A HARFİ

Abbasiye Hulefası: Âl-i Beytten ma'dud olan Abbasiye hulefası (M:101). Abd: 1.Nihayet zaafta olan abd (S: 494); 2. Abd-i aziz: Âzam-ı mahlûkata karşı (…) ubudiyete tenezzül etmez ve Cennet gibi en büyük ve âzam bir menfaati gaye-i ubudiyet yapmaz bir abd-i aziz (S:139).

İsmail Aksaraylı

i.aksarayli@mynet.com

2015-06-01 06:13:13

A HARFİ

Abbasiye Hulefası: Âl-i Beytten ma'dud olan Abbasiye hulefası (M:101).

Abd: 1.Nihayet zaafta olan abd (S: 494); 2. Abd-i aziz: Âzam-ı mahlûkata karşı (…) ubudiyete tenezzül etmez ve Cennet gibi en büyük ve âzam bir menfaati gaye-i ubudiyet yapmaz bir abd-i aziz (S:139).

Abdal: Evliyanın bir nevi garibi olan abdallar (S:531).

Abdullah İbn-i Abbas: 1.Tercüman-ül Kur'ân olan Abdullah İbn-i Abbas (M:119); 2.Habr-ül ümme ve Tercüman-ül Kur'ân olan Hazret-i İbn-i Abbas (M:142).

Abdullah İbn-i Cahş: Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm'ın halazâdesi olan Abdullah İbn-i Cahş (M:146).

Abdullah İbn-i Ömer: Sahabenin abâdile-i seb'a-yı meşhuresinden olan Abdullah İbn-i Ömer Hazretleri (L:134).

Abdülkadir-i Geylani: 1.(Muhammed Aleyhissalâtü Vesselâm'ın) evlâdından olan Seyyid Abdülkadir-i Geylani (K.S.) (M:189); 2.Gavs-ı Âzam olan Şeyh Abdülkadir-i Geylani (M:106); 3.Mütevatir kerâmât-ı harikaya mazhar olan (…) sultan-ül evliya (L:422).

Abesiyet (adem-i abesiyet): 1. Hikmetin şehâdetiyle sabit olan adem-i abesiyet (M:142); 2.Akıl ve hikmet ve istikrâın şehâdetleriyle sabit olan hilkatteki adem-i abesiyet (Muh.:168).

Âb-ı hayat: Rahmetin en latîf feyzi olan âb-ı hayat (S: 265).

Acımak: Risâle-i Nur'un en büyük hakikatı olan acımak ve merhamet etmek (L:189).

Acz: 1.Beşerin iki dehşetli yaraları olan acz ve fakr (Ş:15); 2.En makbul bir şefaatçı olan acz ve zaaf (L:397); 3.İnsaniyetin esâsında münderiç olan acz ve zaaf, fakr ve ihtiyaç, naks ve kusur (S:573); 4.Kudretin zıddı olan acz (S:557, Ş:156); 5.Zâti kudrete zıd olan acz (Ş:533); 6.Mahiyet-i insaniyede münderic olan acz (L:11); 7.Ubudiyetin esası olan acz ve fakr ve kusur ve naksını bilmek (L:123, MN:156); 8.Mânâ-yı ubudiyetin esası olan "kusurunu bilmek, fakr ve aczini anlamak, tezellül ile dergâh-ı İlâhiyeye iltica etmek" (M:329).

Âdâb: Muâmelât-ı fıtriyede Resul-i Ekrem aleyhissalâtü Vesselâm'ın tevâtürle malûm olan harekâtı (L:48).

Âdâb-ı şer'iye: Semere-i vahiy olan âdâb-ı şer'iye (M: 485);

Adâlet: 1. Cenâb-ı Hakk'ın bir tecelli-i hâkimiyeti olan adâletleri (Ş:275); 2.Mâneviyatın mizanı olan adâlet (M.Müd.: 51); 3.Hakâik-ı Kur'âniyeden ve desâtir-i İslâmiyeden olan "adâlet, iktisad, nezâfet" (L:291); 4.Kâinatta ve umum mevcudâtta hükümferma olan rahmet, inayet, adâlet, hikmet, iktisad ve nezâfet (L:292); 5.Ef'âl ve a'mâl-i hayriyenin esasları olan "ihlâs" ve "adâlet" (M: 289); 6. Kuvvetli ve şümûllü dört anâsır-ı mâneviye olan hikmet, adâlet, inâyet, merhamet (S: 88); 7. Şecaat, iffet, hikmetin mezcinden ve hülâsasından hasıl olan adl ve adâlet (İ.İ.:23); 8. Hikmet ve felsefenin esası olan adâlet ve müsavat (NİK: 214) ; Mizan-ı adâlet-i İlâhiye: Vicdan ve tabiatlara müessir ve nafiz olan mizan-ı adâlet-i İlâhiye (M:142).

