BİRİNCİ SÖZ-Senai Demirci-Timaş Yayınları-İstanbul-2006

Ulaşmak istediklerimiz, kâinatın her yerine dal budak salmış sebepler çizgisinin ucundadır. Ancak sebepleri izleyerek varırız isteğimize

Nurgül Dere

nurguldere@gmail.com

2009-07-31 00:09:13

• Ulaşmak istediklerimiz, kâinatın her yerine dal budak salmış sebepler çizgisinin ucundadır. Ancak sebepleri izleyerek varırız isteğimize. S:16

• Sebeplerin hiçbiri, sonucu kendisi yapıyor değildir. Sebeplerle birlikte geliyor oldukları halde, sonuçları garanti eden, hazır eden, yakın eden sebepler değildir. Sebepler sonuçları yapmaktan sonsuz uzaktadır. S:18

• Sorunumuz şu: İstemeyi 'iyi biliyor' olmak, isteğimizi kendi kudretimizle elde ettiğimizi, kendi irademizle arzumuza kavuştuğumuzu göstermez. S:19

• Sadece istemeyi biliriz, sadece isteriz. Bizim için, irademizin belirlemediği yollardan, kudretimizin erişemediği uzaklıklardan, şefkatimizin yetmediği biçimlerde sonuçlar, yanımızda hazır edilir, isteğimiz bize yakın edilir. S:19

• İnsan kendini 'abd' bildiğinde, zerreyi de Rabbi adına hareket eder biliyor; 'tesadüf oyuncağı, karışık manasız hareket' olduğunu vehmetmekten kurtuluyordu. S:24

• İnsan kendi ubudiyetini maksadında aradığı kadar ve hatta ondan önce, takip ettiği tarikte aramalıdır. S:32

• İnsanın hayrı tercihi, seçtiği yolda, yani 'hayrın başı'nda başlar. Bu yüzden insan hep başlardadır ve yapıp ettiği de başlamaktan ibarettir; nihayetler ve hayırlar kendisine ait değildir. Allah'ın adıyla hareket etmek ya da etmemek tercihi hayrın başında başlar ve biter. S:33

• 'Siyaset-i İslamiye' gibi meşru bir maksad için, izledikleri yolda 'hakaik-i İslamiye'yi menfaatperest siyasetin zaruretlerine alet ve tabi edenlerin, "Bismillah her hayrın başıdır" cümlesinden alacakları çok ders var, vesselam. S:33

• Rabbimize olan yönelişimiz dış dünyadan içeri doğru taşındığında, yönelişimiz daha bir sapabilir hale gelir. Her şeyi dışarıdaki konuşlanmaya göre hallettiğini düşünen bizler için istikamet kolayca belirlenir, sapma ihtimali düşük görünür. S:35

• Ancak kalbi ile nefsi arasında yaşayan maneviyat büyükleri için pusula ibresi sürekli titreşim halindedir. S:35

• Risale-i Nur, istikametimizi haricî referanslarda değil de, sahih duruşumuzun temeli olan kalp-nefis ekseninde tanımlar. Bizi, taraftarlık ve tarafgirlikle kurduğumuz gayrisahih rahatlıktan alır, manevî bir titrekliğin ortasına çeker. S:35

• Bismillah'ın sırrı, atlanıp geçilecek, geride bırakılacak bir şey değil, bütün bir ömür boyu 'başlanacak' bir ubudiyet sırrıdır. S:41

• Her nefesimizde, her adımımızda 'Allah adına' hareket etme ya da kendi başına buyruk olma tercihi ile karşı karşıya kaldığımıza göre, her zaman "Bismillah'a başlarız." Ötesine de geçemeyiz; ötesine geçtiğimizde bile bir an sonra kendimizi yeni bir başlangıçta buluruz. Hep başlamakla kalır ve başta kalırız. S:41

• "Bil ey nefsim" ifadesi, Kur'an mesleği açısından önemli bir nirengi noktasına işaret eder: Bilmek, nefisle ilgili bir şeydir. Nefsin kendini nasıl bildiği, kâinatı nasıl bildiğini belirler. S:43

• Bilirse 'nefsim' bilir; ister kendini zulmet ve abesiyet dolu bir zindana atar, ister gelen nuru ve hikmeti 'olduğu gibi' kabul eder. S:44

• Besmele bahsi, bir esmâ bahsidir. Allah'ın adıyla başlamak, her işte, her şeyde Allah'ın ismini okumayı gerektirir çünkü. Risale-i Nur'un kronolojik olarak değilse de, metodolojik olarak başı olan Birinci Söz, her şeyin başı olan Besmele'ye başlar. Dikkat ediniz, "Biz dahi başta ona başlarız" derken, bu derse sadece başlanacağını, bu dersin bitirilemeyeceğini ima eder. S:47

• Varlık âleminde her bir şey her şeye muhtaçtır; öyleyse, varlık, her bir şeyin yardımına her şeyi koşturan 'bir başkası' sayesinde var oluyor olmalıdır. 'Bir başkası diye kastedilen de, eşya cinsinden olmamalıdır, olamaz da! S:49

• Esma-i hüsnayı okumak, hissetmek ve yaşamak bir hal değişimi gerektirir; sadece dille esmayı söylemek ve kulakla esmayı duymak esmayı talim etmeye yetmez. Esmayı tevazu halini giyinerek söylüyor olmalıyız. S:50

