TARİHTE SÜNNETİN HÜCCET DEĞERİNE DİL UZATANLAR-2
Şüphesiz hadis kaynakları Sünnetin en güvenilir koruyucularıdır. Nebevi Sünnet, İslamî teşriin ikinci kaynağı olmanın yanı sıra akide, hukuk ve medeniyet gibi bütün İslamî konularda özellikle de bu konuların ilk dönemde arz ettikleri durumun tetkikinde başvurulan temel referanstır.
II. Oryantalistlerin Sünnetin Hüccet Değerine Dil Uzatması Ve Modern Dönemde Bunu İlk Yapanların Oryantalistler Oluşu
Şüphesiz hadis kaynakları Sünnetin en güvenilir koruyuÂcularıdır. Nebevi Sünnet, İslamî teÅŸriin ikinci kaynağı olmanın yanı sıra akide, hukuk ve medeniyet gibi bütün İslamî konularda özellikle de bu konuların ilk dönemde arz ettikleri durumun tetÂkikinde baÅŸvurulan temel referanstır.
İşte nebevî hadisleri araÅŸtırmanın önemi de burada ortaya çıkmaktadır. Zira hadislerin etkisi, İslam Medeniyeti kurumlaÂrından herhangi biriyle sınırlı deÄŸildir. Aksine bu etki genel olup İslam Medeniyetinin esaslarını kapsamaktadır.
Nitekim oryantalistler, uzun bir süre edebiyat, tarih vb. alanlarda araÅŸtırmalar yaptılar. Ancak onların hadislere yönelÂmesi son dönemlere denk gelmektedir. Bu konuda kayda deÄŸer ilk ve son denebilecek çalışma ünlü oryantalist Goldziher'in gerÂçekleÅŸtirdiÄŸi çalışmadır. Goldâher, çalışmasını 1890'da "İslamî AraÅŸtırmalar" adı altında Almanca olarak yayımladı. Yazıldığı günden bu yana Goldziher'in kitabı oryantalist çevrede araÅŸtırÂmacıların hidayet kaynağı, daha doÄŸru bir ifadeyle dalâlet kayÂnağı olmuÅŸ ve Kutsal İncil gibi algılanmıştır.
Kitabın yayımlanmasından yaklaşık altmış yıl sonra Prof. Schacht on yılı aÅŸkın bir süreyle fıkhî hadislerin kaynağıyla ilgili uzun uzadıya bazı araÅŸtırmalar yaptı. AraÅŸtırmalarının sonuçlaÂrını ünlü The Origins Of Muhammedan Jurisprudence adlı eseÂrinde yayımladı. Schacht'ın vardığı sonuç özetle ÅŸuydu: HadisÂler arasında özellikle de fıkhî hadisler arasında tek bir sahih haÂdis yoktur. Bu andan itibaren Schacht'ın kitabı oryantalist dünÂyada ikinci İncil mesabesine çıktı ve selefi olan Goldziher'i geÂride bıraktı. Zira Schacht, Goldziher'in sıhhatla ilgili şüpheci tuÂtumunu hadislerin kesinlikle sahih olmadığı ÅŸeklindeki bakışıyla deÄŸiÅŸtirmiÅŸti.
Scahct'ın kitabı, İslam Medeniyeti araÅŸtırmacıları üzerinde derin etkiler bıraktı. Hatta Prof. Gibb, kitapla ilgili ÅŸu öngörüde bulunmaktadır: "Bu kitap, gelecekte İslam Medeniyeti ve İslam Hukuku alanında yapılacak bütün araÅŸtırmalara en azından baÂtıdaki çalışmalara esas teÅŸkil edecektir."
Yüzyılın dörtte üçlük bölümünde hadisi, konu edinen birkaç makale ve bazı kitapları istisna ederse bu iki kitap dışında oryantalistlerce Sünnete ilişkin başka bir eser yayımlanmamıştır.
Burada İngilizce olarak yazılmış tek bir kitaptan, yani Alfred Guillume'un The Traditions Of İslam adıyla yayımlanmış kitaÂbından da bahsedilebilir. Yazar, bu kitabında tamamen Goldziher'in açıklamalarına dayanmaktadır. Kitap herhangi bir orijinallik taşımadığı için ilmî deÄŸere haiz deÄŸildir.
Batılı bütün araÅŸtırmacılar, Schacht'ın kitabını sevinç duygularıyla övmüş ve gereÄŸinden fazla önemsemiÅŸlerdir. Ancak övgüler, Schacht'ın izlediÄŸi metodun ince bir analizine ve onun vardığı sonuçların doÄŸruluk ve geçerlilik derecesini öğrenmek için onların orijinal kaynaklarla karşılaÅŸtırılmasına dayanan övÂgüler deÄŸildir.