Adâlet kanunları: Cenab-ı Hakk'ın bir tecelli-i hâkimiyeti olan adâlet kanunları (M.Müd.: 200).

Adam (işsiz): En bedbaht, sıkıntılı, muzdarib; işsiz olan adamdır (S:755).

Âdât-ı milliyeler: Her kavmin mâye-i bekası olan âdât-ı milliyeleri (DHÖ:72).

Âdâtullah: Lafzen ve ıstılahen cazibe-i umûmiye ile müsemma olan âdâtullah (Muh.:62).

Adâvet: Sebeb-i adâvet olan şeyler çakıl taşları gibidir (HŞ:144).

Âdâ-yı din: Ehl-i tefrit olan âdâ-yı din (Muh.:11).

Âdem : Bütün enbiyanın pederi ve divân-ı nübüvvetin fâtihası olan Hazret-i Âdem aleyhisselâm (S:272).

Adem: 1. Müdhiş ve muvahhiş olan mevt ve adem (M: 303); 2. Ayn-ı elem olan adem (L: 328); 3.Hicran-ı ebedi olan adem (Muh.:105); 4. İdâm-ı ebedi olan adem (L: 52); 5.Mütemâdi tefrik edici olan mevt ve adem (L: 243); 6. Mütemâdi ve tefrik edici olan mevt ve adem (Ş: 70); 7. Mütemâdiyen ayırıcı olan ölüm ve adem (L., Fihrist: 401); 8.Şerr-i mahz olan adem (L: 7, Ş: 225); 9. Zulümat-ı ebediye olan adem (L: 52).

Adem-i israf: Umum fıtratta, ezcümle insanda, fenn-i menâfi-ül-âza şehâdetiyle sâbit olan adem-i israf (S: 549).

Adem-i kabul: İrtikâbı çok kolay olan (…) adem-i kabul (… cehl-i mutlaktır, hükümsüzlüktür) (Ş: 97).

Adem-i merkeziyet: Beylik ve muhtariyetin ammizâdesi olan adem-i merkeziyet-i siyasiyye (Mün.: 31).

Adem-i tasdik: İrtikâbı çok kolay olan (…) adem-i tasdik cehl-i mutlaktır, hükümsüzlüktür (Ş: 97).

Âdetullah: Nev-i beşerdeki câri olan âdetullah (KL: 86). Kavânin-i âdetullah: Şeriat-ı fıtriye-i kübrâ olan kavânin-i âdetullah (S:560).

Âdil: (Mâlik-ül Mülk-i Zülcelâl'in) evsâf-ı hakikiyesi olan Hakîm, Kerîm, Âdil, Rahîm … [isimleri] (S: 87).

Âdiyat: 1.Her biri birer mucizât-ı kudret-i İlâhiye olan âdiyat (M:98); 2.Cehl-i mürekkebin menşei olan âdiyat perdeleri (S:423).

Adl: 1.Bir ism-i âzâm veyahud ism-i azamın altı nurundan bir nuru olan Adl ismi (L:289); 2.Şecaat, iffet, hikmetin mezcinden ve hülâsasından hasıl olan adl ve adâlet (İ.İ.:23).

Adnan Menderes: İslâmiyet'in bir kahramanı olan Adnan Menderes (EL: 529).

Af: Hürriyet ve meşrûtiyetin birinci ihsanı olan af (Mün.: 13).

Âfât: Âsâr-ı gadab-ı İlâhi olan âfât (KL:169).

Ağaç: 1. En âdi zihayat olan ağaçlar (S: 529); 2. Her biri birer âyet-i mücesseme hükmünde olan şu ağaçlar (S: 234); 3. Nesc-i kudret olan mücessem ağaç (M: 266); 4. Kudret-i Fâtıranın büyük mucizelerinden olan (...) ağaçlar (S: 240); 5. Mucize-i harika-i kudret olan ağaç (M: 319); 6. Zemin kafası(...)nın birer kelimesi olan (...) ağaçlar (S:710); Mânevi ağaç: 1. Çekirdekte kader eseri olan mânevi ağaç (L: 173); 2. Çekirdekteki nakş-ı kader olan mânevi ağaç (M: 268).

