KIZIL İCAZ DÖRDÜNCÜ BEYİT(DEVAM)
Ders: Kızıl İcaz, 4. Beyt devam
İzah: Ali Haydar Çetintürk Hocaefendi
Ahdari merhum diyor ki;
نحمده جلّ علي الانعام بنعمة الايمان والاسلام
“İslam ve iman nimetini veren, Yüce olan Allahu Teala’ya hamd ederiz.”
Üstad diyor ki;
Ders: Kızıl İcaz, 4. Beyt devam
İzah: Ali Haydar Çetintürk Hocaefendi
Ahdari merhum diyor ki;
نحمده جلّ علي الانعام بنعمة الايمان والاسلام
"İslam ve iman nimetini veren, Yüce olan Allahu Teala'ya hamd ederiz."
Üstad diyor ki;
كرره للاثبات بعد الثبوت والانشاء بعد الخبر والعمل بعد العلم
Musannif hamd lafzını tekrar etti (Birincisinde Cümle-i İsmiye şeklinde, Elhamdülillah olarak geldi. Burada cümle-i fiiliye olarak hamd ederiz şeklinde tekrar edildi)
Niçindir bu tekrar?
للاثبات بعد الثبوت
Sübuttan sonra isbat içindir. Yani cümle-i ismiyede sübut var. Peki sen bunu isbat et denildiğinde ise; نحمده deriz.
Ve yine niçin tekrar etti?
والانشاء بعد الخبر
Haberden sonra inşa için...Yani ilkinde Elhamdülillah ihbari bir cümle iken, ikincisinde hamd ederiz inşai cümle oluyor.
Not: Doğru ve yalana muhtemel olan kelama haber, isnad-ı haberî ve cümle-i haberiye diyoruz. Eğer bir kelam doğru ve yalana muhtemel değilse, buna da inşa ve cümle-i inşâiye diyoruz. "Hoca okuldadır" habere, "Allah'tan kork, uslu otur" tarzında emir ve nehiy gibi kalıplar inşaya misaldir. (Diyarbekirli Said Paşa, Mizânu'l Edep, İst. 1305, s. 149'dan naklen; Prof. Dr. Ahmet Akgündüz, Kızıl İcaz Şerhi, s. 43, 44, OSAV Yayınları, İst. 2020)
Not: Prof. Dr. Niyazi Beki Hocamız diyor ki; "Söz konusu haber cümlesinde hamdin Allah'a mahsus ve O'nun hakkında sabit bir hakikat olduğuna dikkat çekilmiştir. Bir inşa cümlesi olarak tekrar edildiği fiil cümlesinde ise bunun seslendiren kimsenin bizzat fiili olarak her zaman Allah'a hamd etmekte olduğunu ilan etme manası vardır. Yani inşa cümlesi önceki haber cümlesinin manasını pekiştirmektedir."(Prof. Dr. Niyazi Beki, Kızıl İcaz Tercüme Ve İzahı, s. 20-21, Tenvir Neşriyat, İst. 2020)
Ve daha niçin tekrar etti?
والعمل بعد العلم
İlimden sonra amel etmek için. İlkinde hamdin Allah'a has olduğunu bildirdi, sonra da fiiilen Allah'a hamd etti.
Not: Müellif Ahdari merhum ilk önce hamdin Allah'a mahsus olduğunu verdiği nimetlere muhabil hamdin vacip olduğunu bildirdi. Sonra hamd ederek kendisi "bildiğiyle amel etmenin gerekliğine" dikkat çekti(Prof. Dr. Niyazi Beki, Kızıl İcaz Tercüme Ve İzahı, s. 21, Tenvir Neşriyat, İst. 2020)
Üstad devam ediyor;
ولم يتكلم وحده
"Musannif, mütekellim vahdeh yapmadı yani ben hamd ediyyoum demedi mütekellim ma'al gayr kullandı "biz hamd ediyoruz" dedi.
لانه واحد ليس وحده فمعه طوائف اعضائه وقبائل اجزائه وجماعات ذراته ذ وات الوظائف والحياة
Çünkü o aslında tek kişi değildir, onunla birlikte vardır uzuvların taifeleri(Şimdi burayı açacak üstad, Kızıl İtnap yapacak) vazifeler ve hayat sahibi vücudunun cüzleri ve zerrelerinin cemaati de vardır.
Hal böyle olunca;
فلتضمين الحمد معني الشكر العرفي الجامع تكلم مع الغير
Hamdin şükr-i örfiyi de içine almasındandır ki -İşaratül İ'cazın 15. sayfasında Üstad buna değinmişti- mütekellim-i maal gayr sıygasını kullanmıştır.
Not: Şükrün bir türü Şükr-i Örfi şeklindedir. Şükr-i Örfi ise her azayı yaratılış gayesine uygun kullanmaktır. Aklı tefekkürde, kalbi Allah'a muhabbette, dili güzel sözler söylemekte kullanmak gibi. (Prof. Dr. Ahmet Akgündüz, Osmanlı Tarih ve Hukuk Istılahları Kamusu, OSAV Yayınları)
Niyazi Beki hocamız burayı şöyle izah ediyor; "Şükr-i Örfi, verilen nimetlerin tam karşılığı olarak yapılan teşekkürdür. Öyleyse vücudun her türlü maddi ve manevi cihazlarından her birinin kendine yapılan ikram ve ihsanlarının karşılığını vermesi, bunu da hamd ve şükür ile yerine getirmesi gerekir. Bu ise ancak vücuddaki maddi-manevi cihazların cemaatine işaret eden mütekellim-i maal gayr kalıbıyla yapılabilir.( Prof. Dr. Niyazi Beki, Kızıl İcaz Tercüme Ve İzahı, s. 21, Tenvir Neşriyat, İst. 2020)
-devam edecek-
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
KIZIL İCAZ DÖRDÜNCÜ BEYİT(DEVAM)

