İLİM TAHSİLİNDE ÂLİ HİMMET SAHİBİ OLMAK
Allah (c.c) gerek Yüce Kitabı'ndaki birçok ayet-i kerimede ve gerekse Elçisi aracılığıyla birçok hadis-i şerifte Müslümanlardan, uğruna çabaladıkları işler konusunda yüce bir himmete/ideale sahip olmalarını ve elde etmek için gayret gösterdikleri işlerin de ideal işlerden olması gerektiğini talep etmektedir.
Allah (c.c) gerek Yüce Kitabı'ndaki birçok ayet-i kerimede ve gerekse Elçisi aracılığıyla birçok hadis-i şerifte Müslümanlardan, uğruna çabaladıkları işler konusunda yüce bir himmete/ideale sahip olmalarını ve elde etmek için gayret gösterdikleri işlerin de ideal işlerden olması gerektiğini talep etmektedir.
Konuyla ilgili ayetlerden ilki, Rahmân'ın kullarına ait özelliklerin anlatıldığı şu ayet-i kerimedir: " Onlar, "Ey Rabbimiz! Eşlerimizi ve çocuklarımızı bize göz aydınlığı kıl ve bizi Allah'a karşı gelmekten sakınanlara önder eyle" diyenlerdir. (Furkân, 25/74). Zira Yüce Allah bu ayet-i kerimede müttakilere önder olmamız için kendisine niyazda bulunmamızı bize öğretmektedir. Bu makam ise nübüvvet makamından sonra her türlü makamın üzerindedir. Bu noktadan hareketle Rahman'ın kullarına ait sıfatlardan biri de, nübüvvet makamından sonra en yüce makama talip olmaları ve ona ulaşmak için var güçlerini seferber etmeleridir. Konuyla ilgili diğer ayetler ise şunlardır:
" Herkesin yüzünü ona doğru çevirdiği bir yönü vardır. Öyleyse hayırlarda yarışın. Nerede olursanız olun, Allah sizin hepinizi bir araya getirecektir. Şüphesiz Allah her şeye kadirdir." (Bakara, 2/48).
" Çalışanlar böylesi için çalışsınlar!" (Sâffât, 37/61).
" Mûsâ için, Tevrat levhalarında her şeye dair bir öğüt ve her şeyin bir açıklamasını yazdık ve ona şöyle dedik: "Şimdi onları kuvvetle tut, kavmine de emret. Onları en güzeliyle alsınlar. Yakında size fasıkların yurdunu göstereceğim." (A'râf, 7/145).
" Onun (içiminin) sonu bir misktir (ağızda misk gibi koku bırakır). İşte yarışanlar, bunun için yarışsınlar." (Mutaffifin,83/26).
"Ey Yahya, kitaba sımsıkı sarıl" dedik." (Meryem,19/12).
Konuyla ilgili hadislere gelince:
Ebu Hüreyre'den(r.a) gelen bir rivayette, Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur:" "Kuvvetli mü'min, (Allah katında) zayıf mü'minden daha hayırlı ve daha sevimlidir. Her ikisinde de hayır vardır. Sen, sana yararlı olan şeyi elde etmeye çalış. Allah'tan yardım dile ve acziyet gösterme. Başına bir şey gelirse, "şöyle yapsaydım, böyle olurdu" diye hayıflanıp durma. "Allah'ın takdiri bu, O, ne dilerse yapar" de. Zira "eğer şöyle yapsaydım" sözü şeytanı memnun edecek işlerin kapısını açar."(1) Allah Rasulü'nün şu sözlerini bir düşün," sana yararlı olan şeyi elde etmeye çalış"," Allah'tan yardım dile " yani sana faydası olan bir şeyi isterken O'ndan yardım dile ve "acziyet gösterme " yani faydalı olanı istemede acziyet gösterme. Mü'min için ise ilimden daha yararlı bir şey yoktur. Âlimler, "Beden rahatlığına düşkünlükle ilim elde edilemez" demişlerdir. İmâm eş-Şâfiî (r.h) bir şiirinde şöyle demiştir:
Ayağı yere basan biri ol lakin Himmetinin başı Süreyya'da olan biri ol
İlim tahsilinde âli himmet olmanın önemi hakkında yazılan manzum eserlerden biri de İmâm Zemahşerî'ye ait olan bir şiirdir ki başı şöyledir:
İlim uğruna uykusuz kalmam, benim için daha lezzetlidir
Hoş nağmeli dilbere vuslattan ve boynuna uzunca sarılmaktan
Şiirin sonunda ise şöyle der:
Ey temennilerle mertebeme erişmeye çalışan!
Aşağı olanla yüce olan arasında nice fark var!
Ben geceyi uykusuz geçireyim; sen ise uykuyla
Geceleyip de sonra bana ulaşmayı mı beklersin?
Bu konuda irad edilen bir şiir de İmâm İbn Hişâm en-Nahvî el-Ensârî'ye (ö. 761/1360) ait olan şu şiirdir.
İlme erişir ilim için sabreden
Bolca vermeye katlanmalı güzele talip olan
Yücelere ermek için az da olsa nefsini ezmeyen
Zilletle kardeş yaşar bir ömür boyunca
İmâm en-Nevevî (r.h) bu meyanda şöyle der: "İlim tâlibinin âdâbından biri de hilim ve sabırdır. Bir de âli himmet olmalı; yani çok olana erişme imkânı varsa aza razı olmamalı. Öte taraftan ilimle iştigalde elde ettiği fırsatı kaçırmamalı ve imkân bulduğu zaman -bir saat sonra gerçekleşeceğinden emin olsa bile- az da olsa faydalı olanı tahsil etmeyi geciktirmemeli. Zira geciktirmenin nice afetleri vardır. Bir de ertelediği bilgi yerine, belki ikinci zamanda başka bir faydayı/bilgiyi tahsil etme imkânı bulur. Rabi b. Süleyman el-Muradi, İmam eş-Şafii ile ilgili şunu aktarır: "Te'life verdiği önemden dolayı ben Şafii'yi, gündüz yerken ve gece uyurken hiç görmedim." İlim talibi, bıkmaması ve motivasyonunu kaybetmemesi için güç yetiremediği bir yükün altına girmemeli. Bu ise kişiden kişiye değişiklik gösteren bir husustur. İlim talibi, hocasının meclisine gelip de onu görmediği zaman orada bekler ve dersini kaçırmaz; ancak hocanın belli bir vakitte ders okuttuğunu bildiği için orada beklemesinden hocasının hoşnut olmayacağından endişe ederse o zaman beklemez ve o vaktin dışında ders okumayı talep ederek de hocasını sıkıntıya sokmaz."(2)
Dipnotlar
1-Taberânî (76); Müslim, (2664).
2-Nevevî, el-Mecmu,1/69.
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
HZ. MUAVİYE'NİN, OĞLU YEZİD'İ VELİAHD TAYİN ETMESİ