Âhiret (dâr-ı âhiret): 1. (İnsanın) bütün gayelerine mazhar olan dâr-ı âhiret (S: 65); 2. Âlem-i latîf olan âhiret (S: 561); 3. Bâki olan âhiret (L: 113); 4. Bir mahşer-i acâip olan âhiret (S: 333); 5. Bütün eczasıyla hayattar olan dâr-ı âhiret (S: 588); 6.Cenab-ı Hakk'(ın) celâl ve cemâl ve kemâl-i saltanatının haşmetine medar olan dâr-ı âhiret (Ş: 230); 7. Elmas hazinesi hükmünde olan âhiret (L: 189); 8. Geniş olan âlem-i âhiret (S: 74); 9. Geniş ve mutlak olan âlem-i âhiret (S: 360); 10. Hakiki istikbal olan âhiret (T: 201, M.Müd.: 7); 11. Saltanat-ı Ulûhiyetinin sermedi bir medarı olan âhiret (Ş: 184; S: 106); 12. Taşı, ağacı, her şeyi zihayat ve zişuur olan âhiret (S: 590); 13. Bütün enbiyanın (...) en büyük müddeaları olan âhiret (S: 106); 14. Delâil-i fıtriye ile akılların gözleri önünde hazır olan (…) hakikat (İ.İ.: 56).

Âhiretin icadı: Baharın icadı kadar (...) kolay olan âhiretin icadı (Ş: 208).

Ahkâm-ı diniye: Kalb ve ruhların gıdası olan ahkâm-ı diniye (İ.İ.: 26).

Ahkâm-ı İslâmiye: En ehemmiyetli ve mütenevvi maarif olan ahkâm-ı İslâmiye (S: 433).

Ahlâk-ı hasene: Hayat-ı medeniyet olan ahlâk-ı hasene (DHÖ:63).

Ahlâk-ı seyyie: Dünyaperestlik esâsâtı olan ahlâk-ı seyyie (S: 224).

Ahlâkiyun: 1. Nev-i beşerin hayat-ı içtimaiyesiyle alâkadar olan (...) ahlâkiyun (Ş: 223); 2. Beşerin idare ve ahlâk ve içtimaiyatı ile çok alâkadar olan (...) ahlâkiyun (Ş: 181).

Ahsen-i takvim: Câmiiyete göre en a'lâ bir mevki olan ahsen-i takvim (M: 391).

Ahval-i âlem: Dâima teceddüd etmekte olan ahval-i âlem (MN:199).

Ahval-i dünyeviye: Kasavetli, ezici ve sıkıntılı, geçici ve zulümatlı ve boğucu olan ahvâl-i dünyeviye (S:280).

Akıl: 1. Hayatın süzülmüş en sâfi hulâsası olan şuur ve akıl (S: 114); 2. Cevher-i nurani olan akıl (Muh.: 18); 3. En kıymettar bir nimet olan akıl (S: 112); 4. (Rahim-i Mutlak'ın) En mübârek, nurani ve âlet-i tes'id bir hediye-i hikmeti olan akıl (S: 91); 5. Gayet geniş ve yüksek olan ruh, kalb, akıl gibi letâif-i mâneviye (S: 631); 6. Hayatın süzülmüş en safi hülâsası olan şuur ve akıl (L: 315); 7. İnsanın hassası olan akıl (L: 182); 8. Mahall-i iman olan kalp ve akıl (L:70); 9. Rahmetin cilvelerinden ve latîf âsârından olan aşk ve şefkat ve akıl nimetleri (S: 552); 10. Sual ve cevab mahalli olan akıl (S: 399); 11. Vâsıta-i nakl-i hüzün ve elem ve gam olan akıl (S: 245); 12. Vâsıta-i nakl-i hüzün ve elem-i havf ve gam olan insanın aklı (NİK: 126); 13. Zâhire mübtelâ olan akıl (S: 223); 14. Zâhirperest ve sermâyesi âfâki mâlûmattan ibaret olan akl-ı dünyevi (S:225); Akıllar: Enbiya, evliya, asfiyanın hülâsası olan kalbler (...) ve akıllar (...) (L:350).

Aktap: Mânevi âlem-i insaniyetin padişahları olan (...) bazı aktâp (L:100).

