NASIL BİR MAARİF?

Yıllardır ilmî ve fikrî çalışmalarım arasında memleketimizin mânevî, ahlâkî, derûnî meseleleriyle de meşgul olur, gönül dostlarımla zaman zaman bu meseleleri tezekkür ederdim. Sohbetlerimizin temerküz noktasını; dinî, ilmî ve millî meseleler teşkil ederdi.


Mehmed Kırkıncı

.

2023-09-17 23:35:56

Yıllardır ilmî ve fikrî çalışmalarım arasında memleketimizin mânevî, ahlâkî, derûnî meseleleriyle de meşgul olur, gönül dostlarımla zaman zaman bu meseleleri tezekkür ederdim. Sohbetlerimizin temerküz noktasını; dinî, ilmî ve millî meseleler teşkil ederdi.

Bu sohbetlerde üzerinde en ziyâde hassasiyet gösterdiğimiz mevzu da maârif meselesi olurdu. Ecdadımızın ilim ve irfan âlemindeki şehâmetli icraatlarını zevkle mütâlaa ederken, rûhumuz emsalsiz sürurlarla dolardı. Fakat o şanlı ecdadın, o necip milletin torunlarının bugün cehâlete, sefâhate ve ihtilafa mahkûm olmasının ızdırabı, bizleri tarifi mümkün olmayan hüzünlere gark ederdi. Bu ise memleketimizin istiklali açısından bizlere endişe verirdi.

Bu sohbetlerin neticesinde şu acı manzarayı gördük: Mevcut maârif sistemimiz millî ve mânevî ruhtan uzak kaldığı ve kendi öz kültürünü ihmal ettiği için, kendinden beklenen neticeyi verememiş, terör ve anarşi gibi felaketlerin önünü alamamıştır.

Eğitimimizin bu hazin manzarasını bir gün ziyaretime gelen eğitim sahasında mütehassıs bir grup dostuma arz ettim. Sohbetimiz esnasında, onlar bugünkü maârifi eskiye nazaran daha iyi bularak, okulların çoğaldığından, öğretmen açığının giderek kapandığından ve okur-yazar oranının her geçen gün yükseldiğinden bahsettiler. 

Kendilerine şöyle dedim: Acaba maârif sadece okuyup yazmaktan mı ibarettir ve okulları çoğaltmak maâriften beklenen neticenin hâsıl olması için kâfi midir? Eğer bir memlekette maârif böyle telakki edilirse, o memleket terakkîye değil tedennîye mahkûm olmaz mı? Bir millet refah ve saadetle yaşamıyorsa, maddeten ve mânen tekâmül etmiyorsa, orada maârif acaba vazifesini hakkıyla yapmış mıdır?

Ve o anda aklıma gelen şu sualleri kendilerine tevcih ettim.

– Bugünkü maârif sistemini memleketin teâlî ve terakkîsi, refah ve saadeti için yeterli buluyor musunuz? Bulmuyorsanız ne gibi tedbirler düşünüyorsunuz?

– Okullarımızda yetişen gençler, bu milletin arzu ettiği ve muhtaç olduğu millî değerlere yeterince sâhip olabiliyorlar mı? Maârif camiası bu hususta bir endişe ve heyecan taşımakta mıdır? Millî eğitimimiz hakikaten millî midir?

– Gençlerimiz bu maâriften dinini, dilini, örfünü, ahlâkını hakkıyla öğrenebiliyor mu?

– Gençlerimize şanlı tarihimizin ibretli sahifelerini okutup, onlara hâdiselerin rûhunu tahlil edebilecek bir kudret ve seviye kazandırabiliyor mu?

– Maârifimiz okuttuğu gençleri muayyen bir gaye, tek bir ideal ve müşterek bir ruh etrafında birleştirebiliyor mu? Ve bu birliği temin edecek râbıtaları nelerdir?

– Ecdadımızın bize örnek olarak miras bıraktığı; istikamet, şecaat, iffet, şefkat, merhamet, uhuvvet, nezâket, edep, tevazu, kardeşlik, sevgi ve saygı gibi devletimizi ebed-müddet teminat altına alan ulvî seciyeleri maârifimiz gençlerimize tamamıyla verebiliyor mu?