III. Modern Dönemde Oryantalistlerin Takipçilerinin Sünnetin Hüccet Değerine Dil Uzatması
Dr. Mustafa el-A'zamî "Dirasat fi'l-Hadisi'n-Nebevî" adlı kiÂtabında ÅŸunları kaydediyor; "Tarih, hicri ikinci asırdan sonra İslam'a mensup hiçbir fert veya topluluÄŸun Nebevî Sünneti terk etmeyi savunduÄŸunu kayÂdetmiÅŸ deÄŸildir. Hicrî ikinci asırda bunu savunanlara gelince, onlar varlıklarını sürdüremeyip tarihte kalmışlardır. Yaklaşık on bir asır boyunca durum bu ÅŸekilde devam etmiÅŸtir. Ancak daha sonra zaman deÄŸiÅŸmiÅŸ, Müslümanların devleti ve hâkimiyeti gitmiÅŸ, sömürge ve köleleÅŸtirme dönemi gelip çatmıştır. SömürÂgeciler İslam'ın dinamiklerini ortadan kaldırmak için habis fikirÂlerini yaymaya baÅŸlamıştır.
İşte bu sırada Irak bölgesinde Sünneti terk etmeye çağıran bazı kimseler zuhur etmiştir.
A. Mısır
Mısır'a gelince, ÅŸayet Ebu Reyye'nin anlattıkları ve çıkarsamaları doÄŸru ise ki kendisi aslında güvenilir biri deÄŸildir-"Sünnet'i terk" fitnesi Muhammed Abduh dönemine dayanÂmaktadır.
Şöyle der Ebu Reyye: "Üstad Muhammed Abduh der ki: Çağımızda Müslümanların Kur'an'dan başka bir rehberi yoktur. Gerçek İslam, fitne olaylarının zuhurundan önce ilk kuşak Müslümanlarının takip ettiği İslam'dır."
"Üstad (rh.a) şöyle der: Bu kitaplar -dipnotta belirtildiÄŸi üzere el-Ezher'de okutulan kitapları kastediyor-ümmet içinde olduÄŸu sürece ümmet ayaÄŸa kalkamaz. Ümmet, ilk asırdaki ruhÂla yani Kur'an'la ancak ayaÄŸa kalkabilir. Bunun dışındaki her ÅŸey ümmetle ilim ve amel araÅŸma gerilmiÅŸ bir perdedir.
Daha sonra Tevfik Sıdkî aynı yolu takip ederek el-Menâr dergisinde "İslam, Sadece Kur'an'dan İbarettir" başlığıyla iki makale yazdı. Bu makalede Sünnete ihtiyaç olmadığı iddiasını isbat için bazı ayetlerle istidlal etmeye çalıştı.
Reşîd Rıza Dr. Tevfik Sıdkî'nin makalesi üzerine yazdığı yoÂrumda şöyle diyordu: "Geriye tartışmaya açık baÅŸka bir konu daha kalıyor. O da ÅŸudur: Acaba Kavli Sünnetler denen hadisler -ilk dönemlerde herkesin ameline ve ittibaına mazhar olmaÂmakla birlikte- din, ÅŸeriat ve genel din olarak kabul edilebilir mi? Bu soruya 'evet dediÄŸimizde Peygamber (S.A.V.)'in Kur'an dıÂşında kendisinden duyulan ÅŸeylerin yazılmasını yasakladığı, sahabenin hadis yazmadığı, sahabeden alim simaların ve halifeler gibi önde gelen kimselerin hadise önem vermediÄŸi hatta bu iÅŸÂten yüz çevirdiklerine dair rivayetler büyük bir şüphe olarak önümüze çıkar. Nitekim bunları henüz konuyla ilgili bir ÅŸey yazÂmadığı bir dönemde Tevfik Sıdkîyle yaptığım bir müzakerede kendisine söylemiÅŸtim.
Reşîd Rıza, Dr. Tevfik Sıdkî'nin yazdıklarınını büyük oranda desteklemektedir. Zira o da nebevi hadisleri-mütevatir ve gayr-i mütevatir olarak ikiye ayırmaktadır. Namazın rekâtları ve oruç gibi tevatürle bize aktarılan hadislerin kabul edilmesi gerektiğini savunuyor ve bunlara genel din (ed-Dinu'l-Âmm) diyordu. Bu nitelikte yani tevatürle bize aktarılmayan hadisleri de özel din (ed-Dinu'l'Hâss) olarak isimlendiriyor ve bunları kabul etmek zorunda olmadığımızı savunuyordu.
Reşîd Rıza, hadis yazımını yasaklayan rivayetleri verdikten sonra şöyle diyor: "İbni Abdilber ve benzerlerinin aktardığı Hz. Ebubekir'in yazdıklarını yakması, sahabe sahifelerinden tabuna bir ÅŸeyin ulaÅŸmaması, tabunun yöneticilerin direktifi haricinde hadisi neÅŸretmek üzere tedvin etmemesi gibi hususlar gösterÂmektedir ki, sahabe sadece bir ÅŸeyi ezberlemek için yazar, sonra da onu silerdi. Sahabeden büyük zatların hadis rivayetine raÄŸÂbet etmediklerini hatta bu iÅŸten yüz çevirip bunu nehyettiklerini de göz önüne aldığımızda onların bütün hadisleri Kuran gibi 'genel din' yapmak istemedikleri ihtimali güçlenmektedir.