Âlem sergileri: Meşher-i sanat-ı İlâhiye olan aktâr-ı âlem sergileri (S: 70)

Âlem: 1. İnsan-ı ekber olan âlem (S: 604, S: 774, M: 513, L: 11, STİ: 7); 2. Sultan-ı ezel ve ebedin hadsiz cünûdunun muhteşem bir kışlası olan şu âlem (L:175), 3. Fena ile mahkûm olan bu âlem (Muh.: 72); 4. Karanlıklı ve fâni ve süfli olan âlem-i dünya (L: 311); 5. Kâinat hakikat-i uzmasının kışır ve sureti olan âlem-i şehâdet (S: 562); 6. Zâhir olan âlem-i şehâdet (S: 540). Ahvâl-i âlem: Dâima teceddüd etmekte olan ahvâl-i âlem (MN: 199); Hilkat-i âlem: Şecere-i Tûbâ gibi olan hilkat-i âlem (Muh.: 70).

Âlem sarayı: Her tarafı mucizât-ı hikmetle doldurulmuş olan şu âlem sarayı (L: 385).

Âlemin nizamı: Nimetlerin menşei ve membaı olan âlemin nizamı (İ.İ.: 95).

Âlem-i âhiret: Ma'rez-i acâib ve garâib olan âlem-i âhiret (DHÖ:10).

Âlem-i bâki: Şecere-i hilkatin en büyük dalı olan âlem-i bâki (Ş:94).

Âlem-i bâtın: Perde altında olan âlem-i bâtın (S:539).

Âlem-i bekâ: 1. Rubûbiyetin ve Ulûhiyetin en büyük medârı ve mazharı olan (...) âlem-i bekâ (S: 106, Ş:184); 2. Hayatdar olan âlem-i bekâ (S:527); 3. Maddi ve mânevi kemâlâta medar olan âlem-i bekâ (M: 307).

Âlem-i berzah: 1. Yüzde doksan dokuz ahbabın mecma'ı olan âlem-i berzah (M: 241); 2. Dünyadan daha güzel, daha nurani olan âlem-i berzah (M: 307).

Âlem-i ervâh: Âlem-i gaybın bir nevi olan âlem-i ervâh (S: 116, L:318).

Âlem-i gayb: 1. Kâinatın perdesi altında olan âlem-i gayb (S: 114, L:317); 2. Şu âlem-i şehâdet perdesi arkasında olan âlem-i gayb (S: 382); Ervâha muvafık olan âlem-i gayb (S:540).

Âlem-i İslâmın teveccühü: Bu vatandaki milletin en büyük kuvveti olan âlem-i İslâmın teveccühü (Ş:282).

Âlem-i İslâmın uhuvveti: 1. Bu vatandaki milletin en büyük kuvveti olan âlem-i İslâmın (...) uhuvveti (Ş:282); 2. Bu milletin hakiki bir nokta-i istinadı olan âlem-i İslâmın uhuvveti (M.Müd.:208).

Âlem-i mânâ: Ervâha muvafık olan (...) âlem-i mânâ (S: 540).

Âlem-i süfli: Şecere-i hilkatin de bir şıkkı olan âlem-i süfli (S:615).

Âlem-i uhrevi: Ebede namzed olan âlem-i uhrevi (Muh.:72).

Âlem-i zerrat: Pek büyük olan âlem-i zerrat (M: 249).

Ali (R.A.): 1. Kahraman-ı İslâm ve "Esedullah" ünvanını kazanan ve sıddıkların kumandanı ve rehberi olan bir zât (L:23); 2. Fütuhat-ı İslâmiyenin pehlivanı olan Hazret-i İmam-ı Ali (R.A.) (STG:123).

Âl-i Beyt: 1. Âlem-i İslâmiyetin bir silsile-i nuraniyesi olan Âl-i Beyt (M: 101); 2. Vazife-i asliyesi olan hıfz-ı din ve hizmet-i İslâmiyet (M: 106); 3. Velâyet-i kübrâ ehli olan Âl-i Bey (M. Müd.: 95); 4. Sünnet-i Seniyyenin membaı ve muhafızı ve her cihetle iltizam etmesiyle mükellef olan Âl-i Beyt (L: 19).

Âl-i Muhammed: Binler aktab ve evliya-i azimeyi câmi ve Âl-i Muhammed namıyla şöhretşiar-ı âlem olan cemaat-ı nuraniye (M: 235).

Allah (bknz: Zât): 1. Lâfza-i Celâl olan Allah (MN: 215); 2. İsm-i has olan Allah (MN: 215); 3. Asıl mal sahibi olan Allah (S: 7); 4. Her şeyin vücudu emrine bağlı olan Allah (MN: 28); 5. Semavat ve arzın nâzım ve hâlikı olan Allah (MN: 170).

