7. Cilt

*"Bir Allah adamının kalbi incinmeyince, Allah hiçbir kavmi rüsvay etmez." Hz. Mevlana

*"Ne mutlu o kimseye ki, günlerini ganimet bilir de, borcunu eda eder." Hz. Mevlana

* "Bir kimsenin kudretli, sıhhatli, güçlü ve kuvvetli bulunduğu gençlik zamanında ibadet etmesi başka türlüdür." Hz. Mevlana

*"Kötü huylardan her birisini bir çalı farz et ki, onun dikenleri kaç kere senin ayağına battı." Hz. Mevlana

*"Senenin mevsimi geçti. Ekin vakti değildir. Sende ise yüz karalığından ve kötü amellerden başka bir şey yoktur." Hz. Mevlana

*"Ey ahiret yolcusu! Aklını başına al. Vakit geçti. Ömür güneşi kuyuya doğru gitti." Hz. Mevlana

*"Kıymetli olan bu hayat kandili sönmeden evvel, onun fitilini düzelt ve çabucak yağını koy ki, gözünü aydınlatsın ve gönlünü tenvir etsin." Hz. Mevlana

*Terki şehveteha ve lezzeteha sehaest

Her ki der şehvet feruşed ber nehaset

"Şehvet ve lezzetleri terk etmek de, bir nevi ve daha efdal bir cömertliktir. Şehvete batan kimse o mülevvesat içinden davranıp kımıldayamaz." Hz. Mevlana

*"Bu cömertlik, Cennet selvisinin bir dalıdır. Böyle bir dalı elinden kaçıran kimsenin vay haline" Hz. Mevlana

*"Muhlis bir zat, muhlas mertebesine vâsıl olunca, emnü eman makamına erer. Ve nefs ile şeytana galebe çalar." Hz. Mevlana

*Allah'ın gazab ve azabına karşı yeryüzünde emniyet siperi olacak iki şey vardı. Biri Hz. Peygamberdir ki, o irtihal etti. Diğeri istiğfardır ki, o bakidir." Hz. Ali(r.a)

*Siyreti kan der vücudet galibest

Hem beran tasviri haşrest vacibest

"Senin siyretinde hangi hayvan galip ise, onun suretine göre haşredileceğin muhakkaktır." Hz. Mevlana

*Saati ger key dar ayed der beşer

Saati Yusuf rahiy hemçun kemer

"İnsanda bir an için kurtluk, bir an için de Yusuf güzelliği müşahede olunur." Hz. Mevlana

*Bir dosta dostunun cefası nasıl ağır gelir? Cefa ve meşakkat iç gibidir. Dostluk onun kabuğuna benzer." Hz. Mevlana

*Şah an dane ku ze şahi farigest

Bi mah vahu reşiyd nures bazigest

"Şahlıktan ve saltanattan fariğ olan ve o gibi şeylere meyletmeyen kimseyi, hakikat şahı bil. Onun nuru ay ve güneş olmaksızın parlar." Hz. Mevlana

*"Meşhurdur ki horozun bir çöplükte eşinirken iri bir inci bulmuş ve "insanlar arasında belki kıymetli bir şeydir. Onun yerine bir arpa tanesi olsaydı benim için daha makbul olurdu" demiş.

*Kar pinhanu kun tu ez cismanu hud

Ta bud karet selim ez nik ve bud

"İşini, amelini kendi gözünden bile sakla ki, amelinin iyi ve kötünün görmesinden selamette kalsın." Hz. Mevlana

*"Amelde öyle ihlâs bulunmalı ki, onu yazmak için melek bilmemeli. Ve bozmak için düşman yani şeytan farkına varmamalıdır." Ebu Yakub'us Susi

*Ez muhabbet telheha şirin şeved

Ez muhabbet messeha zerin şeved

"Acılar muhabbetle tatlılaşır. Bakırlar muhabbetten altın olur." Hz. Mevlana

*Kafiru firavni her ker baid

Cümlei ez noksan aklı amed baid

"Allah'tan uzaklaşmış olan her kâfirin küfrü ve firavunluğu, aklının noksanından ileri gelmiştir." Hz. Mevlana

*Berki afil baş ed ve bes bi nefs

Afil ez baki nedani bi sefa

"Şimşek çok vefasızdır, çakar, söner. Ey irfansız kimse! Sende safa-yı kalb olmadığı için fani ve bakiyi bilmiyorsun." Hz. Mevlana

*Akıbet bi nist azklu ez hasiyet

Nefsi baş ed ku nebiyned akıbet

"Her şeyin sonunu görmek aklın hassasındandır. Akıbeti görmeyen ise nefistir." Hz. Mevlana

*Can İbrahim başed ta be nur

Biyned ender nar Firdevs ve kasır

"İbrahim'in canı gibi bir ruh olmalı ki, ateş içinde iken nur-u marifetle Cenneti ve oradaki köşkleri görebilesin" Hz. Mevlana

*Hine biyşet an mekin cürmü günah

Ki kem tevbe derayan der penah

"Aklını başına al da, 'tevbe ederim ve Allah'ın lütfu keremine sığınırım' düşüncesine itimad ederek günah işleme" Hz. Mevlana

 *"Cürmüne muterif ol, taate mağrur olma

Yevme la yenfeuda kalb-i selim isterler." Bağdatlı Ruhi

*Hile kelimesi çare demektir. Hile-i şeriyye terkibindeki "hile" de, o manadadır. Yoksa şeriatta bizim kullandığımız manada hile olmaz. Tahirül Mevlevi

*"Gafil bir kimse bir tecrübede bulunmakla öyle aldanır ve kendini öyle bir ulema-yı küll sanır ki, kibir ve azametinden, üstadlardan uzak kalır. Hz. Mevlana

*Arapların meşhur Habennekası Vardır. Biz de Ennebeka diye kullanılır ve aptallığın timsali sayılır. Bu meczup ara sıra kendisini kaybeder yahut kim olduğunu unuturmuş. Aradığı vakit kendini bulmak için, boynuna ipten bir halka geçirmiş. Ara sıra onu yakalar ve "haa benmişim" dermiş.

Bir gün meşhur Habenneka uyurken, kardeşi o ipi almış, kendi boynuna takmış. Habenneka uyanıp da ipi kardeşinin boynunda görünce, "birader sen bensin, ama ben kimim?" demiş.

*Dostu ebleh beter ez düşmanist

O behr hile ki dani raned nist

"Budalanın dostluğu düşmanlıktan beterdir. Bilirsin ki, onun çaresi; defetmektir." Hz. Mevlana

*"Körün yolunda kuyu olduğunu görüp de ses çıkarmaz ve o tehlikeyi ona haber vermezsen, günaha girmiş olursun." Sadi Şirazi

*Çun dukes ber hem zendebi hiç şek

Dermeya nişanu hest kader-i müşterek

"İki kişi arasında ihtilat(yakınlaşma ) olursa, şüphesiz onların arasında bir kader-i müşterek, bir sebeb, bir vasıta vardır." Hz. Mevlana

 *"Allah'ın lütfu, mahlûkatta kemal manasına ne varsa hepsini bir yerde cem etti ve o mecmua "Mustafa" namını verdi." Hz. Mevlana

*"Hastalık, içinde mücevherler buluna bir hazinedir. Deri yani kalıp bozulunca, beyin yani ruh tazelenir." Hz. Mevlana