MEŞRUTİYET DÖNEMİNDEN BEDİÜZZAMANLA İLGİLİ İKİ HATIRA
Kıymetli ziyareçilerimiz, yazarımız Mehmet Gürler beyin hazırladığı bu yazıda Üstad Bediüzzaman ile ilgili iki yeni hatıra bulacaksınız.
Kıymetli ziyareçilerimiz, yazarımız Mehmet Gürler beyin hazırladığı bu yazıda Üstad Bediüzzaman ile ilgili iki yeni hatıra bulacaksınız. Hocamızın geçen sene neşredilen eserinde geçen bu iki hatıra, İstanbul afakında parlayan "ateşpare-i zeka" genç Molla Said-i Meşhur'la ilgili iki yeni hatıradır. Hocamıza bu yazısından dolayı çok teşekkür ediyoruz. Cevaplar.org
Molla Said, hürriyet kavramını ilmiye sınıfından ziyade halka da mâletmek için yoğun bir faaliyet içindeydi. İhtiyaç duyduğu mahallerdeki konuşmaları, Beyazıt Meydanındaki hitabeti, Sultanahmet mitingindeki büyük bir kalabalığa sunduğu nutku ve akabinde İttahatçıların ileri gelenleri ile Selanik'e giderek Hürriyet Meydanında meşrutiyet ve hürriyet kavramlarını geniş bir İslamî perspektiften anlatması, yine Ayasofya'da ulema, milletvekilleri, medrese talebeleri ve halktan oluşan muazzam kalabalığa karşı irad ettiği muhteşem nutku, istikbale hakim olacak bu kavramlar için Bediüzzaman'ın çok önemli yatırımları sayılmalıdır.
Doğrularla yanlışların fevkalâde karıştığı ve yeterince anlaşılamadığı o yıllarda şarkın en büyük âlimi Molla Said'in tam zamanında kalkıp İstanbul'a gelişi tamamen isabetlidir. İstanbul'da nerede ihtiyaç varsa O, orada peydah olmuştur. Divan-ı Harb-i Örfi'de gerçekleri korkusuzca haykırmıştır. O günün İstanbul gazetelerinde sık sık yazılar yazmış, isyan eden asker ve hamalları yaptığı konuşmalarla yatıştırmıştır.
Dedemin Şahitliği
Payitaht İstanbul'un çok karışık olduğu Meşrutiyet yıllarında (1907-1908) merhum dedem Hafız İbrahim Ethem ile ağabeyi Hafız Mehmet Hilmi Efendi, Bediüzzaman Hazretlerini Bayezid Meydanında görüyor ve nutkunu dinliyorlar.
Hafız İbrahim Ethem Efendi'nin(*) anlattığı hâtırası özetle şöyledir :
"1907 yılı sonlarında olacak, Üstad Bediüzzaman'a, yanımda ağabeyim ile birlikte Beyazıt Meydanı'ndaki konuşmasında rastlamıştık. Kıyafeti Tarihçe-i Hayatındaki yeğeni Abdurrahman ile görülen fotoğraftaki gibiydi. O tarihlerde memleketine izafeten Said-i Kürdi veya Molla Said-i Meşhur diye anılan zatın etrafı öğrenciler, halk ve ulemadan müteşekkil büyük bir kalabalık tarafından sarılmıştı.
Molla Said, "Hürriyet" diye bağırarak bir nutuk verdi. Konuşması fevkalâde doyurucu ve tesirli idi. Hürriyet mefhumunun ne olduğunun yeterince bilinemediği, her kafadan bir ses çıktığı, yerli yersiz, ahkâmların kesildiği bir atmosferde "Şarktan gelmiş bir allâme, bir ateşpâre-i zekâ" doğru hürriyeti kalabalığa gür sesiyle bir müddet anlattı. Konuşmasını tamamlayınca Sultanahmet'e doğru yürüdü, kalabalık da peşini bırakmıyordu. Çemberlitaş'a varmadan sırtını duvara vererek ikinci bir mefhumu anlatmaya başladı: "Müsavat" (eşitlik)… Bu izah da bittikten sonra, Divanyolu'nda biraz yürüyüp yine durdu ve "Adalet" diye haykırdı. Adaletin ne olup-olmadığını da veciz ve ilmî bir şekilde anlattıktan sonra Sultanahmet'teki ikametgâhına doğru yürüyüp gitti. Biz ve kalabalık da dağıldık. O Hazrette bir başkalık vardı…"
Başka Bir Şahit
1973 yılında İzmir-Şirinyer' de Saruhanlılı Mehmet Efendi'nin son yıllarına yetiştim. Bu zat Bediüzzaman'ın Ayasofya vaazını dinleyenlerden biridir..