Allahüekber: Hem Kur'ân'ın, hem imanın, hem namazın hülâsaları ve çekirdekleri olan üç kelime-i mübâreke (Sübhânallah, Elhamdülillah Allahüekber) (Ş: 231).

Allahümme'ğfir li'l -mümînine ve'l - müminât: Âlem-i İslâmın her bir ferdinin vird-i zebanı olan "Allahümme'ğfir li'l -müminine ve'l - müminât" duası (T:138).

Altı bin altı yüz altmış altı: Âyât-ı Kur'âniyenin adedi olan altı bin altı yüz altmış altı (Ş: 175).

Altı Nükte Risâlesi: Eskişehir Hapishânesi'nin bir meyvesi olan Otuzuncu Lem'a namındaki altı esmâ-i İlâhiyeye dair Altı Nükte Risâlesi (STG:77).

Altmış sene: 1. Ömr-ü vasati ve ömr-ü galibi olan altmış sene (S: 39); 2. Vasati ve ömr-ü galibi olan altmış sene (NİK: 20).

Altmış üç: Ümmetin ömr-ü galibi olan altmış üç (senelik ömür) (M:301).

Âmâl: Gayr-ı mahsur olan (beşerin) âmâl ve müyulatı (M:137).

Âmâl-i nâmeşrûa: Ehl-i vicdan nazarında gayet hasis olan âmâl-i nâmeşrûa (DHÖ: 39).

Âmal-i sâliha: Hakiki mal olan âmal-i sâliha (M: 33).

Âmâl-i sermediyet: 1. Şedit, sarsılmaz, daimi olan (...) âmâl-i sermediyet (S: 123, L: 213).

Amel: Gurura müncer olan hüsn-ü amel (S: 288).

Ameller: İnsanların mizana girecek olan amelleri (Ş: 37).

Amme: Hukukullah mânâsında olan hukuk-u amme (EL: 577).

Amr İbn-ül Âs: Bir dâhiye-i siyaset olan Amr İbn-ül Âs (L: 26).

Amûd-u nurani: Hamiyet-i İslâmiyenin şerârât-ı neyyirânesinin imtizacından hâsıl olan amûd-u nurani (Mün.: 9).

Anarşilik: 1. Küfr-ü mutlakın altı olan anarşilik (Ş: 282, Ş: 320; M.Müd.: 80); 2. Küfr-ü mutlakın neticesi olan anarşilik (EL: 555); 3. Şimdi bu zamanda en büyük tehlike olan (...) anarşilik (EL: 429).

Anarşistler: Sosyalistlerin ve bolşeviklerin en müfritleri olan anarşistler (KL: 233).

Anasır-ı erbaa-i İslâmiye: Kitap ve sünnet ve icma' ve kıyas olan anasır-ı erbaa-i İslâmiye (Muh.: 83).

Anglikan Kilisesi: O devletin (İngiliz devletinin) en büyük daire-i diniyesi olan Anglikan Kilisesi (M: 447).

Ankara: Yeni payitaht olan Ankara (M.Müd.: 33).

Arabi: 1. Lisan-ı nahvi olan lisan-ı Arabi (S: 485, M: 345); 2. Lisan-ı Kur'ân olan Arabi (Ş: 601, STG: 108, 113); Ulûm-u Arabiye: Kur'ân'ın basamakları olan ulûm-u Arabiye (Ş: 563, STG: 75).

Arap (Ceziret-ül Arap): (On üç asır geride) dehşet-engiz olan Ceziret-ül Arap (Muh.:154).

Arap: 1. Ehl-i izzet ve tefahur olan kavm-i Arap (M:147); 2. Şedid-üş şekime olan bir kavim (kavm-i Arap) (M:150); 3. İslâm'ın iki kahraman kardeşi olan Türk ve Arap (EL: 583); 4. Büyük ve muazzam taife olan Arap ve Türk (HŞ: 56); 5. Muazzam ve büyük ve tam intibaha gelmiş veya gelecek olan Araplar (HŞ:57).

Arı: 1. İlhama mazhar olan arı, örümcek ve yuvasını çorap gibi yapan bülbül gibi hayvanat (MN: 150, L: 117); 2. Mübârek rahmet şerbetçileri olan arılar (M: 444, T: 139); 3. Sineğin bir sınıfı olan arılar (28. L: 2, LN: 9); 4. Yabanî arılar: Mızraklı sinekle eşkıyaları hükmünde olan yabanî arıları (28. L: 2).

Aristo: Silsile-i felsefenin en mükemmel ferdleri ve o silsilenin dâhîleri olan Eflatun ve Aristo, İbn-i Sina ve Farabî gibi adamlar. (S: 572).

