NAMAZDA SÖZ-FİİL İLİŞKİSİ

Namaz, bütün ibadetlerin fihristi durumunda olduğu için, kulluğun hem maddî, hem manevî yönünü temsil etmektedir. Bu açıdan bakıldığı zaman, namazda cesedin ruha, sözlerin fiillere eşlik etmesinin ne denli önemli olduğu görülecektir.

Niyazi Beki(Prof. Dr.)

niyazibeki@gmail.com

2016-08-01 11:30:28

Namazda zorunlu olarak yer alan bütün fiili şekiller, o fiiller esnasında yapılan kıraat ve zikirlerin manasına eşlik etmektedir. Böylece namazın fiilî hareketleri ile sözlü kıraat ve zikirleri, büyük bir uyum içerisinde kulun Allah'a karşı gösterdiği saygı ve sevgiyi seslendirip ilan etmekte ve dil ile kalbin yanında organların da katıldığı bir kulluk armonisini icra etmektedir. Örneğin;

İftitah Tekbiri:

Namaza başlama/namaza ilk giriş yapma anında getirilmesi gereken iftitah tekbiri/yani"الله اكبر"(Allahuekber) demek olan bu kelime, Allah'ın en büyük, en yüce varlık olduğunu ifade eder. Bu tekbir esnasında ellerin yukarıya kaldırılması ise, tekbirin "büyüklük" manasına fiilî bir refakattir bir şahadettir. Bütün kâinatın tazim ettiği, yücelttiği Allah'ın azametine karşı hem söz hem de hareket biçimiyle saygı sunmaktır. Keza, tekbirden sonra el-pençe divan durmak da, kulluğun bütün tevazuunu fiilen takdim etmektir.

Fatiha Suresi:

Kur'an'ın bir çeşit özeti, Allah'ın en büyük isimleri olan Allah, Rahman, Rahim, Maliki yevmiddin gibi isimlerinin bir sırr-ı ahadiyeti, kulluk ve istianenin, ibadet ve yardım dilemenin yegâne mercii olan Allah'a yapılan ibadetlerin fihristidir. Adeta bütün kâinatla beraber ayakta divan duran kişinin o esnada Fatiha suresini okuması, Rahman ve Rahim olan rabbine, onun ikram ettiği dünya ve ahiret nimetlerinin özet bir listesini takdim etmesi, dosdoğru yol olan İslam'ın çizdiği rotanın şaşmaz bir pusulasını ibraz etmesi, kulluğu simgeleyen bir münacatta bulunmak anlamına gelir.

Kıyamda durmak:

Fatiha suresinde yer alan ve bütün kâinatı yaratan, terbiye eden, yöneten, ayakta durduran manasına gelen"رب العا لمين" (Rabbulâlemîn)ifadesine eşlik etmektedir. Fatiha suresi, FerşiAraş'a bağlayan manevi bir iletişim hattı olduğundan her namazın her rekâtının bütün kıyamlarında zorunlu bir zikir olarak yer almıştır.

Rükûa Varmak:

Rükûa varmak, Allah'ın azameti karşısında bütün zerreleriyle acizlik ve fakirliğini hissedip iki büklüm olmak manasını ifade etmektedir. Bu fiili duruş, o makamda okunan ve "azamet sahibibüyük rabbimi her türlü kusurdan tenzih ederim" manasına gelen " سبحان ربي العظيم"(Sübhanerabbiye'l-âzîm)zikrine eşlik etmektedir.

Secdeye Kapanmak:

Secdeye kapanmak, insanın, yüce Yaratıcısı olan Rabbinin yüceliği karşısında, organlarının en değerlisi, en yücesi olan başını,yüzünü, alnını yere koyarak fiilen bir duruş sergilemekten ibarettir. Samimi bir tevazu içerisinde sergilenen bu duruş, bu makamda okunan ve "Yüceler yücesi olan Rabbimi her türlü noksanlıktan tenzih ederim" manasına gelen "سبحان ربي الاعلي" (Sübhanerabbiye'l-âlâ)zikrine eşlik etmektedir.

Bunun gibi, namazın fiilî hareketleri ile sözlü kıraat ve zikirleri büyük bir uyum içerisinde, kulun Allah'a karşı gösterdiği saygı ve sevgiyi seslendirip ilan etmekte ve dil ile kalbin yanında organların da katıldığı bir kulluk armonisini icra etmektedir. Şimdi bundan daha güzel, daha samimî, daha mükemmel bir kulluk görevi olabilir mi?

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

Hala mı Allah'a tövbe etmezler ve O'ndan bağışlanma istemezler? Allah, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.

Maide, 74

GÜNÜN HADİSİ

"Kim, müslüman kardeşinin namusunu ve şahsiyetini korursa, Allah onun yüzünü kıyamet gününde cehennem ateşinden uzak tutar."

Tirmizî.

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Şair Muhammed İkbal'in vefatı(21 Nisan 1938) *TBMM'nin açılışı ve çocuk bayramı(23 Nisan 1920) *Osmanlı-Rus Harbi(24 Nisan 1877) *Hudeybiye Gazvesi(26 Nisan 628) *II.Abdülhamid'in tahttan indirilmesi(27 Nisan 1909)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...