Bilindiği gibi, 1960 ihtilalcileri Türkiye'de uyanan dini heyecanı söndürmek ve kontrol altına tutmak, özledikleri o tek parti dönemlerine dönmek için hayli gayret göstermişlerdir. Bu mevzuda yaptıkları fecaatlerden birisi de Diyanet İşleri Başkanlığı yardımcılığına Sadettin Evrin adlı emekli bir generali getirmek olmuştur.

Saadettin Evrin Paşa meselesi hayli uzun, ayrı bir çalışma gerektirir. Güya Diyanet İşleri Başkanına yardımcı gibi görülen bu zat, aslında oradaki nihai karar mercii olarak görev yapmıştır. Aşağıda onun 1961'de Diyanetin başına getirilip 1964'de emekliye sevk edilen Hasan Hüsnü Erdem'e yaptığı tazyiklerden birini okuyacaksınız;

Merhum Eşref Edip Fergan anlatıyor; "Bir gün Reis Hasan Hüsnü Erdem'i ziyarete gitmiştim. Odacı içeride toplantı olduğunu söyledi. Bir müddet kalem-i mahsus odasında oturdum. Toplantı bitince hemen yanına girdim. Baktım, yüzü kızarmış, gözleri bakla renk almış, elleri titriyordu. Dili adeta konuşamıyordu. Büyük bir ızdırap içinde olduğunu anladım.

-Hayır ola? dedim, sizi çok rahatsız görüyorum.

-Aman birader, dedi. 'Benim böyle sıkıntılara, böyle tazyiklere gelecek halim mi var? Artık dayanamıyorum; bir gün burada benim ölümü bulacaksınız!

- Aman Allah korusun, böyle konuşmayınız. Ne oldu? Yine ne yaptılar? Ne söylediler?

-Beni öldürmek için başıma memur ettikleri bu adam(Saadetin Evrin) Bakanla birlikte(O sırada Diyanet İşlerine bakan, CHP'li Safvet Umay) geldiler. "İlla şunu imza edip neşredeceksin" dediler.

-Nedir o imza olunacak şey?

-İşte o mahut rapor, Paşanın yazdığı şey(Risale-i Nur aleyhinde Sadettin Paşanın yazdığı rapor, daha sonra Diyanet Neşriyatı arasında imzasız olarak neşredilmiştir. Salih Okur) Paşa onu okudu. Sonra bakan bana dönerek;

-Fena değil, güzel yazılmış dedi.

-Efendim, dedim. Böyle bir lisan kullanmak makamımıza yakışmaz. Makamımızın mevzuu haricinde siyasi şeyler karıştırılmış.

Sonra bu mesele hakkında müşavere heyetinde yüzlerce karar vardır. Ahkâm-ı diniye ve kanuniyeye aykırı bir cihet görülmediği tesbit olunmuş, kararlaştırılmıştır. Makamımız şimdi bu yüzlerce karar hilafına nasıl neşriyatta bulunabilir. Gülünç oluruz. Eğer tensip buyurursanız, Paşa kendi imzasıyla neşretsin.

-Biz sizin imzanızla neşrini münasip görüyoruz.

-Bir de efendim, dedim. Paşa hazretleri hazırladıkları bu raporda en ziyade tevafuk meselesini mevzu etmiş. Hâlbuki aynı şeyi kendisi de yapmıştır. 'Allah Bizimle' adlı eserinde ebced hesabıyla 27 Mayıs hadisesinin

وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ

(Resûlüm!) Biz seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.(Enbiya,21:107) ayet-i kerimesiyle tevafukunu yazmıştır.

Eşref Edip Bey burada soruyor;

-Bunu böyle söylediniz mi?

-Tabii, söyledim.

-Bakan ne dedi?

-Bir şey demedi. Yalnız dönüp ona(Paşaya) baktı.

Paşa ne cevap verdi?

Ne diyecek? Aynen böyle yazmıyor mu ki?

Sonra ne oldu?

Kalktılar, gittiler. Ama ben de işte bu hale geldim.

Not: Kısa bir süre sonra gazeteler Diyanet İşleri Başkanının emekliye sevk edildiğini yazmıştır. 1967 yılında dar-ı bekaya irtihal eden Hasan Hüsnü Erdem Hocamızı da bu vesileyle bir kere daha rahmetle yâd ediyoruz. (Salih Okur )

Kaynak

Eşref Edip,

Risale-i Nur Muarızı Yazarların İsnatları Hakkında İlmi Bir Tahlil

Sebilürreşad Neşriyatı

İst. 1965