YÜZ SENEDİR MEMLEKETİMİZDE DEĞİŞEN BİR ŞEY YOK
Ne gelenden haberim var, ne gidenden haberim; Serseri kûne geleldenberi sersem gezerim!” diyen, şu hale göre yalnız bizim değil, Cenabı Hakkın hesabından bile hariçte kalması lâzım gelen âvâreleri bahse katmayacak olursak, memleketimizde iki sınıf halk görürüz:
Ne gelenden haberim var, ne gidenden haberim;
Serseri kûne geleldenberi sersem gezerim!" diyen, şu hale göre yalnız bizim değil, Cenabı Hakkın hesabından bile hariçte kalması lâzım gelen âvâreleri bahse katmayacak olursak, memleketimizde iki sınıf halk görürüz:
"Ne varsa şarkta vardır. Garba doğru ağılan pencereleri kapamalıyız" diyenler.
"Ne varsa garpta vardır. Harimi ailemizi bile garplılara açık bulundurmalıyız" iddiasına kadar varanlar.
İyi ama bunun ortası yok mu? diyeceksiniz. Evet var. Lâkin o kadar az ki birbirine neyzen bakışı ile bakan şu iki cemaatin arasında hiç bir mevcudiyet gösteremeyeceği için, bunları da ister istemez, dercen iki evvel sürünün haricinde bırakılan biçarelere ilhak edeceğiz.
Bana öyle geliyor ki ne varsa şarkta vardır, diyenler yalnız garbı değil, şarkı da bilmiyorlar; nitekim ne varsa garpta vardır davasını ileri sürenler, yalnız şarkı değil, garbı da tanımıyorlar.
Meselâ garp felsefesiyle uğraşıyor görünen bir adama deseniz ki: Yahu! Azıcık da bizim şarka ait felsefemizi tetkik etseniz...
Emin olunuz şu cevabı alacaksınız:
"Aman canım! Hiç şarkta mebahis-i felsefiyeyi hazmedecek adam gelmiş midir?
"Niçin efendim? Kelâma, tasavvufa ait bu kadar eser var. Onların hakkında ne buyuracaksınız?
"Kelâm dediğiniz Teoloji olacak ki, baştan başa safsatadır! Tasavvufa gelince, bu da sırf panteizmdir, başka bir şey değildir. Halbuki panteizm; bugün butlanı anlaşılmış bir meslek-i felsefîdir.
"Şu meslek-i felsefî hakkında azıcık izahat lütfeder misiniz?
"Hiç efendim, işte malûm olan vahdeti vücud!
"Çok şey! Binlerce mütefekkir dimağı ömürlerce işgal eden mesail-i gamıza böyle "vahdeti vücud" terkibiyle hülâsa edilince işin içinden çıkılmış mı oluyor? Rica ederim siz tasavvufa dair bir eser okudunuz mu?
"Lüzum görmedim. Çünkü tasavvufun dediğim gibi panteizm olduğunu işitmiş idim.
"Pek âlâ! Tasavvufun panteizme pek benzediğini, hatta onun ayni olduğunu kabul edelim. Acaba, panteizm mesleğinin ihtiva ettiğî mesail içinde hiç hakikata yaklaşmış olanı yok mudur? Onu tetkik ettiniz mi?
"Hayır efendim, onu da tetkike lüzum görmedim.
"İnsaf ediniz, tasavvuf saçmadır, çünkü panteizmin aynıdır, demek için her ikisini ayrı ayrı tetkik etmiş olmanız lâzım gelmez mi idi?
"Hacet mı var?.. Bu kadar adam tetkik etmiş, benim dediğimi söylüyor.
"Sakın onlar da sizin gibi tetkik etmiş olmasınlar! Hem siz başkalarının kafasıyla mı düşünüyorsunuz? Ömründe baklava yüzü görmeyen, fakat; çeri başının kızını, yerken gören dayısından naklen bu tatlının lezzetine iman eden çingene karısı gibi siz de kendi zaikanızı tatil edecek de ötekinin berikinin zevkine mi dellâl olacaksınız?
Geçende şuna yakın-bîr vak'a benim de başımdan geçti, iki kişi oturmuş konuşuyorduk. Bahis, Mesnevi'ye intikal etti. Ben Hazret-i Mevlâna'nın en gamız, en mücerred mesaili mahsusat dairesine indirmekteki kudretine hayran olduğumu; o kitabı muazzamın mutlaka baştan başa okunması lâzım geleceğini ileri sürünce arkadaşım dedi ki:
"Hazreti Mevlana Hind felsefesinin nâkilidir.
"Mesnevi'yi okudunuz mu?
"Hayır.
"Hind felsefesi nedir, onu biliyor musunuz?
"Hayır.
"O halde böyle bir iddiaya ne cür'etle kıyam ediyorsunuz?
"Öyle işittim."
Görüyorsunuz bizdeki hali ya! Koca bir felsefe, koca bir kitap, koca bir kâinat iki sözle devriliveriyor!
Mehmed Akif Ersoy
Sebilürreşad Mecmuası
16 Haziran 1327 -1911
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
EŞREF EDİP’TEN; “SİZ Mİ DİNE KARŞI DEĞİLDİNİZ?”
1950 seçiminden az sonra, eski başbakanlardan, medrese kökenli Şemseddin Günaltay, İzmit CHP
Ne yerde ne gökte zere ağırlığınca bir şey Rabbinden uzak (ve gizli) kalmaz.
Yûnus,61
GÜNÜN HADİSİ
"Yâ Resûlâ'llâh, müslümanların hangisi efdaldir?" diye suâl ettiler. "Müslümanlar; dilinden elinden selâmette kalandır." cevâbını verdiler.
BUHARİ, KİTÂBÜ'L-ÎMÂN, Ebû Mûsâ el-Eş'arî (r.a.)
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
*Nizamü'l-Mülk'ün Şehadeti(14 Ekim 1092) *II.Kosova Zaferi(17 Ekim 1448) *Gedik Ahmed Paşa'nın Vefatı(18 Ekim 1482)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...