İşte anlattıkları:
-Ben medresede talebeydim. Bir gün gazetede iri yazılarla bir manşet haber gördük. "Bediüzzaman Ayasofya'da konuşma yapacak" diye. Zaten şöhretini duymuştuk. Bir cuma vaazı idi.(5 Nisan1909) Bütün medrese talebeleri, hocaları ve cümle âlem oraya âdeta aktı… Yirmi beş- otuz bin kadar muazzam bir kalabalık… Öyle harika bir konuşma ki, o zamana kadar hiç duyulmamış fikirler, yepyeni bir üslup, âyet ve hadislerin yorumları tamamen orijinal.. Konuşurken ağzından sanki bal akıyordu mübareğin…
Gün geldi İzmir'de askerlik görevimi yapıyorum. Şimdiki Vilayet Konağının yanında büyük bir kıraathane vardı. Vali, paşalar, beyler yani kalburüstü insanlar orada bulunur, sohbet ederlerdi. Ben de deniz subayı idim. Zaman zaman oraya takılırdım. Bir gün, o zamanın İzmir Valisi, Hacı Hüseyin Paşa'ya bir sual tevcih etmişlerdi: "Paşam siz doğuda medrese tahsili yaptınız. Bediüzzaman' ı tanırsınız. O'nun ilmi nasıldır?"
Valinin cevabı şöyle oldu:
"-Tanımaz mıyım? Bediüzzaman Molla Said benim şerikimdir. Biz medresede okurken O da bir müddet devam etti. Lakin iki gün gelir, iki gün gelmez; üç gün gelir, bir gün gelmez. Fakat gelmediği günlerin malumatını aynen anlatır ve bilirdi. Yani O'nun ilmi kesbî değil, vehbîdir." demişti…
Bir gün Fıkıh âlimi Ö. Nasuhi Bilmen de bir sohbetinde "Kulağımıza fısıldayan olsaydı biz de yazardık" buyurmuş.
Dipnot
(*) Dedem Hâfız İbrahim Ethem Efendi (1884-1971) ile, ağabeyi Hafız Mehmet Hilmi Efendi(1882-1909) İstanbul medreselerinde okumuşlar ve Istanbul Dar-ül Muallimin mektebini bitirmişlerdir. Hâfız Mehmet Hilmi Efendi ise, Hukuk Fakültesine devam etmekte ve ayrıca Sarayda şehzadelere Özel hocalık yapmakta iken 27 yaşında Hamidiye Etfal Hastanesinde vefat etmiştir. Alim, edip ve şair bir
zat idi. İbrahim Ethem Efendi ise, ağabeyinin vefatı üzerine İstanbul'dan ayrılmak zorunda kalmış, Muallimlik görevleri yapmış, 1.Dünya Savaşı'na yedek subay olarak iştirak etmiş; İstanbul, Antalya ordu birliklerinde ve Kafkas cephesinde bulunmuştur.. M.G.
Not: Yazar Mehmet Gürler' in "Bir Üstad Tanıyorum" adlı eserinden Alınmıştır.
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
“GİZLİ LÜTUF”
Aslen Irak Süleymaniye asıllı olan gazeteci yazar merhum Muhammed Kürd Ali beyin(1876-1953) hat
KOPARILAN ÇİÇEĞE KARŞI ÜSTAD BEDİÜZZAMAN’IN TAVRI
Merhume Zeynep Münteha Polat hanımefendi, 1969’da gittiği Van Zernebad’da Üstad Bediüzzaman
RÜYADA EZBERLENEN SURE
Değerli ziyaretçilerimiz 21. 06. 2020’de şair, yazar, mütefekkir Yavuz Bülent Bakiler beyefen
“BİZE KATIL MOLLA MUHAMMED EMİN”
Kıymetli ziyaretçilerimiz, geçen hafta Seyda Muhammed Emin Er merhumun “Hatıralarım” adlı
ÜSTAD BEDİÜZZAMAN’IN ŞEYH ALADDİN OHİNİ’YE SEVGİSİ
Merhum Şeyh Fethullah Verkanisi(v. 1901)’nin oğlu merhum allame Şeyh Alaaddin efendi(v. 1949)