Öğrencilerin efkârını, hissiyatını, mânevî ve ahlâkî değerler manzumesini sağlam bir zemin üzerine oturtabiliyor mu?

– Maârif mefhumu bir milletin ilmî, fikrî, ahlâkî ve harsî varlıklarının hepsini ihtiva ettiğine göre, şimdiki maârif sistemimizi bu cihetle yeterli buluyor musunuz?

– Maârif sistemimiz milletin saadet ve huzuruna, terakkî ve tekâmülüne hizmet edebilecek mütehassıs elemanlar yetiştirebiliyor mu?

– Acaba neden senelerden beri biz, ilim için Batı'ya talebe gönderiyoruz da, onlar bize göndermiyorlar. Yoksa maârifimiz henüz kemal derecesine ulaşamadı mı?

Üzülerek ifade edeyim ki, bu suallerime karşı aldığım cevaplar, eğitim sisteminin çökme noktasına geldiğini açıkça ortaya koyuyordu. Memleketimiz adına vicdanen muazzeb olduğum bu tablo karşısında, "acaba eğitim sisteminin ıslahı hususunda bir şeyler kaleme alabilir miyim" suali zihnimde tecessüm etti.

Elbette bu milletin kanını akıtacak, mevcudiyetini sarsacak ve hayatını söndürmeyi hedef alacak tehlikeleri hissedip gören her hamiyetperver gibi ben de hakikatleri araştırmaktan, yazmaktan, vukuu muhtemel felaket ve faciaları görüp göstermekten bigâne kalamazdım, sa'y ve gayretimi esirgeyemezdim. Fertlerin intibahına vesile olacak nur-u hakikati göstermeyi de kendime bir vazife telakki ettim. Bu itibarla meselenin teknik teferruatına girmeden, milletimizin beklediği ideal bir eğitim sisteminin hangi esaslara bina edilmesi gerektiği hususundaki kanaatlerimi yazmaya karar verdim.

Bu millet her şeyden önce fikren tenvire muhtaçtır. Onu felaha ve huzura kavuşturacak bir lem'a-i nur, bir şule-i irfan göstermemiz bizim için cihanbahâ bir vazife- i ulviyedir. Bugün öyle bir zamanda bulunuyoruz ki, en küçük bir hakikati gizlemek bu millet için büyük bir ihanet olur. Yanlış kanaatlerin devamına göz yummak kadar büyük bir cinayet ve şenaat tasavvur olunamaz.

Hataları en derin, en gizli noktalarına kadar açmak, noksan ve kusurları teşhis etmek, ehli himmetin en büyük vazifelerindendir. Zira kusurları itiraf etmeden, hatalardan dönmeden yapılacak her teşebbüs akim kalır. Hakikatler acı bile olsa tereddütsüz söylenmeli, inkişafına mani olan engeller izale edilmelidir.

Evet, neden dünkü ittifak, muhabbet ve uhuvvet, bugün ihtilafa, adavete ve tefrikaya dönüştü? Neden asırlarca bu milletin vifak ve ittihadı, uhuvvet ve muhabbeti devam etti de; bütün inkıraz ve sefaletler bu zamanda zuhur etti? Neden bir zamanlar cihana meydan okuyacak kadar şehâmet, celadet gösteren, uhuvvet ve muhabbetin sembolü olan bu milletin evlatları bugün birbirinin kanını akıtıyor, hayatını söndürüyor ve memleketi korkunç felaket ve tehlikelere sürüklüyorlar?

Dün cihanı hayrete düşüren, muazzam medeniyetler kuran, iklimlere ilim, irfan götüren, uhuvvet ve muhabbetin sembolü olan bu milletin evlatları, bugün neden bu cehâlete ve ihtilafa maruz kaldılar? Bunun muhakemesini yapmak lazım gelmiyor mu? Bu çöküşün, bu hezimetin sebeplerini sadece dışarıda aramak abestir. Evet, hamiyetperver her insanın vicdanlarında derin ızdıraplar doğuran bu yara üzerinde ne kadar durulsa yeridir.