Ancak Mustafa Sibâî (rahimehullâh)'nin de belirttiği gibi Reşid Rıza'nın ömrünün son dönemlerinde bu görüşlerinden vazgeçtiği anlaşılıyor.
Daha sonra 1929'da Ahmed Emin, Fecru'l-İslam adlı kitaÂbını yayımladı. Nebevî Sünnetle ilgili yazdığı bölümde doÄŸru ve yanlışları birbirine karıştırdı. Ölünceye kadar görüşleri üzerinde kaldı. Esefle belirtmek gerekir ki, Ahmed Emin, ilim ehli olÂmayan hatta ilmî güvenilirliÄŸi şüpheli bir kimsedir.
Daha sonra h. 1353'te İsmail Ethem Sünnet'in tarihiyle ilÂgili bir risale yayımlar ve ÅŸunları ifade eder: "Sahiheynin hadisÂleri de dâhil olmak üzere hiçbir hadisin aslı ve esası sabit deÄŸildir. Aksine bunların nisbeti şüphelidir. Geneli uydurma nitelikliÂdir.
Kitabına karşı büyük tepkiler gösterilince el-Feth dergisinde yayımladığı makalesinde söylediklerine birçok edebiyatçı ve âlimin de katıldığını ve bu cümleden olarak Ahmed Emin'in kendisine bir mektup gönderdiÄŸini söylüyordu. Ahmed Emin ise bu yazıyı tekzip etmedi. Hatta bazı dergilerde çıkan yazılarında arkadaşının başına gelenlerden duyduÄŸu acıyı dile getirip buÂnun fikir özgürlüğüne karşı bir savaÅŸ ve bilimsel araÅŸtırmalara karşı bir köstek olduÄŸunu yazdı.
Adı geçen bu ÅŸahıslardan sonra sancağı Ebu Reyye devÂraldı. Ebu Reyye, araÅŸtırmasının sonuçlarını "Advâun ale's-Sünneti'l-Muhammediyye" adlı kitabında yayımladı.
Gerçekte Ebu Reyye, yeni bir düşünce veya orijinal bir isÂtidlal ortaya koymuÅŸ deÄŸildir. Aksine o; İsmail Ethem, Tevfik Sıdkî ve Reşîd Rıza'nın söylediklerini karıştırarak derlemiÅŸtir. O, ReÅŸid Rıza'dan çok farklı bir sonuca varmamıştır. Bilakis ictihad davasını güttüğü halde Sünnet kelimesini açıklarken ReÅŸid Rıza'yı taklit etmiÅŸtir. Şöyle diyor Ebu Reyye: "O gün [Peygamber dönemini kastediyor] Sünnet denince sadece amelî sünnetler anlaşılıyordu.
Aduâun ale's-Sünne adlı kitabında da görüldüğü gibi Ebu Reyye'ye göre amelî sünnet, amelî ve mütevatir olan sünnetlerÂdir: "Peygamberin mütevatir sünnetleri -kî bunlar amelî olan ve ilk dönem Müslümanlarının üzerinde ittifak ettiÄŸi ve onlar taraÂfından bedahetle bilinen sünnetlerdir. Hiç kimsenin inkâr edeÂmeyeceÄŸi ya da tevil veya İçtihatla reddetme yetkisine sahip olmadığı sünnetlerdir. BildiÄŸimiz farz namazların beÅŸ olduÄŸu, sabah namazının iki, akÅŸam namazının üç ve geri kalan diÄŸer vakitlerin dört rekât olduÄŸu, her rekâtın kendi içinde kıyam, kıÂraat, rükû ve iki secdeye ÅŸamil olduÄŸu gibi Peygamber (S.A.V.)'den günümüze kadar amel edile gelen ve bilinen hususları buna örnek vermek mümkündür. İşte Peygamber (S.A.V.)'in Sünneti buna denir. Sünnetin hadisleri de kuÅŸatacak ÅŸekilde kullanılması sonradan oluÅŸmuÅŸ bir ıstılahtır.
Ahad hadisler hakkında da şöyle diyor: "Herkes kendisine göre rivayet ve delâlet bakımından sahih olan âhâd haberlerle amel eder. Ancak bütün ümmetin, haberi kabul eden şahsı taklid ederek onun bütün ümmet için bağlayıcı genel bir teşri olduğu söylenemez.
-devam edecek-
Â
Â
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
MEALCİLERİN SÜNNET HAKKINDAKİ ŞÜPHELERİ VE BUNLARA VERİLEN CEVAPLAR

