Bediüzzaman hazretleri "On Beşinci Söz" adlı risalesinde Kur'an'ın bazı ayetlerinin anlamını verip hikmetlerini açıklarken aşağıdaki ifadeyi kullanıyor:

Evet, Kur'ân'da bâzı mühim tahşidât vardır ki, düşmanların kuvvetli olduğundan ilerigelmiyor. Belki, haşmetin izhârı ve düşman şenaatinin teşhiri gibi sebeplerden ileri geliyor. Hem, bâzan kemâl-i intizamı ve nihayet adli ve gayet hilmi ve kuvvet-i hikmeti göstermek için, en büyük ve kuvvetli esbâbı, en küçük ve zayıf bir şeye karşı tahşid eder ve üstünde tutar; düşürtmez, tecavüz ettirmez. Meselâ şu âyete bak: 
وَإِن تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمَلَائِكَةُ

بَعْدَ ذَلِكَ ظَهِيرٌ

 

Ayetin meali: Eğer ona karşı birbirinize arka çıkarsanız, şüphesiz ki onun dostu Allah'tır, Cebrâil'dir ve sâlih mü'minlerdir. Üstelik melekler de onun yardımcısıdır. (Tahrîm Sûresi: 4.)

Ne kadar Nebî hakkına hürmet ve ne kadar, ezvâcın hukukuna merhamet var. Şu mühim tahşidât, yalnız hürmet-i Nebînin azametini ve iki zaifenin şekvâlarının ehemmiyetini ve haklarının riâyetini, Rahîmâne ifade etmek içindir." 

Yukarıdaki ifade Bediüzzaman'ın Kur'an'ı bu asra göre nasıl anladığını ve yorumladığını göstermesi açısından çok önemli. Bu anlayışı ve bu yorumu Kur'an'da yer alan ve Peygamber'imizle eşlerinin arasında geçen bir anekdota dayandırarak günümüz insanına ışık tutacak şekilde şöyle değerlendirdiğini düşünüyoruz:

1.Allah, intizama, adalete, hilme ve hikmete çok önem verir. Bunların ne kadar önemli olduğunu peygamberimize ve eşlerine yaşattığı bir süreçteki hadiselerle ortaya koymuştur.

2.Allah, bu süreçte Peygamber hukukuna ne kadar çok önem verdiğini ortaya koymuştur.

3.Allah, bu süreçte iki zayıf kadına (Birisi, Peygamberimizin eşi, Cahş kızı Zeyneb, diğeri, yine Peygamberimizin eşi Mariye adlı cariyesi) yapılan haksızlığa çok önem verdiğini ve hemen bu haksızlığın ortadan kaldırılması gerektiğini belirtmiştir.

4.İnsanların, babalarının veya diğer akrabalarının ve makamlarının onları kurtaramayacağını, onları kurtaracak olanın ancak iyi ameller olduğunu belirtmiştir.

5.Allah, Hz. Ebubekir'in kızı Aişe validemizin ve Hz. Ömer'in kızı Hafsa annemizin kendi aralarında ittifak ederek Hz. Muhammedi yanlış yönlendirip peygamberimizin Zeynep ve Mariye adındaki diğer eşlerine haksızlık yaptıklarını ve bu durumun aynı zamanda peygamberimize de bir haksızlık olduğunu bildirip bu durumu Peygamberimize haber vererek bu haksızlığın giderilmesini istemiştir.

6.Allah, eğer bu haksızlık giderilmese başta kendisi olmak üzere Cebrail'in, salih kulların ve meleklerin, haksızlığa uğrayan Peygamberin ve iki saliha kadının arkasında olacağını ve haksızlığa sebep olanların acınmayacağını şiddetle tehdit ediyor.

7.Allah, Tahrim Suresinin 4. Ayeti'nde bunu belirtirken, aynı Sürenin 10. ayetinde de hz. Nuh'un ve Hz. Lut'un eşlerini, Peygamber olan kocalarının bile kurtaramadığını ve onları yaptıklarından dolayı şiddetle cezalandıracağını belirtiyor. Buna karşılık aynı surenin 11. ayetinde ise salih kadınlara örnek verirken Firavun'un karısını ve Hz. Meryem'i örnek vererek, ancak insanın kendi amelinin kendisini kurtarabileceğini belirtiyor.

8.Allah, bir de yanlışlara değil yanlışta ısrar edenlere ve yanlışta ittifak edenlere çok gazap ediyor. Bunun için kurtuluş çaresinin tövbe ederek yanlışını itiraf edip bir daha o yanlışı yapmamalarını ve böyle yaparlarsa onları affedeceğini belirtiyor. Bunun için de peygamberimize daha çok hoşgörülü ve bağışlayıcı olmasını söylüyor.

9.Allah, gerçekten de bu süreçte Peygamberimizin ne kadar çok hilm (yumuşak huy) sahibi olduğunu da anlatmış oluyor.

10.Allah, bu süreçte eşlerinde kusur arayarak onlara hayır demeyen, onlara büyük bir sabırla tahammül eden, onların kadınlık özelliğinden gelen hallerini hoş karşılayan, varsa kadınlarına karşı yaptığı bir olumsuz davranış geri adım atarak onların gönlünü alan peygamberimizin bu hilmini, bu anlayışını çok uygun buluyor.

11.Allah, başta bizzat kendisi olarak, Cebrail'le, salih kullarıyla ve meleklerle, önce insanlara doğruyu anlatıp onları hakka davet ederler. Sonra da buna karşılık yanlış yolda ısrar edenlere yenilmez büyük bir güçle ve şiddetli bir azapla onları tehdit ederler. İşte Bediüzzaman bu mevzuda belirtilen bu ayetlere dikkati çekerek bir örnekle bu konuyu açıklıyor.

Gerçekten Bediüzzaman bu tefsiriyle bu ahir zamanda erkeklere

kadınlarının haklarını gözetmelerini onlara karşı hilm sahibi olmalarını onları dinlemelerini onlara merhametli olmalarını, yumuşak huylu olmalarını öğütlerken öte yandan da koca hukukunu çiğneyen fitne çıkaran sırf kendi kıskançlığı, ahlaksızlığı ve hissi davranışlarıyla hareket eden bilhassa yanlışından dönmeyen ve yanlışta ittifak eden kadınlara ikazda bulunup onların düşmanlarının başta Allah, sonra Cebrail, daha sonra salih kullar ve melekler olduğunu belirtiyor.

Yazıklar olsun, peygamber eşlerine bile taviz vermeyen bir hukuktan korkmayanlara.

Vay haline diğer kadınlarla yanlışlarda ittifak edip toplum düzenini bozanlara.

Ve yine yazıklar olsun kocasını ve diğer insanları aldatıp tövbe etmeyenlere.