Mehmed Kırkıncı Hocaefendi(rh)

Nasıl bir Maarif adlı eserinden

Bu yazıya yorum yazın


Not: Yanında (*) işareti olanlar zorunlu alanlardır.

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

MUALLİMLERİMİZ NELERE DİKKAT ETMELİ?

MUALLİMLERİMİZ NELERE DİKKAT ETMELİ?

İnsanları tenvir ederek cehaletten halas eden, onları atalet ve sefaletin karanlık gecelerinden

HÜRRİYET ADINA KAYBETTİKLERİMİZ

HÜRRİYET ADINA KAYBETTİKLERİMİZ

Dr. Alexis Carrel Her insan keyfine göre yaşamak ister. Bu insanın doğuştan gelen bir dileğid

ŞAFAĞIN IŞIĞINDAKİ SIR

ŞAFAĞIN IŞIĞINDAKİ SIR

“Annemin memnun bir eda ile: “Bu sabah kahvaltıdan önce ne yaptığımı dünyada tahmin edeme

UBEYDULLAH-I AFGÂNÎ İLE SEBÎLÜRREŞÂD İDÂREHÂNESI’NDE BİR MUHÂVERE

UBEYDULLAH-I AFGÂNÎ  İLE SEBÎLÜRREŞÂD İDÂREHÂNESI’NDE  BİR MUHÂVERE

Ubeydullah-ı Afgānî” nâmında bir zât tarafından geçenlerde Kavm-i Cedîd ünvânıyla neş

MAÂRİF, DİN EĞİTİMİNİ EN İYİ ŞEKİLDE VERMELİDİR

MAÂRİF, DİN EĞİTİMİNİ EN İYİ ŞEKİLDE VERMELİDİR

İnanmak yaradılışın bir gereğidir. Din, aklın mâverâsında, zekânın fevkinde bir mürşi

MELİK FAYSAL’IN YAHUDİ KİSSİNGER'E VERDİĞİ TARİHİ CEVAP

MELİK FAYSAL’IN YAHUDİ KİSSİNGER'E VERDİĞİ TARİHİ CEVAP

Melik Faysal'ın en önemli gayelerinden birisi, Filistin meselesi ve Mescid-i Aksâ'nın hürriyeti

NESLİN EĞİTİMİNDE MAARİFE DÜŞEN VAZİFELER

NESLİN EĞİTİMİNDE MAARİFE DÜŞEN VAZİFELER

Mânevîyatsız ilmin, beşeriyete felâh ve huzur yerine, şüphe, tereddüt, hatta ızdırap verdi

NASIL BİR MAARİF?

NASIL BİR MAARİF?

Yıllardır ilmî ve fikrî çalışmalarım arasında memleketimizin mânevî, ahlâkî, derûnî

GENÇLERİ HEDONİZM ÇILGINLIĞINA İTENLER

GENÇLERİ HEDONİZM ÇILGINLIĞINA İTENLER

Diyorlar ki: Dünyaya bir kere gelinir. Sonun başlangıcı yoktur. Gülün, eğlenin, bir yıldır

HİCRET VE HAREKET

HİCRET VE HAREKET

Hicret, tâ ezelden ebede, âlem-i vücubdan âlem-i imkâna, daire-i ilimden daire-i kudrete, tâ

ORUÇ, ORUÇ BOZMAK VESAİRE

ORUÇ, ORUÇ BOZMAK VESAİRE

Ramazan ayının hususiyeti oruç. Orucun hususiyeti de kendisine ait meseleler. Başında; tutan tu

Allah'a ve Resûlü'ne iman edin. Sizi, üzerinde tasarrufa yetkili kıldığı şeylerden harcayın. Sizden iman edip de (Allah rızası için) harcayan kimselere büyük mükâfat vardır.

Hadid, 7

GÜNÜN HADİSİ

Zalim sultanın yanında gerçeği söylemek en büyük cihaddandır.

Tirmizi 13, (2175)

TARİHTE BU HAFTA

*Nizamü'l-Mülk'ün Şehadeti(14 Ekim 1092) *II.Kosova Zaferi(17 Ekim 1448) *Gedik Ahmed Paşa'nın Vefatı(18 Ekim 1482)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...

SİTE HARİTASI