• Her şeyin "Allah'ın ismiyle hareket ettiğini" bilmek, her şeyi hak ettiği yerde görmeyi de içerir. Âlemdeki düzenin ve ahengin temeli, kuvvetlinin haklılığı değil; hakkın kuvvetli oluşudur. S:61

• Hayırlı ve haklı işler görmenin başı, her şeye Allah adına bakmaktır. S:61

• "Bismillah her hayrın başıdır" cümlesi, kâinata hayırlı bir nazarla bakmayı da içeriyor değil midir? S:61

• "Sert ve katı olan taş ve toprak, ipek gibi yumuşacık kök ve damarların emri altına giriyorsa, onların hatırına değil, onları kendi bağrına gönderen "Allah, Rahman" adınadır." S:65,

• Teslimiyet görüntüler, bizi Hâkim ismine götürür. Her şeye hükmeden, dilerse ateşi serin ve selametli eyler. O öyle bir Hâkim'dir ki, aczimize karşılık bize ateşler içinde de serinlik ve selamet verir. Serinlik ve selamet vermek için suya muhtaç değildir; ateşi söndürmek zorunda değildir. S:69

• Acz ve fakr üzerine iki "esmâ" inşa ediliyor. 'Fakr' haline karşılık olarak, 'Malik' ismi ve 'acz' haline karşılık olarak 'Hâkim' ismi yazılıyor. Demek ki, 'Malik-i Ebedî' ve 'Hâkim-i Ezelî' unvanlarıyla anılan Bir'ine olan ihtiyacı insanın fakr ve aczden yoğrulmuş fıtratında baştan beri vardır. S:85

• Bu esmâ insan fıtratına kazınmıştır. Okumak için insanın enfüsi tefekküre dalarak, fakrını ve aczini fark etmesi gerekir. S:85

• "…ince, nazenin yapraklar", ateş saçan hararete karşı "ey ateş serin ve selametli ol" (Enbiya 21/69) diye okuyorlar. Her bahar ateşe atılan nazenin yapraklar tıpkı ateşe atılan İbrahim (as) bedeni gibi, yaz boyu ateşin yakıcılından korunurken, İbrahim'in (as) ateş içinde gül bahçesi bulması gibi, çiçeğe duruyor, meyvelere tebessüm ediyor. S:98

• Özellikle Küçük Sözler'e hâkim olan 'iki adam'lı temsilî hikayecikler, Risale-i Nur'un hem insana psikolojik içgörü kazandırmada kullandığı özel yöntemi açığa vurur, hem de vahyî mesajın ana eksenlerini oluşturan, 'hayır-şer' 'vücud-adem' 'hudabin-hodbin' gibi kavramları yerli yerine oturtma ve yeniden inşa etme konusundaki özel çabayı haber verir. S:112

• Birinci Söz'de takdim edilen 'lisan-ı hâl' terimi, aslında Risale-i Nur'un bütününe hâkim olan 'kâinatı okuma' yönteminin habercisidir. S:113

• Risale-i Nur dilini, kısaca, damardaki akan kana benzetiyorum. Damardaki kanın basıncı vardır, her hücresi canlıdır, sürekli akış içindedir, sıcaktır. Oysa tüpteki kan soğuktur, basıncını yitirmiştir, canlılığını kaybetmek üzeredir, akışı durmuştur. Risale-i Nur'un nabzına kalbimizi koyduğumuzda, bu canlılığı, akışı, sıcaklığı, doluluğu hissederiz. S:116

• Risale-i Nur'un dili, yazıldığı zamana göre sade görünmekle birlikte, Kur'anî kavramlarla canlı irtibat sağlamamız için bize Kur'an kelimeleri üzerinden muhatap olur. Bu yüzden, Risale-i Nur, ilk bakışta bize "sade" gelmeyebilir; ancak sorun Risale-i Nur'un sade olmayışı değil, bizim Kur'an kelimelerine olan uzaklığımız ve Kur'anî kavramlar açısından sığlaşmamızdır. S:117

• Risale-i Nur dilinin en önemli özelliklerinden biri, mümini kâinatla sahici ve müjdeli bir düzlemde ilişkilendirmesidir. S:139

• Bir Risale okuyucusu, her okumasında, adeta taşlarla söyleşir, yağmurlarla kucaklaşır, çiçeklere misafir olur, dağlara ve yıldızla seslenir; eşyanın konuştuğunu fark eder. S:139

• Rüzgârın müjdeci olarak okunabilmesi için, eşyanın ağaç dalı gibi rahmete doğru eğildiğini görecek bir nazar gerek. S:139-140

• Okudukça, sürekli bir çocuk heyecanı yüklenmeli, sürekli bir şükür mahcubiyeti kuşanmalıyız. Risale-i Nur talebesi, çocuklar gibi sevinmezse bahara, daha bir fırın ekmek yemelidir. S:142

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

Sakın israf etmeyin, çünkü Allah israf edenleri sevmez.

En'âm, 141

GÜNÜN HADİSİ

Geçmiş peygamberlerin sözünden (hiç eksiksiz) nâsın eriştiği haberlerden birisi de: Utanmazsan dilediğini işle! (sözü) dür.

Abdullâh b. Mes'ûd (r.a)'dan

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Şair Muhammed İkbal'in vefatı(21 Nisan 1938) *TBMM'nin açılışı ve çocuk bayramı(23 Nisan 1920) *Osmanlı-Rus Harbi(24 Nisan 1877) *Hudeybiye Gazvesi(26 Nisan 628) *II.Abdülhamid'in tahttan indirilmesi(27 Nisan 1909)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...