Nefis taşıyan insan, hayatın her karesinde nefsin istekleri ve Allah'ın istekleri arasındadır. Burada, nefsin ilk görünüşte biraz tatlı, süslü püslü, neticede ise acılı ve pişmanlıklar getiren istekleri ve başta biraz ekşi ve zor, neticede bütün bütün hayır, ferah ve huzur getiren Allah'ın istekleri karşımızda durmaktadır. İşte gerçek mümin, imanının verdiği basiret, feraset ve iz'anıyla nefsin ve Rabbi'n isteklerinin arkasını, neticesini çok rahat görebilen insandır. Allah Rasulü (sallallahu aleyhi ve sellem), güzel bir benzetmeyle yani yolculuk anında devesini yoran birinin haline benzeterek, ibadetleri yapmakla ve yapılmaması gerekenleri terketmekle insanın nefsini yorduğunu ne güzel ifade ederler! Gerçek mümin, rahat meftunu bir insan değildir. O hep hareket halinde, aksiyondan aksiyona koşan, nefsini rahat bırakmayan, ibadetten ibadete, hizmetten hizmete hasılı hep hayırlar salih (doğurgan) dairesinde olan insandır. Kimbilir belki de belli bir mertebeye ulaşan insanlar, nefsin yorgunluk hırıltılarını bile duyuyorlardır?! Şu hadis de aynı manadadır: "Gerçek mümin, nefsi ondan sıkıntıda (nefsini zorlayan), diğer insanların ise kendisinden rahat ettiği insandır."(73) Mümin, kendisine karşı savcı gibi başkalarına karşı ise avukat gibi olmalıdır. Dipnot: 1-Kenz, 1/151.