İNSANIN DUYGULARI

Bir insanın aşırı cimri veya çok cömert olması, aşırı korkak veya çok cesur olması, aşırı veya hiç sevmeyen biri olması, aşırı sert veya çok yumuşak olması, çok merhametli veya çok az merhametli olması doğuştan mıdır? Yoksa bunlar doğuştan vasat bir halde olup, sonradan hayat içindemi kazanılır? İrademizin rolü nedir burada?

Niyazi Beki(Prof. Dr.)

niyazibeki@gmail.com

2018-07-31 12:08:42

Cevabımız:

-Fıtrat itibariyle bazı kimselerin diğer bazılarında daha cesur, daha cömert bir genetik kabiliyete sahip olabilir. Ancak şunu diyebiliriz ki, bir kimseyi iradesinin dışında kötü reflekslere sevk edecek zorunlu bir rotanın yaratılıştan çizilmiş olması insanların tabi oldukları imtihanın âdil özelliğini zedeleyecektir. Bu sebeple, hiç bir fıtrî olumsuz özellik insanın iradesini rafa kaldıracak derecede bir etkinliğe sahip olduğu mümkün değildir. Bilim çevrelerinde bazen bu konuda çok abartılı bir söylemin dolaştığını düşünüyoruz. Nitekim, değişik zamanlarda güvendiğimiz bazı bilim adamları uzmanlarla bizzat bu konuyu müzakere ettik ve burada ortaya koymaya çalıştığımız aynı düşüncenin doğru olduğuna gördük. Zaten aksi mümkün değildir. Şayet böyle bir ısrar olsa bile, bunun fen bilimlerinin değil bilim adamının cehaletinden kaynaklanacağına asla şüphe etmemek gerekir. Zira şunu çok iyi biliyoruz ki, hiç bir fen biliminin kesin doğru olan bir verisinin Kur'an'ın doğru anlaşılmış bir hükmüyle çelişemez. Halbuki, şayet yaratılışta var olan bazı genetik faktörlerin olumsuzlukları kişinin iradesini ortadan kaldıracak bir yapıda olduğunu düşünürsek, Allah'ın insanlara-haşa- komplo kurduğunu kabul etmemiz gerekir. Oysa, Kur'an'ın Allah'ın sözü olduğunu gösteren yüzlerce delil var ve bu konuda binlerce eser yazılmıştır. Kur'an Allah'ın sözü olduğuna göre, söylediği her şeyin doğru olduğunda şüphe yoktur. O halde, Kur'an'ın defalarca "Allah kullarına zulmetmez" manasına gelen gerçeği vurgulaması, insan iradesini ortadan kaldıracak bir yapının sözkonusu olmasının mümkün olmadığının göstergesidir.

-Şunu da söyleyelim ki, şecaat, cömertlik gibi olumlu bazı faktörlerin İnsanların fıtratında farklı tonda bulunması mümkündür ve vakidir. Allah'ın İmam Gazali'ye verdiği aklı ve zekanın diğer pek çok kimseden daha fazla olması asıl imtihana zarar vermediği gibi, bunu Allah'ın bir lütfu olduğunu kabul etmek gerekir.

Deli olan kimselerin imtihana tabi tutulmamaları bu konuyu ortaya koyan önemli bir açıklama mahiyetindedir.

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

KUR’AN O DÖNEMİN KOŞULLARINA GÖRE Mİ İNMİŞTİR?

Kur'an o dönemin koşullarına göre mi inmiştir? Kimi arkadaşlarım Kur'an şu an inse idi daha

BEYİNDE TANRI NOKTASI VAR MI?

Beyinde tanrı noktası var mı? Bilim adamları beyinde "tanrı noktası" olarak adlandırdıkları

EZELİ İLİM

Soru: Muhammed Suresi 31. Ayetinde geçen "hatta na’lem" ifadesini Allah’ın sonsuz ve ezeli ilm

SURİYELİ MÜLTECİLERE KARŞI TAVRIMIZ NASIL OLMALIDIR?

Bilindiği gibi toplumumuzda Araplara karşı nefret vardır. Nitekim bu nefretten ülkemize sığı

YAHUDİLİK

Yahudiliğin kötü inançlarından bahseder misiniz? Bildiğim kadarıyla onlar da tek bir Tanrı'y

MUHTELİF SORULAR

Günümüz alimlerinden Ebu Muhammed el Makdisi’nin yazarı olduğu bir kitap var bu kişi ehli s�

ALLAH NASIL GÖRÜP İŞİTİYOR?

Allah’ın görme ve işitmesi bizimkine küçük miktarda benziyor mu? Allah’ın görmesi ve duy

HÜKÜM AYETLERİNİ BU ZAMANDA NASIL ANLAYABİLİRİZ?

Bu zamanda ehl-i sünnet ve’l-cemaat'ın gittiği yolu değil de, ehl-i sünnet ve’l-cemaatın d

TEVRAT DEĞİŞTİ Mİ DEĞİŞMEDİ Mİ?

“Muhakkak ki Tevrat'ı Biz indirdik, onda hidayet ve nur vardır. (Maide, 44) Bir Hristiyan “Mu

HZ.ADEM(A.S)’IN UNUTMASI NE DEMEKTİR?

Soru: Ta Ha Suresinde; “Doğ¬ru¬su Biz da¬ha ön¬ce Âdem’e de va¬hiy ve emir ver¬miş-tik

ARAPLARLA ALAKALI RİVAYETLER

Soru: İnsanların iyisi Arap, Arabın iyisi Kureyş, Kureyş’in iyisi beni Haşim’dir(Deylemi).

Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır.

3, Kadir

GÜNÜN HADİSİ

Her kim bir namazı (kılmayı) unutursa (onu) hatırladığında kılsın. Onun bundan başka keffâreti yoktur.

Sahih-i Buhari, KİTÂBU MEVÂKÎTİ'S-SALÂT

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Çanakkale'de Kirte Zaferi(28.04.1915) *Gazneli Mahmud'un vefatı(30.04.1090) *Cezzar Ahmet Paşa Akka'da Napolyon'u püskürttü.(2.05.1799) *Fatih Sultan Mehmed'in vefatı(3.05.1481) *Hâlid bin Zeyd Ebû Eyyûb Ensari'nin vefatı (4.05.677)(İ.hatip takvimi)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...