45-"Bir zalimin bir zalimden intikam aldığını gördüğünde, dur ve hayretle bak." Fudayl Bin İyaz. (Muhammed Ali Sabuni, Safvetü't Tefasir. 2/256)

46-Âlimlerden çoğunluğuna göre Peygamberler, insanlar arasından gönderilmiştir. Cinlerden Peygamber gönderilmemiştir. (Muhammed Ali Sabuni, Safvetü't Tefasir. 2/256)

47-Elmalılı Hamdi Efendi, tefsirinde, Cinlerin babası Cann'ın yaradılışı sırasında Arz'ın dehşetli ateşler saçtığı bir devre olduğunu söylüyor. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.478

48-El Hicr Suresi 72. Ayetinde Cenab-ı Hak, Hazret-i Peygamberin hayatına yemin eder. İbn-i Abbas(r.a) diyor ki; "Ben Cenab-ı Hakkın o Resul-i Ekrem'in (aleyhissalatu vesselam) hayatından başkasına yemin ettiğini asla işitmedim." Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.481

49-Ashab-ı Eyke, Şuayb(a.s)'ın kavmidir. Eyke 'sık ormanlık' demektir. Onlar ormanlık bir alanda oturuyorlardı. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.482

50-Ashab-ı Hıcr, Salih aleyhisselam'ın kavmi olan Semudlulardı. Hıcr, Medine ile Şam arasındadır. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.482,

51-Nahl 90. Ayeti(Haberiniz olsun ki Allah size adli, ihsanı ve yakınlığı olana atâyı emrediyor ve fuhşiyyâttan, münkerden, bagiyden nehyediyor, size va'zediyor ki dinleyip anlayıp tutasınız) hakkında İbn-i Mesud(r.a): "Kur'an ayetlerinde hayrı da şerri de en toplu bir halde bir arada zikreden ayettir" demiştir. Osman bin Mazun'un(r.a) Müslüman olmasına bu ayet sebep olmuştur. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.499

52-Dağlardaki büyük mağaralara 'Kehf', küçük mağaralara 'Gar' denilir. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.534

53-Kehf Suresinde geçen Rakim ashabındaki Rakim'in ne olduğu ihtilaflı. Hasan Basri Çantay merhum, Celaleyn'in tercih ettiği Ashab-ı Kehf'in isimlerinin ve neseblerinin yazılı olduğu ve mağaranın kapısına konmuş kitabe olduğu ve ashab-ı Rakim'in Ashab-ı Kehf olduğu görüşünü tercih etmiş. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.534

54-Kehf Suresinde 22. Ayette Ashab-ı Kehf'in sayısının çok az insan tarafından bilinebileceğini söylüyor. İbn-i Abbas(r.a); "İşte ben o birazın içindeyim" demiş ve sayılarının yedi olduğunu ifade etmiş. . Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.537

55-Fahreddin Razi demiş ki; "Ashab-ı Kehf'in ne zamanını ne de yerini bilmeye imkân yoktur. Bu ancak nass ile anlaşılabilir ki, bu da mevcut değildir. Binaenaleyh bu katiyetle bilinemez." Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.537

56- Îbnü'l- Bârizî tefsirinde diyor ki; "Yahya aleyhi's-selâm'ın bu isim ile tesmiye edilmesinde bir münâsebet vardır. Çünkü O, meyyit(ölü) mesabesinde olan iki şahıstan tevellüd etmiştir ki, biri bir Şeyh-i kebîr(yaşlı zat; Hz. Zekeriyya), diğeri de âkır(kısır) olan bir mer'e-i kebîredir(yaşlı kadın) Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük Tefsir Tarihi, Cilt; 2, s. 546-547

56-İdris aleyhisselam'ın asıl adı Uhnuh'tur. Şit aleyhisselam'ın beşinci batından evladıdır. Kendisi de Nuh aleyhisselam'ın üçüncü batından dedesidir. İlk elbise diken, kalemle ilk defa yazan odur. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.558

57-Musa aleyhisselam'ın ablasının ismi Meryem'dir. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.567

58-Eyke; ağaçları sık ve birbirine örülmüş koruluk, ormanlık demektir. Burada da maksat Medyen'in yakınında bulunan ağaçlık ve ormanlık bir alandır. Buradaki kavme Peygamber olarak gönderilen Şuayb(a.s), o kavimden değil idi. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.669

59-Haberde vardır ki Sur borusunun içinde bütün insanların suretleri vardır. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.687

60-Rivayete göre Musa(a.s)'ın Medyenliler arasında akrabalık olduğu için Hz. Musa oraya hicret etti. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.692

61-Karun, Hz. Musa(a.s)'ın amcaoğlu idi. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.702

62- Karun, Hz. Musa ve Hz. Harun'dan sonra İsrailoğulları arasında Tevrat'ı en iyi bilen kimse idi. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.702

63-İbn-i Ata diyor ki; "Kim selamet ve refah zamanlarında şükür, bela zamanlarında sabrederse, o sadıklardandır. Kim iyi günlerinde şımarır, bela zamanlarında şikâyet ederse, o yalancılardandır." Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.705

64-Lut(a.s) İbrahim(a.s)'ın kız kardeşinin oğludur. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.708

65-Kusa, Hz. İbrahim(a.s)'in doğduğu yer olarak bilinir. Babil'de bir köyün adıdır. Hz. İbrahim, eşi Hacer ve o zaman kendisine iman etmiş tek kişi olan yeğeni Hz. Lut ile Kusa'dan Harran'a, bilahare Şam'a gitti. Filistin'e indi. Hz. Lut da o zaman kendisinden ayrılarak Sedum'a gitti. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-2, s.708

-devam edecek-