Mezhebten mezhebe geçiş olabilir mi ?

2002-11-22 05:18:22

Bir insan niye mezhebinden geçmek ister ki? Ben hanefiyim, hiçbir zaman hanefi mezhebini bırakıp, hak bildiğim diğer mezheblere geçme lüzumunu duymadım, aklımdan geçse bile, vesvese, şüphe halinde niye geçeyim ki yani. Geçmede iki şey olur. Bir, dini bir zaruret olur yani biz bir mezhebe bağlıyız, mukallidiz, mezheb imamlarımızın Kur'an ve Hadis anlayışlarına uyma, mutabakat etme mecburiyetindeyiz. Binaenaleyh öyle bir iş yaptık ki, bizim mezhebte yeri yok bunun. Mesela, süt emme gibi, mesela talak gibi (ailesini tatlik etme gibi) buna benzer meseleler gibi meselelerde, teferruatta iki mezheb birbirinden ayrılıyor. Biz, bizim mezhebte yeri olmayan bir iş yaptık ve pişman olduk buna veya yemin yaptık. Bu yeminimizden sarfı nazar etmek istiyorsak, bu yanlışı kapamak istiyorsak, bütünüyle öbür mezhebin ilmihalini okumak, ona göre amel etmek şartıyla mezhepten mezhebe geçebiliriz, bir böyle geçilir. İkinci hususta, ben bizim mezhebi araştırırım, Şafii mezhebini araştırırım, şafii mezhebinde fetvaların daha isabetli, delillerin daha kuvvetli, mesnedlerin daha sağlam olduğunu görürüm, bitamamiye hanefi mezhebini omuzumdan atar, şafii mezhebine geçerim. Ben bu asırda böyle mezhepleri teferruatına kadar tetkik edecek, o mezhebin bu mezhebten daha üstün olduğunu anlayabilecek ve bir mezhebi tercih edebilecek çapta adam bilmiyorum. Bunu bir mevizede de arz etmiştim, sadece matbu hanefi fıkıhını okumak için, yirmi beş sene lazım diyor bizim bir arkadaşımız, fıkıh mütehassısı. Hiç durmadan insan yirmi beş sene okusa, hanefi fıkıhını ancak bitirir ama mükerrer meseleler var yani, mübalağa da değil bu, kütüphaneye gittiğin zaman görürsün. Bu, bütün bu fıkıh kitaplarını tetkik edecek hakikaten, mezhebinde cevabı verilmemiş meseleler bulacak, mezhebinden sarf-ı nazar edecek, başka mezhebe geçecek, çaplı adam işidir bu, çok büyük bir adam işidir. Bunun dışında keyfi olarak, ameli planda mezhebten mezhebe geçmenin hiçbir manası yoktur. Buna bağışlarsanız benim diyeceğim bir şey var, maceraperestlik denir buna. Biraz o mezhebte, birazda bu mezhebte Ben çocukluğumda düşünmüştüm böyle bir şeyi ama şöyle akıllıca bir macera için, biraz da şafii mezhebinde olayım da onun fıkhını öğreneyim diye çocukça bir şeydi ama, fakat biraz daha yani, belki safiyane duygularla düşünülmüş bir şeydir, bunun dışında din oyuncak değildir. Ebu Hanife de kitaptan, sünnetten meseleyi çıkarırken macera olsun diye çıkarmamıştır. Dişini sıkmış, tırnağını sıkmış, bütün himmetini ona sarf etmiş, Allah rızası için hadisin hemen dununda, adeta nas getiriyor gibi, kanun vaz ediyor gibi getirmiş meseleler söylemiştir, öyle anlamıştır ve hayatının sonuna kadar dönmediği meselelerin en doğru mesele olduğuna inanmıştır, Allah'ın maksadı budur demiştir. Binaenaleyh, sen bunları aşamazsan, Ebu Hanifenin sükut ettiği, teslim olduğu bir noktada, Hak'ka karşı baş kaldırmış olursun. Nazari planda,(bu ameli yönü) nazari planda insanın mezheb değiştirmesinde esasen bir beis yoktur, günaha girmez insan. Kalbi sağlam ise, mesela bir miktar insan birkaç sene hanefi olarak yaşadı, daha sonra şafii olarak ta yaşayabilir. Bu mevzuda halk arasında söylenen seksen değnek yiyeceksin, doksan değnek yiyeceksin diye bir şey yoktur, însan hanefiyken şafii olabilir ama onun ilmihalini alır, namazı abdesti ona göre yapar, orucu ona göre tutar, teferruatında dahi o imama uyma mecburiyetindedir. Bazı meseleleri o imamdan, bazılarını bundan alamaz, biz ehl-i tercih değiliz, biz mukallidiz. İmam nasıl yaptı, öyle yaparız, bilemiyoruz çünkü, delillere baş vuramıyoruz, onların hangi delillerden o hükümleri çıkardıklarını bilemiyoruz. Bu mevzuda sahibi selahiyet, söz sahibi olabilmek için bütün delilleri bilmek lazım, bütün delilleri bilmeyeceğimize göre bir imamı taklit etme mecburiyetindeyiz. Bir imamı taklit ederken de bütünüyle taklit edeceğiz, ehli tercih değiliz. Bu mevzuda da bunu arz etmiş olayım.

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

Her 100 senede bir, 500 senede, 1000 senede müceddid çıkıyor diyorlar. İmam-ı Rabbani Hazretleri Müceddid-i Elf-i sanidir diyorlar. Son müceddinin sıfatı nedir?

Ben bazı olayları daha önceden rüyamda görmüş gibi oluyorum. Bu her zaman olmuyor. Acaba bunun hikmetini nasıl izah edersiniz?

İnsanoğlunun ilk yaratıldığı yer ve diğer kıtalara dağılışı hakkında bilgi verir misiniz?

Sokrata peygamber diyebilir miyiz?

Seccademde ağaç ve cami resimleri var, namaz kılınır mı kılınmaz mı?

Acaba nerede Elhamdülillah, nerede şükür etmeliyiz?

Kabirlerde Kur'an-ı Kerim okunur mu okunmaz mı? Niçin? Hangi kaynakları gösterebiliriz?

İmam Şamil'in hayatını ve Ruslara karşı yaptığı savaşlarını anlatırmısınız?

Bir erkeğin kadına bakması haramdır. Ben talebe olduğum için okulda kadın öğretmenlere bakmak zorunda kalıyorum, bunun da günahı var biliyorum, ama ne yapmam gerekir söyler misiniz?

Tütün içilmesi, satılması tarlada yetiştirilmesinin hükmü nedir?

Cennetten başka, bu yaşadığımız dünyadan başka uzayda yedi türlü dünya varmış, aslı var mı?

Şu insanlar, çarçabuk geçen dünyayı seviyorlar da önlerindeki çetin bir günü (ahireti) ihmal ediyorlar.

İnsan, 27

GÜNÜN HADİSİ

İnsanların en fenası, birine ayrı, diğerine de ayrı görünen iki yüzlü insanlardır.

Seçme Hadisler, syf. 101

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Yıldız Sarayı'nın İttihatçılar'ca Yağma Edilmesi(29 Nisan 1909) *Gazneli Mahmud'un Vefatı(30 Nisan 1030) *Yıldırım Bâyezid Tarafından Manisa'nın Fethi(1 Mayıs 1390) *Fatih Sultan Mehmed Hân'ın Vefatı(3 Mayıs 1481) *Eyüp Sultan Hazretleri(r.a.) Vefât

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...