İSLAM DAVETİNİ HİÇ DUYMAMIŞ KİŞİNİN DURUMU
Bütün hayatını İslam davetinden habersiz bir şekilde, bir dağın başında geçiren insanın, (uhrevi sorumluluk açısından) mazereti var mıdır?
Soru-7: Bütün hayatını İslam davetinden habersiz bir şekilde, bir dağın başında geçiren insanın, (uhrevi sorumluluk açısından) mazereti var mıdır?
Cevap-7: Bil ki İmam-ı Azam Ebu Hanife'ye göre, aklı başında bir insanın, eğer bu aklı sayesinde bu kâinatın yaratıcısını araştırıp düşünebilecek kadar bir zamana sahipse, yaratıcısını bilmemesi mazeret değildir. Bir dağ başında, hayatını İslam'dan ve Hz. Peygamber'in davetinden habersiz bir şekilde geçiren kimse, eğer Sâni Teâlâ'nın varlığına ve kudretinin sonsuzluğuna inanıp tasdik ederse, muvahhid bir mümin sayılır. Yok, eğer şu muazzam âlemi görmüş olmasına rağmen Allah'ın varlık ve birliğini tasdik etmemişse, o zaman mümin sayılmaz. Zira Maturidilere göre Allah Teâlâ'yı tanımak akli bir prensiptir. Fakat Eşarilere göre böyle bir şeyi tasdik etmese de mümindir. Çünkü akıl Allah'ın tanımada bağımsız değildir ve yine ona göre akli olan husun (güzellik-iyilik) ve kubuh (çirkinlik-kötülük) kabul edilemez.
وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً
"Biz bir elçi göndermedikçe hiç kimseye azap edecek değiliz"(1) ayeti de bu sözü edilen şahsın mazur olduğuna delildir. Ne var ki böyle bir iddiaya, ayette geçen "azabın", aklın kendi başına bilemeyeceği usûl ve fürû meselelerinden dolayı verilmiş olacağı yönünde cevap verilmiştir(2).
Âlûsî, Rûhu'l-Ma'ânî adlı tefsirinde "biz bir elçi göndermedikçe hiç kimseye azap edecek değiliz" ayetiyle ilgili olarak şunları söyler: "Yani bizim apaçık hikmetlere dayalı sünnetimize/geleneğimize göre doğru olmayan hatta imkânsız olan şey yahut önceki hüküm ve kararımıza göre bir kimseye, dünyada ya da ahirette bir şeyi yaptığından yahut terk ettiğinden ötürü asli veya feri bir konuda azaba çarptırmayız. Ta ki biz ona, hakka çağıran, dalaletten alıkoyan, delilleri sergileyen ve şeri hükümlerin önünü açan bir peygamber gönderene kadar….Veya o peygamber kime gönderilmiş olursa olsun, daveti o kimseye ulaşacaktır.
Ebu Mansûr el-Mâturîdî ve onunla aynı görüşü paylaşanlar, ayeti, 'henüz dünyadayken kökünü kazıma' şeklinde ortaya çıkan azabın olmayacağı anlamında yorumlamaktadırlar. Ayrıca Mâturîdîler, fetret ehlinin, iman ve tevhidi terk ettikleri için azap göreceklerini savunurlar. Fetret ehli, iki peygamberin arasındaki zaman zarfında yaşayan; birincinin kendilerine gönderilmediği ikincinin de yaşadığı döneme yetişemeyen insanlardır.
İmam Nevevi, fetret ehlinin azap göreceğini görüşünü Sahih-i Müslim'in şerhinde şu şekilde savunur: "Fetret döneminde, puta tapan Araplardan ölenler, cehennemdedirler. Burada, İslam davetinin onlara henüz ulaşmamış olması gibi bir endişeye yer yoktur. Zira bu insanlara Hz. İbrahim'in ve diğer peygamberlerin (a.s.) davet mesajları ulaşmıştı".
