Hava parası vermenin hükmü nedir?

2002-01-10 23:49:57

İslam esasları çerçevesinde meseleye baktığımız zaman hava parasının caiz olabileceğine dair herhangi bir delile rastlamamız mümkün değildir. İslam'ın bir bütün olarak hayata taşındığı dönemlerde bu konu ile ilgili olarak ne bir uygulamaya ne de bir hükme rastlayabilirsiniz. Son devir alimlerine gelinceye kadar, bu meselenin bahis mevzuu edildiği bir fıkıh kitabını bile bulmanız mümkün değildir. Bu mesele zannediyorum kapitalist zihniyetin iktisadi hayatımızda egemen olmasıyla başlamıştır. Kontratı dolan kiracının, kiracısı konumunda bulunduğu evden, işyerinden çıkması için para almasını hangib İslami esas ile izah edebilirsiniz ki? Dolayısıyla bütünüyle haksız kazanç cümlesi içinde mütalaa edilebilecek olan "hava para"sına caiz hümkünü vermek imkansızdır. Buna "zaruret" kavramının ifade ettiği muhtevayı esas alarak itiraz edenler yada buna daha yumuşak yaklaşanlar olabilir. Yani "biz de bu ticari piyasa içinde işyeri kiralarken hava parası veriyoruz, öyleyse alabiliriz" diyenler bu düşüncenin sahipleri vak'ayı rapor bazında söyledikleri bu uygulamalarla hakikaten karşılaşıyor olabilirler. Bu açıdan haklı da sayılabilirler. Ama bir meseleyi hüküm verirken ancak fıkıh usulünde sistematize edilen prensipler esas alınır. Buna göre acaba bahis mevzu edilen itiraz, zaruret midir? Eğer buna zaruret denecek olursa, elbette hava parası almak ve vermek, zaruretler miktarınca caiz olur. Aksi halde caiz değildir. Burada dikkat edilmesi gerekli olan husus, zaruret kavramının muhtevasının bizi arzularımızın, isteklerimizin belirleyemeyeceği gerçeğidir. Şahsi kanaatım sorulacak olduğunda her ne kadar ticari sahada geçerli olan kuralları bizler belirlemesek de, hava parasının zaruret kavramı içinde mütalaa edilemeyeceği ve bu sebeple caiz olmayacağı görüşündeyim. Fakat günümüzde bazılarının dediği gibi, bir taraftan alma, öbür taraftan verme şeklinde cereyan edecek olan hava parasına belki birşey denilmeyebilir ve zararın en hafifi diye göz yumulabilir.

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

İnfitar Suresi/6-8

Ey insanoğlu! Seni yaratıp sonra şekil veren, düzenleyen, mütenasip kılan, istediği şekilde seni terkip eden, çok cömert olan Rabbine karşı seni aldatan nedir?

GÜNÜN HADİSİ

İSİM VE KÜNYE

"Sizler kıyamet günü isimlerinizle ve babalarınızın isimleriyle çağırılacaksınız öyleyse isimlerinizi güzel yapın"

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Çanakkale'de Kirte Zaferi(28.04.1915) *Gazneli Mahmud'un vefatı(30.04.1090) *Cezzar Ahmet Paşa Akka'da Napolyon'u püskürttü.(2.05.1799) *Fatih Sultan Mehmed'in vefatı(3.05.1481) *Hâlid bin Zeyd Ebû Eyyûb Ensari'nin vefatı (4.05.677)(İ.hatip takvimi)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...