· Bu hatırat, Eşref Edib Fergan gibi İslâmcı bir entelektüelin "İstiklâl Mahkemelerinde; tek kişilik hücrelerde, ölü kemikleri ve kafatasları arasında yaşanıp da" kaleme alınmışsa, daha bir anlam ve önem kazanır. S:11 

· Tarihimizde en fazla tartışılan konuların başında İstiklâl Mahkemeleri gelir. Hiç kuşkusuz bu tartışmada yakın tarihimizin bir "kavga alanı" olarak görülmesinin büyük payı vardır. S:22 

· "Resmi ideolojinin" tek parametreli "tarih algısı", gayri resmi tarih anlayışına ciddi bir katkı yaparken, olan tarih disiplinine olmakta ve bu durum tarihi gerçekleri perdeleyerek tarihi hadiselerin yüzüstü bırakılmasına büyük ölçüde prim vermektedir. S:22 

· Tarihi doğru bir biçimde okuyamama olgusu, her alanda menfi bir yönelime kapı aralarken, bir milletin olmazsa olmaz şartlarından biri olan "tarih şuuru", genç nesillere gerektiği şekilde verilememekte ve nesiller, bu alanda "bilinçsizce yapılan dayatmalar uğruna" cahil bırakılmaktadır. S:22 

· Birinci dönem İstiklâl Mahkemeleri, cephedeki orduyu cephe gerisinden takviye etmek amacına matuf bir girişim oldu. İşleyişi ve verdiği kararlar yüzünden çeşitli tartışmalarla, şayialarla birlikte Millî Mücadele'deki yerini aldı. S:24 

· Üzerinde en çok spekülasyon yapılan mahkemeler ise, Ankara ve Şark İstiklâl Mahkemeleri oldu. Zaten İstiklâl Mahkemelerini asıl şaibe altında bırakan gelişmeler birinci dönemde değil de, ikinci dönem olan ve Türkiye'nin siyasi atmosferinde oluşmaya başlayan normale dönüş izlerinin görülmeye başlandığı süreçte gerçekleşti. S:25 

· İstiklâl Mahkemeleri'nin İkinci Dönemi şeklinde niteleyebileceğimiz 1923-1927 yılları arasında kurulan "İstiklâl Mahkemeleri, yakın ve uzun vadeli siyasi hesaplaşmalar ve menfaatler uğruna kullanıldı, siyaset kavgasının aracı haline getirildi." S:25 

· Muhalefetin her alanda tasfiyesi, siyaset kavgasını tek taraflı bir kavgaya sürükleyip, muhalefeti etkisiz ve tesirsiz hale getirdi. S:25 

· Çamlar arasındaki köşkten, Cebeci'deki mezarlık üzerine kurulmuş tevkifhanenin mahzenlerine… Böyle zamanlarda insanlar için metanetini muhafaza etmekten, feleğin kahrına büyük bir tevekkül ile göğüs germekten başka kurtuluş çaresi yok. S:43 

· Mücadele yolu çetin bir yoldur. Nice kişiler bu yolda can vermişlerdir. Hak ve hakikati söylemek, müdafaa etmek onun için mukaddes bir iştir. Bu yolda olanlara bir ders olsun, diye bunları yazıyorum. Eğlence için değil. Hayatın türlü cilveleri olur. Hâdiseler altında çökmemeli, hâdiseleri çökertmeye çalışmalıdır. S:171