El-Halimi de el-Minhac'ında aynı görüşü savunarak şöyle der: "Âkıl-bâliğ olmuş bir kişi, Allah'a davet mesajını duyduğunda, araştırma ve inceleme yapabilecek biri olmasına rağmen, bu mesajın doğruluğunu aklıyla bulmaya çalışmazsa, davetten yüz çevirmiş sayılır, dolayısıyla kâfir olur". Ancak, Peygamber Efendimize (s.a.v.) iman meselesi, davetin ulaşmadığı kimselere farz değildir. Zira aklı başında her insanın da bildiği gibi böyle bir mesele, mücerret akıl ve düşüncenin alanına girmez.
Nitekim İmam Gazali şunları söyler: " Resul-ü Ekrem'in (s.a.v.) peygamber olarak gönderilişinden sonra insanlar birkaç sınıfa ayrılmışlardır. Birincisi: Hz. Peygamber'i hiç duymamış ve davetinden asla haberdar olmayan kimselerdir ki bunlar kesinlikle cennetliktir. İkincisi: Hz. Peygamber'in davetinden, O'nun eliyle tezahür eden mucizelerden haberdar ve Ondaki yüce ahlak ve güzel sıfatlara tanık oldukları halde O'na inanmayanlardır ki bunlar da kesinkes cehennemliktir. Üçüncüsü: Allah Resûlünün davetini, içimizden birinin –Resulullah'ı tenzih ederek bir benzetmede bulunmak gerekirse- ancak Deccal'i tanıdığı kadar bilen ve tanıyan kimselerdir ki böyleleri de umarım cennetliktirler. Zira Hz. Peygambere iman etmelerini gerektirecek kadar bir davetten haberdar değillerdir."
Fakat birinci gruptakiler için cennetin kesinliği diğerleri için de cennet umudu, Allah'a iman etmeleri şartına bağlı olsa gerektir. Eğer öyle değilseler, o zaman mesele tartışmalıdır.(3)
Dipnotlar
1-İsra 17/ 15
2-Bkz. el-Akaidu'l-Hayriyye, s.119
3- Âlûsî, Rûhu'l-Ma'ânî, c. 15, s. 36-42 –özetle-
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
Lazgin, 2019-11-18 19:16:09
Fakat bazan oluyor ki: Cadde-i Ahmediyede (A.S.M.) gittikleri halde, bilmiyorlar ki cadde-i Ahmediyedir ve cadde-i Ahmediye dâhilindedir. Hem bazan oluyor ki: Peygamber'i bilmiyorlar, fakat gittikleri yol, cadde-i Ahmediyenin eczasındandır. Hem bazan oluyor ki: Bir keyfiyet-i meczubane veya bir halet-i istiğrakkârane veya bir vaziyet-i münzeviyane ve bedeviyane suretinde cadde-i Muhammediyeyi düşünmeyerek, yalnız Lâ ilahe illallah onlara kâfi geliyor. Fakat bununla beraber, en mühim bir cihet budur ki: "Adem-i kabul" başkadır, "kabul-ü adem" başkadır. Bu çeşit ehl-i cezbe ve ehl-i uzlet veya işitmeyen veya bilmeyen adamlar; Peygamber'i bilmiyorlar veya düşünmüyorlar ki kabul etsinler. O noktada cahil kalıyorlar. Marifet-i İlahiyeye karşı, yalnız Lâ ilahe illallah biliyorlar. Bunlar ehl-i necat olabilirler. Fakat Peygamber'i işiten ve davasını bilen adamlar onu tasdik etmezse, Cenab-ı Hakk'ı tanımaz. Onun hakkında, yalnız Lâ ilahe illallah kelâmı, sebeb-i necat olan tevhidi ifade edemez. (Yirmialtıncı Mektub/4.Mebhas/5.Mes'ele)
Bu yoruma katılıyor musunuz ?