BEDİÜZZAMAN’IN HAZRET’İ(ZİYAEDDİN NURŞİNİ) ZİYARETİ
Muhterem hocam Seyda Fehmi Türkmen Efendi, 27.09. 2019 Cuma günü kendilerini ziyaretimizde Nurşi
ŞEYH FETHULLAH VERKANİSİ’NİN MOLLA ABDULLAH NURSİ HAKKINDA DEDİĞİ SÖZ
Değerli Seydalarımızdan Molla Şerif Arslan Hocaefendi 15.09. 2019’da, merhum Şeyh Fethullah V
BEDİÜZZAMAN’IN AİLE ŞECERESİ
Merhum Şeyh Fethullah Verkanisi’nin torunlarından değerli âlim merhum Gıyaseddin Emre Bey, Ü
VANLI ZEYNELABİDİN EFENDİ’NİN ANLATTIKLARI
Değerli hocam Seyda Molla Şefik İdikurt Efendi bir ders esnasında şu hatırayı anlattılar;
ÜSTAD BEDİÜZZAMAN’IN MUŞ’UN NOK KÖYÜNDE BİR GECE MİSAFİRLİĞİ
Emekli müftülerimizden Seyda Fehmi Türkmen Hocaefendi, 21.04. 2019 Pazar günü kendilerini evind
ŞEYH ASIM EFENDİ’NİN KALEMİNDEN BEDİÜZZAMAN-2
Sonra tekrar Van’dan Bitlis’e geldi. Onun hayatının geniş şekli yazılıdır.(bkz. Tarihçe-
- ŞEYH ASIM EFENDİ’NİN KALEMİNDEN BEDİÜZZAMAN-1
- BEDİÜZZAMAN’IN ŞAM HUTBESİ VE MUHADDİS ŞEYH BEDREDDİN EL HASENİ
- CAFER ÇİM AĞABEY’İN HATIRALARI
- BİR AVUKATIN HATIRALARI
- SAİD HALİM PAŞA VE BEDİÜZZAMAN'LA İLGİLİ BİR HATIRA
- SUNGUR AĞABEY’DEN AHMED FEYZİ KUL AĞABEY İLE ALAKALI ANILAR
- ÜSTAD BEDİÜZZAMAN’I AĞLATAN RÜYA
- MOLLA VAHDEDDİN KÜFREVİ’DEN HATIRALAR
- TAHİR BÜYÜKKÖRÜKÇÜ HOCAEFENDİ VE BEDİÜZZAMAN HAZRETLERİ
- İMANIN TEZAHÜRÜ
- MEŞRUTİYET DÖNEMİNDEN BEDİÜZZAMANLA İLGİLİ İKİ HATIRA
- ÜSTAD BEDİÜZZAMAN’IN ERZURUM HAYATI-3. BÖLÜM
- ÜSTAD BEDİÜZZAMAN’IN ERZURUM HAYATI–2.BÖLÜM
- ŞEYH SEYDA HAZRETLERİ VE BEDİÜZZAMAN’IN VEFATI
- ÜSTAD BEDİÜZZAMAN’IN ERZURUM HAYATI–1.BÖLÜM
- ALİ ÇAKMAK BEYEFENDİ'DEN İBRETLİK HATIRALAR-2.BÖLÜM
- ALİ ÇAKMAK BEYEFENDİ'DEN İBRETLİK HATIRALAR-1.BÖLÜM
- HASAN BASRİ ÇANTAY VE ÜSTAD BEDİÜZZAMAN
- ÜÇ ALİMİMİZLE ALAKALI BAZI ANILAR
- ALİ ULVİ KURUCU BEYİN BEDİÜZZAMAN HAZRETLERİ HAKKINDAKİ BAZI MÜLAHAZALARI
- MUTTALİPLİ HACI HİLMİ EFENDİ VE ÜSTAD BEDİÜZZAMAN
- BİR VELİ VE BİR ÂLİMİN DİLİNDEN ÜSTAD BEDİÜZZAMAN
- ŞEYH HALİD EL- FARUKİ
- ABDULLAH CEVDET SÖZLERİ GÖRSEYDİ..
- ALİ ÇAKMAK AĞABEY'DEN HİZMET HATIRALARI-4
- ALİ ÇAKMAK AĞABEY'DEN HİZMET HATIRALARI-3
- ALİ ÇAKMAK AĞABEY'DEN HİZMET HATIRALARI-2
- ALİ ÇAKMAK AĞABEY'DEN HİZMET HATIRALARI-1
- AV.GÜLTEKİN SARIGÜL BEYİN HATIRALARI-5
Onu(Kuranı) Ruh-ul Emin(Cebrail), inzar edenlerden olasın diye, kalbine apaçık Arapça olarak indirmiştir.
Şuara:193-195
GÜNÜN HADİSİ
Kim Allah'ın Kitabını öğrenir ve sonra da onda bulunanlara uyarsa, Allah onu, dünyada dalaletten çıkarıp doğru yola sevkeder, ahirette de kötü hesabtan korur
Ravi:İbnu Abbas(r.a.)
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
*Nizamü'l-Mülk'ün Şehadeti(14 Ekim 1092) *II.Kosova Zaferi(17 Ekim 1448) *Gedik Ahmed Paşa'nın Vefatı(18 Ekim 1482)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...