Arş: En büyük şey olan Arş (L: 109, 142).

Arz: 1. İnsan ile alâkadar olan semavat ve arz (L: 79); 2. Daire-i rubûbiyetin tayyareleri olan seyyârât, arz, kamer (S:276); 3.Semavata nisbeten büyük bir ağacın küçük bir meyvesi hükmünde olan arz (S: 185, S: 366); 4. Dünya hânesinin tabanı olan mekân-ı arz (S: 459); 5. Menşe-i rızık olan arz (MN: 194); 6. Kalbinde ateş olan arz (S: 128); 7. Mahşer-i acaib ve garâib olan arz (S: 635); 8. Mahşer-i acâip olan şu koca arz (S: 85); İhya-yı arz: İhyanın bir ferdi olan ihya-yı arz (L:319).

Arzu: 1. Meyelanın muzaafı olan arzu (MN: 231); 2. (Beşerin) ebed için mahluk olan müyulat ve arzuları (Muh.: 42).

Asabiyet-i cahiliye: On üç asır evvel ölmüş olan asabiyet-i cahiliye (HŞ: 93).

Âsâr-ı beşeriyye: Şu müsahhar zemin yüzünün zineti olan âsâr-ı beşeriyye (S: 177).

Asâ-yı Mûsâ (Risâlesi): Tevhid ve imanın elinde Asâ-yı Mûsâ gibi harikalı, en kuvvetli bürhan olan Mecmua Risâlesi (M: 499).

Asayiş: 1. Her saadet-i dünyeviyenin esası olan asayiş (Mün.: 33); 2. Hizmet-i imaniyenin bir neticesi olan asayiş (EL: 555); 3. İman hizmetindeki ihlasın neticesi olan asayiş (EL: 555).

Asfiya: 1. Doğru dellâl-ı saltanat (...) olan enbiya, asfiya, evliyalar (S: 105); 2. Ekseriyet-i mutlaka ile ehl-i sünnet ve cemaat mezhebinde olan evliya ve asfiya (L: 23); 3. Hakiki insanlar olan enbiya ve evliya ve asfiya (S: 108, Ş: 186); 4. Bütün ukûl-ü nurâniyye erbabı olan asfiyalar (S: 701); 5. Ukûl-ü münevvere erbabı olan asfiyalar (L: 351).

Ashâb-ı dünya: 1. Dinin ve İslâmiyetin ve Kur'ân'ın ve ehl-i hak ve hakikatin cebbar düşmanları olan dünyaperest ve dünyanın menfaati için mukaddesatı çiğneyen (...) ashâb-ı dünya (KL: 255, STG: 55).

Asır: Nazar-ı gaflet ve dalâlette, vahşetli ve dehşetli bir ademistan ve elim ve mahvolmuş bir mezaristan olan bütün geçmiş zaman ve ölmüş karnlar ve asırlar (Ş: 239).

Askerlik: 1. Bir nevi hizmetkârlık olan memuriyet ve askerlik (Mün.: 26).

Askeriye: İtaat-ı askeriye: 1. Bir ukde-i hayatımız olan itaat-ı askeriye (DHÖ: 25); 2. Mukaddes olan itaat-ı askeriye (DHÖ: 38).

Asr namazı: Kemerbeste-i ubudiyet olmak demek olan asr namazı (S: 46)

Asr-ı hazır (bu asır): 1. Şu gürültü hâne olan asr-ı hazır (Mün.: 50); 2. En müşkil zaman olan bu asır (STG: 89); 3. Küre-i arz mezaristanında, nev-i beşerin hayatiyle alâkadar envâ-ı zihayatın hey'et-i mecmûasının mâzi mezarına defnedilen azim cenazenin başında bulunan, mezar taşı olan bu asrın yüzü (L: 46); 4. Harb-i Umûmi gibi bir musibet-i azimeyi ve memleketimizde vilâyât-ı şarkiyenin Ermeni Komitesi yüzünden katliamlara ve vilayât-ı garbiye ehlinin çokları Yunanlar tarafından Rumlar eliyle katillere sebebiyet veren ve fitne-i âhirzamanı andıran çok fitnelere mazhar olan bu asır (M.Müd.: 42).

Asr-ı Saâdet: Asr-ı hakikatbin olan Asr-ı Saâdet (S: 358).

Asr-ı sahabe: Asr-ı nur ve asr-ı hakikat olan asr-ı sahabe (S:510).

Asvat: Tesbihat olan asvat (NİK: 92).

