Kâinatı bir kitaba benzetirsek yıldızlar, ağaçlar, hayvanlar birer kelime, bahar bir cümle, yeryüzü ve gökyüzü birer sayfa olacaktır.

 

Kâinat kitabının sırlarını çözerek ve anlayarak okumak; varlık âleminden sonsuzluğa uzanabilmek demektir.

 

Kâinattaki mükemmel düzene bakınca görülen ve okunan mana; yaratılışta kusursuz bir sanat ve hikmetli faydalar gözetilmiş olmasıdır.

 

Atomdan insana, hücreden galaksilere kadar bütün kâinatta, ince ve baş döndürücü bir sanat göze çarpmaktadır. Evet, bir baştan bir başa kâinattaki her eser şu özelliklere sahiptir:

 

• Büyük sanat değeri taşır.

 

• Çok kıymetlidir.

 

• Çok kısa zamanda ve çok kolay yapılmaktadır.

 

• Çok sayıda olmaktadır.

 

• Karışık ve çeşit çeşittir.

 

• Devamlıdır.

 

Hâlbuki kısa zamanda, çok sayıda, kolay ve karışık yapılan işlerde sanat ve kıymet olmaması gerekir. Ancak yapan Allah (c.c.) olursa, o zaman her şey değişir ve zıtlar bir araya gelebilir!

 

Bu ise kâinatın Yaratıcısının kasıt ve hikmetini ispat etmekte; her şeydeki tesadüfen yaratılmış olma şüphesini bile kesinlikle reddetmektedir.

 

Çünkü mükemmellik ve maksat, iradesiz ve şuursuz olamaz. Kâinatın bütününde ve ayrıca her bir parçasında bulunan inayet ve gaye, bu düzeni onlarda düzenleyen varlığa, her varlıkta görülen hikmetli işler ve güzellikler bunları yaratan bir Zât'a açıkça işaret etmektedir.