Hadisleri inkar edenlere mealciler, akılcılar ve Kur'an'cılar denilir. Bunlar kendilerine nispet
HZ. PEYGAMBERE KARŞI GÖREVLERİMİZ

İslâm bir dindir. Bu dini gönderen Allah (cc)'dır. Bu dinin bir kutsal kitabı, bir peygamberi,
HZ. PEYGAMBER HAKKINDAKİ TAVRIMIZ NASIL OLMALI?

Hucurât, 2. âyet: “Ey iman edenler! Seslerinizi, Peygamber'in sesinin üstüne yükseltmeyin. Bi
SÜNNETE BAŞVURMADAN KUR’AN’LA AMEL ETMENİN İMKANSIZLIĞI

Sahâbe, dinî hükümleriKur’an-ı Kerim’den alıyordu. Ancak çoğu kez Kur’an ayetleri tafs
SAHABENİN HADİS YAZMAMASININ ÜÇ SEBEBİ

“Sahâbenin hadisleri yazmamasının üç sebebi vardır. Birinci Sebep: Allah Rasûlü'nün (S.
TABİÎNİN SÜNNETİN YAZIM ve TEDVİNİNE VERDİĞİ ÖNEM

Sünnetin tedvin ve muhafazası konusunda tâbiîn kuşağının çok büyük hizmetleri olmuştur.
HADİSLERİN TEDVİNİ-3

Müslümanların "sahih hadis"i tespit amacıyla ortaya koyduğu benzersiz ilimlerden biri de cerh v
HADİSLERİN TEDVİNİ-2

Ashab-ı Kiramın öğrencileri olan tabiûn kuşağının tarihçesi, hicretin ilk senesinden başl
GÜZEL AHLAKA AİT 15 HADİS-İ ŞERİF

1.Mekârim-i ahlâkı itmâm için ba’s buyuruldum.(1) 2. Ahlâk-ı ilâhiyye ile tahalluk edin
HADİSLERİN TEDVİNİ-1

Bilindiği üzere Allah Rasûlü (s.a.v) başlangıçta Kuran'la karışmasını önlemek amacıyla
HADİS’E SALDIRILMASININ ASIL SEBEBİ

