Peygamberimiz(s.a.v.)'in ahlakı ile mesela bir Abdulkadir Geylani'nin ahlakı arasında ne fark vardır? Peygamberimiz'i(s.a.v.) bu kadar büyük yapan şeyler nedir? Mucizeleri desek mesela bir Geylani'nin de ölüyü diriltme gibi bir kerameti var. Yani teknik anlamda neredeyse bir mucizeye eşdeğer bir şey bu. Mucize demiyorum dikkat ederseniz. Yani Peygamberimiz(s.a.v.)'in bu kadar büyük olmasının sebepleri nelerdir? Acaba Peygamberi(s.a.v.) biz çok mu abartıyoruz?

Cevabımız:

- Evvela, evliyaların gösterdiği bütün kerametler bir yönüyle Hz. Peygamberin bir mucizesidir. Çünkü, evliyaların o mertebeye ulaşmalarının tek faktörü vardır; o da Hz. Peygambere samimi bağlı olmalarıdır.

-İkincisi, Hz. Peygamber ortaya koyduğu mucizeleri kendi peygamberliğinin doğruluğunu ortaya koymak içindir. Oysa, evliyaların kerametleri -kendilerinin büyüklüğünü göstermekle beraber- onların bağlı oldukları dinin doğruluğunu, dolayısıyla Hz. Peygamberin büyüklüğünün göstergesidir.

-Üçüncüsü, Peygamberlik -insan iradesinin dışında- sırf Allah tarafından uygun görülen bir makamdır. Oysa velilik insan iradesine bağlı olarak yapılan güzel işlerin bir sonucudur. Allah'ın iradesi insanların iradesinden ne kadar büyükse, peygamberliğin de velayetten o kadar büyük olduğunu gerektirir.

-İslam'da büyüklüğün ölçüsü: Allah'ın öngördüğü ahlakın güzelliğiyle orantılıdır. Allah Kur'an'da, Hz. Peygambere "sen çok büyük bir ahlak üzeresin"(Kalem, 68/4) diye iltifat etmiştir. Bu açıkça gösteriyor ki, hiç kimse büyüklüğün ölçüsü olan güzel ahlakta Hz. peygamberle kıyaslanamaz.

-Allah'ın erdemlik için bir kriter olarak uygun gördüğü vasıflar açısından fazla donanmış olan daha fazla büyüktür. Mesela: Hz. Ebubekir Sadakatte, Hz. Ömer adalette, Hz. Osman şefkat ve merhamette, Hz. Ali ilim, ihlas, şecaat ve ubudiyette şöhret kazanmıştır. Halbuki, Hz. Peygamber bütün güzel vasıflarda en ileridedir. İşte bu perspektiften bakıldığında görülür ki, velilerin büyüklük panoramasında hak ettikleri % 20-30 derecelik bir konuma sahip olmalarına karşılık, Hz. Peygamber %100 derecelik bir konumdadır.