Asya: 1. Mazhar-ı enbiya olan Asya (M.Müd.:107, M.Müd.: 191); 2. En büyük kıta olan Asya (HŞ: 61).

Aşayiş: Terakki ve ticaretin esası olan emniyet ve asayiş (M: 470).

Aşk: 1. En keskin tarik olan aşk (S: 505, M: 494); 2. İsm-i Vedûd'a vesile-i vusul olan aşk Züleyha'nın Yûsuf Aleyhisselâm'a karşı olan muhabbet meselesindedir (M:30); 3.Rahmetin cilvelerinden ve latîf âsârından olan aşk ve şefkat ve akıl nimetleri (S:552).

Aşk-ı mecazi: Dünyanın fâni yüzüne karşı olan aşk-ı mecazi (M:11).

Aşk-ı beka: İnsandaki şedid, sarsılmaz, daimi olan aşk-ı beka ve şevk-i ebediyet ve âmâl-i sermediyet (S:123, L:213).

Aşk-i İlâhi: -İştiyakın muzaafı olan aşk-ı İlâhi (MN:231).

Atâlet-i mutlak: Mevtin birâderi ve ademin ammizâdesi olan atâlet-i mutlak (Muh.:80).

Ateş: 1. Zihayatların aşçıları olan ateş (L:301; 2 En büyük düşmanınız olan ateş (S:272).

Âvâlim-i ulviyye: Acâibin membaları ve netâic mahzenleri olan avâlim-i ulviyye (S:610).

Avâm: 1.Ders-i Kur'ân'ın muhatâblarından en kesretli taife olan tabaka-i avâm (S:475, Ş:239); 2.Kesretli tabaka olan avâm tabakası (S:433); 3.En kesretli olan tabakat-ı avâm (S:477, Ş:240); 4.Fikirleri basit olan umûmi avâm (S:257); Avâmın fakrı: Şefkate, acımaya ve yardıma sebeb olan fukara aczi, avâmın fakrı (STİ: 78).

Avrupa medeniyet-i sefihânesi: Zaaf-ı dine sebeb olan Avrupa medeniyet-i sefihânesi (MN:91, T:132).

Avrupa mehâsini: Sû'-i tali' cihetiyle ve sû'-i intihap tarikiyla müşkilüttahsil olan Avrupa mehâsini (DHÖ:77).

Avrupa: 1. memâlik-i bâride olan Avrupa (L:187); 2.Bir müsellah kitlenin kışlası veya büyük bir kilisesi olan Avrupa (STİ:49); 3.Büyük ejderhalar hükmünde olan Avrupa'nın doymak bilmez hırsları, pençeleri (M:344).

Ayasofya Camii: 1.Bu kahraman milletin ebedi bir medar-ı şerefi ve Kur'ân ve cihad hizmetinde dünyada pırlanta gibi pek büyük bir nişanı ve kılıçlarının pek büyük bir antika bir yadigârı olan Ayasofya Camii (M.Müd.:216, M.Müd.:350, Ş:370).

Âyât-ı Kur'âniye: 1.Bütün risalelerin hususi membaları, madenleri olan binden ziyade âyât-ı Kur'âniye (KL:37, STG:32); 2.Kur'ân-ı Azimüşşân ve Muciz-ül Beyan'ın Hizb-ül Ekber-ül-Âzam namında, Resâil-in Nuriye'nin membaları ve esasları olan beş yüzden fazla âyetler (KL:88).

Âyet: 1.Bahr-i hakâik olan Kur'ân'ın âyetleri (S:463); 2.Bir kenz-i âzâm-ı Kitabullah'ta her biri bir sandukça-i cevâhir olan âyetler (S:321); 3.Kur'ân'ın baştan başa kâinata müteveccih olan âyâtı (S:461); 4.Her cihetiyle ayn-ı şuur olan âyât-ı Kur'âniye (Ş:577, STG:89,92); 5.Vahiy ve kelâmullahın ism-i hassı ve onun en bâhir misal-i müşahhası olan Kur'ân'ın necimlerine ism-i has olan "âyet" namı (M: 481).

Âyet-i Fetih Risâlesi: Sure-i Feth'in en mühim ve en ahir ayetin beş vecih ile i'câzını beyan ve isbat ile (...) gayet kıymetli olan Âyet-i Fetih Risâlesi (Ş: 617, STG: 123).

Âyet-i Hasbiye Risâlesi: 1. Dördüncü Şuâ olan Âyet-i Hasbiye Risâlesi (Ş: 626); 2.Dördüncü Şuâ olan Âyet-i Nuriye-i Hasbiye (L: 239).