Çağımızda hadisi ve hadis ehlini hedef alan ve öncülüğünü müsteşriklerin yaptığı ve M
- MODERN DÖNEMDE ORYANTALİSTLERİN TAKİPÇİLERİNİN SÜNNETİN HÜCCET DEĞERİNE DİL UZATMASI
- SÜNNET İSLAM’IN ASILLARINDAN BİR ASILDIR-4
- HABER-İ VÂHİDİN İ’TİKÂTTA HÜCCET DEĞERİ
- SÜNNET İSLAM’IN ASILLARINDAN BİR ASILDIR-3
- SÜNNETİN HÜCCETİYETİ HUSUSUNDA SAHABE TATBİKATI
- SÜNNET İSLAM’IN ASILLARINDAN BİR ASILDIR-2
- SAHİH BUHARİ’NİN EŞŞİZ ÜSTÜNLÜĞÜ
- EY ALLAH’IM!
- HADİS YAZILMASINI YASAKLAYAN RİVAYETLERE BAKIŞ
- SÜNNET İSLAM’IN ASILLARINDAN BİR ASILDIR-1
- PEYGAMBER (S.A.V)’İN HADİS YAZIMINA MÜSAADE ETMESİ
- SÜNNETİN YAZIYA AKTARILMASI
- MEVLİD-İ ŞERİF Mİ, KUTLU DOĞUM MU?
- GARİB HADİS NEDİR?
- AZİZ HADİS NEDİR?
- MEŞHUR HADİS NEDİR?
- MÜTEVATİR HABER NE DEMEKTİR?
- PEYGAMBERİMİZ HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKEN HUSUSLAR
- ÇELİŞKİLİ GİBİ GÖRÜNEN BAZI HADİSLER
- RASULULLAH’IN ÜSTÜNLÜĞÜ
- HADİS VE HADİS İLİMLERİNİN EN ÖNEMLİ MESELELERİNE DAİR SORU-CEVAPLAR
- PEYGAMBERLERİN EŞİT VE FARKLI OLDUĞU YERLER
- 25 YAŞINDAKİ BİR DELİKANLI 40 YAŞINDAKİ DUL BİR KADINLA NEDEN EVLENDİ?
- KUR'AN'IN IŞIĞINDA HZ. PEYGAMBER'İN MU'CİZELERİ-3
- KUR'AN'IN IŞIĞINDA HZ. PEYGAMBER'İN MU'CİZELERİ-2
- KUR'AN'IN IŞIĞINDA HZ. PEYGAMBER'İN MU'CİZELERİ-1
- POLONYALI KOPERNİK VE VEHBİ KARAKAŞ’A GÖRE ÂLEMİN MERKEZİ
- BEDİÜZZAMAN’IN GÖZÜYLE HZ. MUHAMMED (S.A.V) EFENDİMİZ (II)
- PEYGAMBER EFENDİMİZE SALAVAT GETİRMEK

Sadece zanna uyuyorlar. Zan ise hiç şüphesiz hakikat bakımından bir şey ifade etmez.
Necm,28
GÜNÜN HADİSİ
Kurban hakkında
"Kim gönül hoşluğu ile,sevabını Allah'tan umarak kurbanını keserse,o kurban onu ateşten koruyan bir perde olur"Tergib ve Terhib:2/155
SON YORUMLAR
- Az önce rast gele aldığım bir hadis kitabında rastgele açtığım bir sayf...
- Rabbimiz gani gani rahmet eylesin…...
- Yahudi propagandası için uydurulmuÅŸ yalan bir hikâyeyi bu güzel siteye yakÄ...
- Selamun aleykum hocam seyda molla nadirın yanında ıcazesını alanlardan...
- Receb bey o rüyayı kaydetmedik, o rüyanın risalelerle alakası yoktu, ama o...
- Güzel paylaşım, kaynak belirttiğiniz için ayrıca teşekkür ederim. :)))...
- 18 Nisan 2021,tarihinde rahmetli oldu.....
- Allah razı olsun. "kısmetse diğeri de gelecek haftaya." kısmında yer alan ...
- Cenab-ı Allah ( cc) Salih rüya sahiplerinin sayısını artırsın....
- Makalede kullanılan " Kıskançlık " sıfatı, Ehli sünnet akidemize göre," ...
TARİHTE BU HAFTA
*H.z. Osman (r.a.)'ın Şehadeti(17 Haziran 656)
*I.Kosova Zaferi ve I.Murad'ın Şehadeti(19 Haziran 1389)
*II.Murad'ın İstanbul Kuşatması(20 Haziran 1422)
*Erzurumlu İbrahim Hakkı Hz.lerinin Vefatı(22 Haziran 1780)
*Hz.Ali'nin Halife Seçilmesi(23 Hazir
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...