DİĞER YAZILAR
ALLAH RASULÜNÜN MANEVİ ŞAHSİYETİ-2
Fahr-ı Kainat’a Nasıl Bakmalıyız: Kur’ân’da, “Muhakkak ki, Allah katında sizin en d
NURDAN VECİZELER-8
“Hakikaten mümin cennete layık ve kâfir cehenneme muvafık bir mahiyet kesb eder.” İzah: B
YIKILMAKTA OLAN ÜÇÜNCÜ MABET
Kimi Yahudiler mecazen veya sembolik anlamda İsrail’e Süleyman Tapınağı makamında üçüncü
SAFVETÜ’T TEFASİR NOTLARI-27
Nisa: 97: İbn Abbas’ın şöyle dediği rivayet olunur: “Müslümanlardan, İslam’ı hafife a
TACEDDİN TOPAL(1927-2020)
Taceddin Topal ağabeyimiz Isparta/Yalvaçlıdır. Yalvaçlılar O’na Taci Dede diye biliyor ve ö
SULTAN 2. BAYEZİD (1481-1512)
1448’de Dimetoka’da doğdu. Fâtih Sultan Mehmed’in Gülbahar Hâtun’dan doğan büyük oğl
CENNET VE CEHENNEM SADECE MANEVİ DEĞİLDİR
Cennet ve Cehennem iki yurttur; birisi sevaba birisi azaba, birincisi muttakilere, ikincisi kâfirle
AKSA TUFANI’NIN İSTİKBALDEKİ AKİSLERİ
De ki: " Bize iki güzellikten birinin dışında başka bir şeyin gelmesini mi bekliyorsunuz? Oy
ALLAH RASULÜNÜN MANEVİ ŞAHSİYETİ-1
Fahr-ı Kâinat Efendimiz, (Aleyhissâlatü vesselâm) Kur’ân’ı Mekkelilere tebliğe başladı
NURDAN VECİZELER-7
“İnkılab-ı hakikat olmaz. Nev'-i mutavassıtın silsilesi devam etmez. Tahavvül-ü esnaf, ink
- MODERNİST İSLAMCILARIN BAZI İDDİALARI
- YEDİNCİ NOKTA: NEDİR HAYATIN EN SAF LEZZETİ VE EN HALİS SAADETİ?
- SAFVETÜ’T TEFASİR NOTLARI-26
- ŞÜKRÜ ALTUĞ(1914 – 1984)
- BÜYÜK ÇARŞI
- KIZIL İCAZ YEDİNCİ BEYİT- 10. DERS(3)
- BEŞİNCİ NOKTA: NEDİR HAYATIN HAKİKİ HUKUKU?
- NURDAN VECİZELER-6
- HAMAS ÜZERİNDEKİ AMALEK GÖLGESİ
- İSRA VE MİRAÇ MUCİZESİNİ İNKAR EDENLERE CEVAPLAR
- SAFVETÜ’T TEFASİR NOTLARI-25
- ŞEVKET AKIN(1923 -2021)
- HOCAZÂDE MUSLUHİDDİN
- ACBU’Z ZENEB HADİSİ
- DÖRDÜNCÜ NOKTA: NEDİR HAYATIN MAHİYETİ?
- NURDAN VECİZELER-5
- SAHABE DÖNEMİ İHTİLAFLARINDAN SÖZ ETMEK
- SAFVETÜ’T TEFASİR NOTLARI-24
- YENİ İSRAİLİYAT VE DİNİ GÜVENLİĞİMİZ
- NAMAZDA 17 SIRRI
- İNSANLARIN AYIBINI GİZLEMEK
- İMAM BUHARİ'YE ATILAN İFTİRALAR
- ŞAHABEDDİN ÜNLÜ (1945 -2021)
- HIZIR BEY
- CEHENNEM NEREDEDİR?
- KIZIL İCAZ YEDİNCİ BEYİT- 10. DERS(2)
- BU MAKAMDA BİR SUAL AKLA GELMEKTEDİR
- İSRAİL'İN KIYAMETİNİ TÜRKLER KOPARIR
- HAŞİR RİSALESİNİN ÇAĞRIŞTIRDIKLARI
O halde sabret. Sonunda kazanacak olanlar, elbette Allah'tan korkup sakınanlardır.
Hûd, 49
GÜNÜN HADİSİ
Köleleriniz, kardeşlerinizdir
Buhari
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
*Şair Muhammed İkbal'in vefatı(21 Nisan 1938) *TBMM'nin açılışı ve çocuk bayramı(23 Nisan 1920) *Osmanlı-Rus Harbi(24 Nisan 1877) *Hudeybiye Gazvesi(26 Nisan 628) *II.Abdülhamid'in tahttan indirilmesi(27 Nisan 1909)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...