Meseleyi iki açıdan ele almak durumundayız: A. İslâm şeriatına göre veliahtlığın hükm
KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-5

Eşler Arasında Dünya ve Âhiret Hayatını Berbat Eden Bir Kötü Davranış: Nuşûz Kur’ân,
HZ. MUÂVİYE RÂŞİD HALÎFELERDENDİR

Muâviye'nin (r.a) hayatına az çok vakıf olan biri, onun hidayete eren ve erdiren raşid halifele
KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-4

"Sâliha" Eş Olmaya Çalışmak İslâmî hayatta en önemli konulardan olan iffeti koruma yollar
ABDULLAH BİN SEBE DİYE BİRİ YOK MUDUR?

Bazıları, Taberî'nin İbn Sebe ile ilgili aktardığı rivayetin senedinde Seyf b. Ömer et-Temim
KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-3

Allah’ın emirlerini yerine getirip; yasakladıklarından da kaçınma gibi anlamlara da gelen “
KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-2

Eşlerin Birbirinden Üstün Oldukları Noktalar: Kur’ân, اِنَّ اَكْرَمَكُمْ ع
SORU SORMA AHLAKI

İlim talebesinin önem arz eden vazifelerinden biri bilmediği ve kapalı kalan hususları sormayı
İLİM ALINACAK ÂLİMİN ÖZELLİĞİ VE SEÇİMİ

Eğitimin esasını oluşturan ve öğrencinin eğitimde başarısı için temel dinamiklerden biri
KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-1

Aile Nedir? Kur’ân-ı Kerim’de, insanın beden, ruh ve aile sağlığı konusunda ihtiyaç duy
HÜR MÜSLÜMAN HANIMIN VASIFLARI:

