorlar. Zan ise hiç şüphesiz hakikat bakımından bir şey ifade etmez.
Necm,28
GÜNÜN HADİSİ
Her insan hata yapar. Hata edenlerin en hayırlıları tevbe edenlerdir."
Tirmizi
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...