KADERİN MERTEBELERİ
Kaderin dört mertebesi vardır:
a. Olmuş, olacak ve olmakta olan bütün herşeyin Allah’ın ezelî ilminin dairesinde bulunması.
b. İlm-i ezelîde var olan herşeyin “Levh-i Mahfûz” kitabında yazılması.
c. Allah’ın ezelî ilminde ve Levh-i Mahfuzda olan kader ve takdirin bütün hatlarıyla Allah’ın meşietine dâhil olması. İlahî meşietin dışında kalmaması.
Kaderin dört mertebesi vardır:
a. Olmuş, olacak ve olmakta olan bütün herşeyin Allah'ın ezelî ilminin dairesinde bulunması.
b. İlm-i ezelîde var olan herşeyin "Levh-i Mahfûz" kitabında yazılması.
c. Allah'ın ezelî ilminde ve Levh-i Mahfuzda olan kader ve takdirin bütün hatlarıyla Allah'ın meşietine dâhil olması. İlahî meşietin dışında kalmaması.
d. Mukadder olan herşeyin Allah'ın ezelî ilminde ve Levh-i Mahfûzda yer aldığı şekliyle yaratılması. Diğer bir ifadeyle, mukadderatın dışa yansıyan vücud-u haricileri, vücud-u ilmîlerine mutabık olarak tezahür etmesi.
وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ أَنْ تَمُوتَ إِلاَّ بِإِذْنِ الله كِتَاباً مُّؤَجَّلاً
"Alah'ın izni olmadan hiç kimsenin ölmesi sözkonusu değildir. (Çünkü) bu, vakti belirlenmiş ve bir kitapta yazılmıştır" (Al-i İmran, 3/145) mealindeki ayette-icmalî olarak- kaderin bu dört mertebesinin altı çizilmiştir.
4. Taalluku bakımından kaderin çeşitleri:
İslâm âlimleri, hedefindeki konular bakımından umumî, umrî, senevî, yevmî olmak üzere ilahî takdiri dört kısma ayırmışlardır.(1)
a). Umumî/mutlak takdir: kâinat çapında, olmuş ve kıyamete kadar olacak bütün varlıkların Allah tarafından Levh-i Mahfuzda yazılmasıdır.
b)Umrî/ömürlük takdir: Bu takdir, daha annesinin rahminde iken, insanın rızkı, eceli, ameli, şakî veya said olduğuna dair dört çeşit mukadderatın yazılmasıdır. Bu takdir Levh-i Mahfuzda yazılı olmakla beraber, insan bir cenin olarak annesinin rahminde iken de ayrıca yazılır.
c)Senevî/senelik takdir: Bu ilahî takdir her yılın kadir gecesinde takdir edilen yıllık plan ve programdır.
إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ {*} فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ {*} أَمْراً مِّنْ عِندِنَا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ
"Biz Kur'an'ı mübarek bir gecede (Kadir gecesinde) indirdik. Şüphesiz biz insanları uyarmaktayız. Her hikmetli iş o gecede ayırdedilir. (Yâni) katımızdan (verilen) bir emir. Gerçekten biz, (peygamberleri) göndermekteyiz."(Duhan, 44/3-5) mealindeki ayette, her yılda vukua gelecek olan ölüm, doğum, rızık, amel, yağmur ve kimlerin hacca gideceği gibi hususların o yılın Kadir gecesinde takdir edileceğine işaret edilmiştir.
d)Yevmî/günlük takdir: Bu kader ve takdirden maksat, Allah'ın ezeli iminde ve Levh-i Mahfuzda var olan kaderin günlük planlamasıdır.
يَسْأَلُهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ
"Göklerde ve yerde olanlar Allah'tan istekte bulunuyorlar. O her gün ayrı bir yaratmadadır" (Rahman, 55/29) mealindeki ayette bu gerçeğe işaret edilmiştir. Her gün Allah, kimini zengin, kimini fakir, kimini aziz, kiminin zelil, kimini hasta, kimini sağlıklı, kimini mahzun, kimini mesrur kılar.
Dipnotlar
(1)Abdullah b. Cebrin, İtikadu Ehli's-Sünne, 7/3.
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
KADERLE ALAKALI BAZI ISTILAHLAR

Cüz’-i İhtiyarî: 1.Lügat manası: İhtiyarî kısım, tercih edilen ihtiyarî parça, seçile
KADERİN MERTEBELERİ

Kaderin dört mertebesi vardır: a. Olmuş, olacak ve olmakta olan bütün herşeyin Allah’ın
KADERİN KISIMLARA AYRILMASI

3.Muhtevası itibariyle Kaderin Çeşitleri: a). Bedîhî ve Nazarî Kader: Kader, dışa yansıyan
KADER RİSALESİ ŞERHİ-23

“Elhasıl: Madem hayat, esma-i hüsnanın nukuşunu gösterir. Hayatın başına gelen herşey has
KADER RİSALESİ ŞERHİ-22

DÖRDÜNCÜ MEBHAS Eğer desen: “Birinci Mebhas’ta isbat ettin ki: Kaderin her-şeyi güzeldir,
KADER RİSALESİ ŞERHİ-21

Eğer desen: "Kader bizi böyle bağlamış. Hürriyetimizi selbetmiştir. İnbisat ve cevelana mü
KADER RİSALESİ ŞERHİ-20

Zikredilen delillerle varılan netice şöyle özetlenmiştir: “Netice-i meram: Madem bilmüşahe
KADER RİSALESİ ŞERHİ-19

. Kitab-ı Mübin-İmam-ı Mübin hakikatı Kur’an-ı Hakîm’de bu iki kavrama da yer verilmi
KADER RİSALESİ ŞERHİ-18

Üstadın aşağıdaki ifadelerinde bu hakkatlerin açıklaması vardır: “Hem herşeyin miktar-ı
KADER RİSALESİ ŞERHİ-17

ÜÇÜNCÜ MEBHAS: Kadere iman, imanın erkânındandır. Yani: "Herşey, Cenab-ı Hakk'ın takdiriy
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-16
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-15
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-14
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-13
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-12
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-11
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-10
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-9
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-8
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-7
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-6
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-5
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-4
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-3
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-2
- KADER RİSALESİ ŞERHİ-1
- KADER RİSALESİ ŞERHİ ÖNSÖZ

Şüphesiz Kur'an, mü'minler için gerçekten bir hidâyet rehberi ve rahmettir.
Neml, 77
GÜNÜN HADİSİ
Her insan hata yapar. Hata edenlerin en hayırlıları tevbe edenlerdir."
Tirmizi
SON YORUMLAR
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
- Selamünaleyküm bu değerli yazınızdan dolayı Ahmets kardeşimizi tebrik edi...
- Vesîkalara göre, doğum târîhi 13.01.1889 (1 Kânûnisânî 1304), vefât t...
- Açıklayıcı ve net ifadelerle bilgi verdiğiniz ićin siteye teşekkür eder...
- Hocam açıklamalarınız için gerçekten yürekten teşekkürler Hep oyunlar...
TARİHTE BU HAFTA
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...