-ALLAH’A KARŞI ADABI: 1-İmanlı, iffetli ve taatli olur. 2- Beş vakit namazını dürüst
- İLMİ, SALİH VE EHLİYETLİ HOCALARDAN ALMANIN ZORUNLULUĞU
- İLİM TAHSİLİNDE ÂLİ HİMMET SAHİBİ OLMAK
- İLİM TAHSİLİNDE VE ÖĞRETİMİNDE İYİ NİYET
- ORYANTALİST TEZLERİ İSLAM DÜNYASINDA YAYMAYA ÇALIŞAN ÜÇ GRUP
- HAKKA TALİP OLANLARA ÖNEMLİ TAVSİYELER
- İSLÂM, BİLİME DÜŞMAN MIDIR?
- İLİM TALEBESİNİN İHTİYAÇ DUYACAĞI MEZİYETLERİN ÖZETİ
- İLMİN KADRİNİ BİLMEK
- PEYGAMBERLERİN MASÛM OLUŞU
- BİR MEDRESE PROGRAMI ÖRNEĞİ
- ERZURUM TEDÂİLERİ-5
- ERZURUM TEDÂİLERİ-4
- ERZURUM TEDÂİLERİ-3
- ERZURUM TEDÂİLERİ-2
- HAK VE SALAHİYET ÇERÇEVESİNDE KADINLAR MESELESİ
- ERZURUM TEDÂİLERİ-1
- EHL-İ BEYT SEVGİSİ-2
- VAAZ VE NASİHAT ADABI
- EHL-İ BEYT SEVGİSİ-1
- TEZKİYE VE SİCİL AMİRLİĞİ
- İLMİ ARAŞTIRMALARDA İNSAFLI OLMAK VE HAKKA UYMAK
- BİR İRFAN OLUĞU; ARVAS SEYYİDLERİ-2
- İLİM TALEBESİNİN İHTİYAÇ DUYACAĞI MEZİYETLERİN ÖZETİ
- BİR İRFAN OLUĞU; ARVAS SEYYİDLERİ-1
- İSLAMİ İLİMLERLE UĞRAŞMANIN VE İLME TEŞVİK ETMENİN ÖNEMİ
- ORYANTALİST TEZLERİ İSLAM DÜNYASINDA YAYMAYA ÇALIŞAN ÜÇ GRUP
- GÖNÜLDEKİ ZÜNNAR
- İMAN PENCERESİNDEN MUSİBET VE HASTALIKLAR-3
- İMAN PENCERESİNDEN MUSİBET VE HASTALIKLAR-2

Ey insanlar! Allah'ın size olan nimetini hatırlayın; Allah'tan başka size gökten ve yerden rızık verecek bir yaratıcı var mı? O'ndan başka tanrı yoktur. Nasıl oluyor da (tevhidden küfre) çevriliyorsunuz!
Fatır, 3
GÜNÜN HADİSİ
Sen dünyada bir garib veya bir yolcu gibi ol.
Buhari, Rikak 2; Tirmizi, Zühd 25, (2334)
SON YORUMLAR
- Rabbimiz gani gani rahmet eylesin…...
- Yahudi propagandası için uydurulmuş yalan bir hikâyeyi bu güzel siteye yak...
- Selamun aleykum hocam seyda molla nadirın yanında ıcazesını alanlardan...
- Receb bey o rüyayı kaydetmedik, o rüyanın risalelerle alakası yoktu, ama o...
- Güzel paylaşım, kaynak belirttiğiniz için ayrıca teşekkür ederim. :)))...
- 18 Nisan 2021,tarihinde rahmetli oldu.....
- Allah razı olsun. "kısmetse diğeri de gelecek haftaya." kısmında yer alan ...
- Cenab-ı Allah ( cc) Salih rüya sahiplerinin sayısını artırsın....
- Makalede kullanılan " Kıskançlık " sıfatı, Ehli sünnet akidemize göre," ...
- İstifade etmek istiyorum....
TARİHTE BU HAFTA
Uhud Harbi(23 Mart 624)***22 Mart 1683-Merzifon'lu Kara Mustafa paşanın idamı***23 Mart 1960- Üstad Bediüzzaman'ın vefatı *** *Edirne'nin İşgali(26 Mart 1913)***Ahmet Cevdet Paşanın Doğumu(27 Mart 1822)*** Huneyn savaşı(29 Mart 630)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...