Âyet-i Kübrâ Risâleleri: 1. El-Âyet-ül Kübrâ"nın bir hakiki tefsiri olan Âyet-ül Kübrâ Risâlesi (Ş: 96); 2. Acib ve yüksek ve tevhidin hüccet-ül-kübrâsı ve El Ayet-ül-Kübrâ'nın bir alâmet-i kübrâsı ve bir tefsir-i âzamı olan (...) Âyet-ül-Kübrâ (STG:114); 3.Tevhid hakkında iki makamdan ibaret Yedinci Şuâ olan Ayet-ül Kübrâ Risâlesi (Ş:186, Ş:295, T:310); 3.Kur'ân'ın Âyet-ül-Kübrâsı'nın iki tefsiri olan iki Ayet-ül-Kübrâ Risâleleri (STG:32); 4.Kur'ân'ın Âyet-ül Kübrâsının iki tefsiri olan iki Âyet-i Kübrâ Risâleleri (KL:37).

Âyine: 1.Âlem-i hariciden olan (...) âyine ve (...) hâfıza (M: 266); 2.Şu âleme karşı açılan âlem-i suver ve misalin bir penceresi olan ecsam-ı şeffafeden âyineler (STİ:72); 3.Âlem-i hariciden olan tırnak kadar bir âyine-i vücud (M: 266).

Aylar: Koca semavat denizi (nin) (...) kelimâtı hükmünde olan güneşler, yıldızlar ve aylar (S:542).

Azab: Hatanın muaccel cezası olan içindeki elem(...) ve azab (KL:264).

Azrâil Aleyhisselâm: Kabz-ı ervâha müekkel olan melâikelerin nâzırı (M: 374).

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

Z HARFİ

Zaaf: 1. Mahiyet-i insaniyede münderic olan (...) zaaf (L:11); 2. En makbul bir şefaatçı olan (.

Y HARFİ

Yabanî arılar: Mızraklı sinekle eşkiyaları hükmünde olan yabani arıları (28.L:2). Yağmur

V HARFİ

Vâcib-ül Vücud: 1.Biküll-i ihsan olan Vâcib-ül Vücud (L:421); 2.Bütün mevcudât, esmâsın�

U-Ü HARFLERİ

Ubâde İbn-i Sâmit: Enes İbn-i Mâlik'in halası olan Ümm-ü Haram (...) zevci olan Ubâde İbn

T HARFİ

Taarrüf-ü Rabbani: İsm-i Vedûd'un cilvesi olan tahabbüb-ü İlâhi ve taarrüf-ü Rabbani (L:2

Ş HARFİ

Şahablar: Elektrik lambaları olan şimşekler, şahablar (S:276). Şâh-ı Geylâni: 1.Hazret-i H

S HARFİ

Sa’y: Beşere lâzım olan sa'y (EL:443). Saadet-i ebediye: 1.Bütün ni'metlerin, rahatların,

R HARFİ

Rab: 1.Zât-ı Zülcelâl ve'l-ikram olan Rab (Ş: 65); 2.Ezel ve ebed sultanı olan Rabb-ül Âlem

O-Ö-P HARFLERİ

On beş sene: Sinn-i teklif olan on beş sene (S:300). On Beşinci Lem'a: 1.Risâle-i Nur Külliy

N HARFİ

Nakış: Kaside-i medhiyye hükmünde olan sanatlı bir mahlûkun nakşı (S: 592). Nakkaş (Cenab

M HARFİ

Mâ: Menâbi-i hayat olan mâ ve türab ve hava (Muh.:73). Maarif-i cedide: Bir memba-ı hayat-ı

Şüphesiz o, korunmuş bir kitapta (yazılı) olan pek şerefli/değerli Kur'an'dır ki O'na temiz olanlardan başkası dokunamaz.

(Vakıa, 77-78-79)

GÜNÜN HADİSİ

Alî b. Ebî Tâlib (r.a.)'dan :

"Benim ağzımdan yalan uydurmayınız. Her kim benim ağzımdan yalan söylerse Cehennem'deki yerine hazırlansın."

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Fatih Donanmayı Haliç'e İndirdi.(22 Nisan 1453) *T.B.M.M. Açıldı.(23 Nisan 1920) *Yavuz Sultan Selim Padişah Oldu.( 25 Nisan 1512) *Çernobil Nükleer Faciası.(26 Nisan 1986) *Sultan II.Abdülhamid Han Tahttan İndirildi.(27 Nisan 1909)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...