Ders: Kızıl İcaz, 4. Beyt devam İzah: Ali Haydar Çetintürk Hocaefendi Ahdari merhum diyor ki
KIZIL İCAZ DÖRDÜNCÜ BEYİT

Ders: Kızıl İcaz, 4. Beyt İzah: Ali Haydar Çetintürk Hoxaefendi Merhum Ahdari diyor ki;
KIZIL İCAZ NOTLARI-3-(4.KISIM)

Ders: Kızıl İcaz İzah: Ali Haydar Çetintürk * Süllem’in ilk beytine başlıyoruz;
KIZIL İCAZ NOTLARI-3-(3.KISIM)

Ders: Kızıl İcaz-3(3. Kısım) İzah: Ali Haydar Çetintürk Hocaefendi Bir soru:-Hocam, Besmel
KIZIL İCAZ NOTLARI-3-(2.KISIM)

Ders: Kızıl İcaz(3. Ders), 2. Kısım İzah: Ali Haydar Çetintürk Hocaefendi Rahman ve Rahim
KIZIL İCAZ NOTLARI-3-

Ders: Kızıl İcaz İzah; Ali Haydar Çetintürk *Şimdi Allah lafzı ile alakalı ulema çok şe
KIZIL İCAZ NOTLARI-2-devam

Ders: Kızıl İcaz-2(kalan yerden devam) İzah: Ali Haydar Çetintürk Hocaefendi *Hazret-i Üsta
KIZIL İCAZ NOTLARI-2

Ders: Kızıl İcaz-2 İzah: Ali Haydar Çetintürk Hocaefendi Hocamız elinde de tuttuğu bir dos
KIZIL İCAZ NOTLARI-1

Ders: Kızıl İcaz(1. Ders) İzah: Ali Haydar Çetintürk Takdim Kıymetli Ziyaretçilerimiz, ye

İnfitar Suresi/6-8
Ey insanoğlu! Seni yaratıp sonra şekil veren,
düzenleyen, mütenasip kılan, istediği şekilde seni terkip
eden, çok cömert olan Rabbine karşı seni aldatan nedir?
GÜNÜN HADİSİ
"Haramla beslenmiş vücut cennete giremez."
Taberânî.
SON YORUMLAR
- Rabbimiz gani gani rahmet eylesin…...
- Yahudi propagandası için uydurulmuş yalan bir hikâyeyi bu güzel siteye yak...
- Selamun aleykum hocam seyda molla nadirın yanında ıcazesını alanlardan...
- Receb bey o rüyayı kaydetmedik, o rüyanın risalelerle alakası yoktu, ama o...
- Güzel paylaşım, kaynak belirttiğiniz için ayrıca teşekkür ederim. :)))...
- 18 Nisan 2021,tarihinde rahmetli oldu.....
- Allah razı olsun. "kısmetse diğeri de gelecek haftaya." kısmında yer alan ...
- Cenab-ı Allah ( cc) Salih rüya sahiplerinin sayısını artırsın....
- Makalede kullanılan " Kıskançlık " sıfatı, Ehli sünnet akidemize göre," ...
- İstifade etmek istiyorum....
TARİHTE BU HAFTA
*Mimar Sinan Vefat Etti(8 Nisan 1588)
*Devletin dini İslam'dır Hükmü Kaldırıldı.(10 Nisan 1928)
*Mareşal Fevzi Çakmak Vefat Etti. (10 Nisan 1928)
*İlk Uzay Mekiği Fırlatıldı. (12 Nisan 1981)
*Titanik Faciası(14 Nisan 1912)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...