SORU SORMA AHLAKI

İlim talebesinin önem arz eden vazifelerinden biri bilmediği ve kapalı kalan hususları sormayı kendisine şiar ve prensip edinmesidir. Nitekim Allah (c.c) bu konuda şöyle buyurmaktadır:

Muhammed Salih Ekinci

sghursi@gmail.com

2022-08-01 09:10:18

İlim talebesinin önem arz eden vazifelerinden biri bilmediği ve kapalı kalan hususları sormayı kendisine şiar ve prensip edinmesidir. Nitekim Allah (c.c) bu konuda şöyle buyurmaktadır: "Eğer bilmiyorsanız zikir(ilim) ehline sorunuz."(Enbiyâ, 21/7)

Kendisine bu ilmi seviyeye ne ile/nasıl ulaştın? Diye sorulan büyük âlim, sahabi Abdullah b. Abbas'ın cevaben verdiği şu sözü meşhurdur: "Akleden bir kalp ve sorgulayıcı bir dille."

Merfu bir hadiste geçtiği üzere Allah Resülü(s.a.v) şöyle buyurmuştur: "Acizliğin/cehaletin şifası sormaktır."(1) Diğer bir hadiste ise, "İlim hazinedir anahtarı ise sormaktır"(2) geçmektedir. Nitekim âlimler, "güzel soru sormak ilmin yarısıdır" demişlerdir. Soru ya soranın bilmediği bir şey nedeniyle ya da bir şeyin yeterince açık olmayan bir yönünün bulunması veya kişiye kapalı görünen bir ibare anlaşılmadığı için sorulur. Bazen de soru, kişide meydana gelen bir şüphe nedeniyle, şüphenin giderilmesi ve problemin çözümü için güveneceği uzman bir ilim ehline ivedilikle sorma durumunda kaldığı için sorulur.

İmam en-Nevevî(r.h), öğrencinin hocasına karşı nasıl davranması gerektiği hususunda şöyle der: "öğrenci, hocasına yersiz soru sormamalı; ancak hocasının bundan rahatsız olmayacağını bilmesi müstesna. Öğrenci, rahatsız edici bir biçimde sorusunda ısrarcı olmamalı. Hocanın boş vaktini ve gönlünün hoş olduğu zamanı soru sormak için ganimet bilmeli. Soru sorarken nazik olmalı ve üslubunu iyi ayarlamalı. Kendisine problemli görünen hususta soru sormaktan çekinmemeli. Bilakis hocasından konuyla ilgili tam bir izah istemeli. Zira soru sormada utangaç olanın ilmi zayıf kalır ve ulema meclisinde eksikliği ortaya çıkar. Şayet hoca, öğrenciye anladın mı? Dese, öğrenci, yalan söylememek ve anlamaktan mahrum kalmamak için maksat hâsıl olmadan evet dememeli ve anlamadım demekten de utanmamalı. Zira onun öğrenmek için göstereceği kararlılık ona hem şimdi ve hem de gelecekte bir takım faydalar sağlayacaktır. Öğrencinin anlamadım demek suretiyle elde edeceği peşin faydalardan bazıları şunlardır; meseleyi öğrenme fırsatını yakalaması, anlamadığı halde anlamış gibi yapmayarak yalan ve nifaka düşmekten kurtulmasının yanı sıra derse ilgi gösterdiğine, anlamaya gayret ettiğine, aklının ve takvasının kemaline ve kendine hâkim olup nifaktan uzak duran bir kişiliğe sahip olduğuna hocanın kanaat getirmesine vesile olur. Bu davranışın gelecekteki faydalarından bazıları ise şunlardır; öğrencide daima doğru sözlü olma anlayışı yerleşir, razı olunacak bir tutum ve ahlak alışkanlık haline gelir. Halil b. Ahmed' in şöyle dediği nakledilir; "cehalet utangaçlık ile kibir arası bir yerdedir. "(3)

Dipnotlar

1-Ebû Davûd (337); İbn Mâce (572).

2-Ebu Nuaym, el-Hilye, 3/192. Bu rivayet zayıf bir senedle nakledilmiştir.

3-Nevevî, el-Mecmu/Mukaddime, 1/68.

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

SİYER OKUNURKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN BİR HUSUS

Bu güne kadar Hz. Peygamber hakkında birçok kıymetli eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerin ç

HATEMİYYET’E DAİR FARKLI BİR TAHKİK

Bu yazıda Muhammed Mustafa’nın (sallallahu aleyhi ve sellem) son Peygamber, Kur’an’ın da im

NASIL BİR MAARİF?

Yıllardır ilmî ve fikrî çalışmalarım arasında memleketimizin mânevî, ahlâkî, derûnî

ÖMER MUHTAR GRAZİANİ’NİN KARŞISINDA

... Graziani hatıratında diyor ki; “Ofisimin girişine geldiği zaman bana öyle geldi ki, ell

DOKUZUNCU SÖZ'DEN BİR DERS

Geçen Şubat ayında Rahmet-i Rahman’a tevdi ettiğimiz merhum Prof. Dr. Alaaddin Başar beyin Na

KIZIL İCAZ BEŞİNCİ VE ALTINCI İ BEYİT- 9. DERS

Ders: Kızıl İcaz (9. Ders) İzah: Ali Haydar Çetintürk Hocaefendi Musa Körpe Hoca: Benim K

SAHÂBENİN ADALETİ VE ÂLİMLERİN BUNA DAİR AÇIKLAMALARI-2

İbn Hacer el-Heytemî diyor ki: "Sahabe arasında cereyan eden hâdiseler konusunda dilimizi tutmam

YUSUF-NUR SURELERİNDE BAZI İ’CAZ İŞARETLERİ-2

SUREDE YER ALAN 7 Sayısındaki Tevafuk: a)Mısır melikinin rüyasında gördüğü ineklerin say�

HZ. İSA'NIN YERYÜZÜNE İNMESİ

Değerli Kardeşlerim! Mealciler sahih hadisleri bile gözlerini kırpmadan reddederler. Ahir zaman

SAFVETÜ’T TEFASİR NOTLARI-15

104.Ayet: “Sizden, insanları Allah'a çağıracak, her türlü iyiliği emredecek ve her türlü

MÜBAREK SÜLEYMAN (KÖSE)(1898 - 1963)

Risale-i Nur’un 16. Mektubu’nda ‘Mübarek Süleyman’ olarak anılan ağabeyimizin soyadı K�

"Her ümmet için Allah'ın kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanların üzerine O'nun adını ansınlar diye bir kurban kesme ibadeti koymuşuzdur. Hepinizin ilâhı bir tek ilâhtır. Onun için yalnız O'na teslim olan müslümanlar olun. Allah'a itaat e

Hacc:34

GÜNÜN HADİSİ

"Size iki şey bırakıyorum. Bunlara uyduğunuz müddetçe asla sapıtmayacaksınız: Allah'ın Kitab'ı ve Resulünün Sünneti."

SORU SORMA AHLAKI

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

GÜNÜN HADİSİ

KATEGORİLER

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

SİTE HARİTASI