Komisyonculuk caiz midir?

2002-05-07 21:20:47

Komisyonculuk, aracılık demektir. Ticaret alanında çok yaygın olan bu uygulama ile, alıcı ile satıcı yani müstahsil ile müstehlik veya bir başka tabirle üretici ile tüketici yüzyüze gelmemektedir. İslamın bu konuya genel yaklaşımı menfidir. Zira Allah Rasulü (s.a.s) Şehirlinin köylü adına mal satmasını yasaklamıştır (Buhari, Büyu 58,64) Zira bu uygulama ile malın üretilmesi veya imal edilmesinde hiçbir emeği, çabası, alın teri, sermayesi bulunmayan bir kişi, başkasının alın teri üzerinden para kazanacaktır. Bu durumda müstahsil daha az kar edecek, müstehlik o malı daha pahalıya alacak ve orada başkasının emeğinden beslenen asalak bir sınıf türeyecektir. Aynı zamanda bu uygulama ile piyasa fiyatları suni ve gereksiz yere yükselmiş olacaktır. Bu ise İslamın genel prensiplerine terstir. Yalnız Hanefi mezhebi, komisyoncunun malı satmasından, üretici zarar görmüyorsa buna cevaz vermiştir. Öte yandan muamele açısından komisyoncunun malı satmasını İslami kaideler açısından inceleyecek olduğumuzda, onda bir mahzur yoktur. Zaten Hanefi mezhebinin buna bir şartla cevaz vermesi de bu sebepten dolayıdır. Şöyle ki, üretici malını komisyoncuya 100 milyona satması için teslim eder ve %35 kar vereceğini söyler. Komisyoncu da malı, aralarındaki şartnameye uygun olarak satar ve ön görülen kârı alır. Belki günümüz gerçekleri içinde böyle bir uygulamaya ihtiyacın var olduğu da söylenebilir. Meseleyi sadece köylünün ürettiği 10 çuval patatese indirgemek imkansızdır. Dev sanayi tesisleri, üretilen mamuller, dünyanın pazar haline gelmesi.. vs elbette ticari hayatta yeni uygulamaların devreye girmesini şart kılmaktadır. Bunlar yapılırken ticari ahlaksızlıklara sebebiyet vermemek, üretici ve tüketiciyi aldatmamak, piyasanın aşırı yükselmesine imkan vermemek, stokçuluk yapmamak, gibi hususlara riayet edilmelidir. Yalnız başta ifade ettiğimiz İslamın genel disiplinlerinin meseleye bakış açısı unutulmamalı ve o disiplinler doğrultusunda imkanlar zorlanarak ticari sistem oluşturulmaya çalışılmalıdır. Son olarak günümüzde komisyonculuk alışveriş yani ev, oto, sebze.. vb. alanların yanı sıra, kiralama işlerinde de müracaat edilen bir usuldür. Hassaten büyük şehirler adına bu mesele düşünülecek olursa, bunun yani kira komisyonculuğunun insanlara büyük kolaylıklar sağladığı rahatlıkla söylenebilir. Yalnız insanlara kolaylık sağlıyor, hayatı kolaylaştırıyor diye, buna mutlak surette cevaz vermek imkansızdır. Ticari alanda söylediğimiz karzarar, aldatma, piyasayı yükseltme gibi unsurlara bu alanda da dikkat edilmesi gerekmektedir.

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

Rabbin için namaz kıl ve kurban kes.

Kevser:2

GÜNÜN HADİSİ

Resulullah (sav) buyurdu ki: "Kim "üç kız" veya "üç kızkardeş" veya "iki kızkardeş" veya "iki kız" yetiştirir, terbiye ve te'diblerini eksik etmez, onlara iyi davranır ve evlendirirse cenneti hak etmiştir."

Ebu Davud, Edeb 130, (5147); Tirmizi, Birr, 13 (1913)

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Çanakkale'de Kirte Zaferi(28.04.1915) *Gazneli Mahmud'un vefatı(30.04.1090) *Cezzar Ahmet Paşa Akka'da Napolyon'u püskürttü.(2.05.1799) *Fatih Sultan Mehmed'in vefatı(3.05.1481) *Hâlid bin Zeyd Ebû Eyyûb Ensari'nin vefatı (4.05.677)(İ.hatip takvimi)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...