TEZKİYE VE SİCİL AMİRLİĞİ
Bilindiği üzere her kurumun en üst yetkilisi sicil âmiridir. Sicil amiri geniş perspektifiyle, uzun tetkikleriyle, kapsamlı görgüsüyle, kuşatıcı bilgisiyle kimin nasıl bir pozisyonda, ne gibi bir performans gösterdiği, yapması gereken iş hayatında nasıl bir başarı elde ettiğini çok iyi bilir ve buna göre âdil bir değerlendirme yaparak herkesin hak ettiği puanı verip derecesini tescil eder.
Bilindiği üzere her kurumun en üst yetkilisi sicil âmiridir. Sicil amiri geniş perspektifiyle, uzun tetkikleriyle, kapsamlı görgüsüyle, kuşatıcı bilgisiyle kimin nasıl bir pozisyonda, ne gibi bir performans gösterdiği, yapması gereken iş hayatında nasıl bir başarı elde ettiğini çok iyi bilir ve buna göre âdil bir değerlendirme yaparak herkesin hak ettiği puanı verip derecesini tescil eder.
Tembel ile çalışkan olanı, maharet sahibi kimse ile beceriksiz olanı, görevini hakkıyla yapan kimse ile vurdumduymaz kimseleri birbirinden ayıran, ödülleri kazananlar ile kaybedenlerin gerçek kişiliklerini gösteren böyle bir değerlendirme, memurların, işçilerin kendi inisiyatiflerine bırakılamayacak kadar önemli olduğu ortadadır. Böyle bir kaçakçılığa tevessül edenlerin görevden atılmaları bile söz konusu olabilir.
Dünya çapında geçerli olan bu maddi kuralın manevi boyutunda da benzer kriterler söz konusudur. Kâinatın sultanı, bütün varlıkların yaratıcısı, insanların hakiki sicil âmiri olan Allah'ın dininde de insanların sicili O'nun tarafından doldurulur. Kendi sicilini doldurmaya çalışan kimselerin bu davranışı büyük bir suç olarak değerlendirilmiştir. Bu yazıda bu konunun tahlilini bulacaksınız..
Kur'an-ı Hakîmde "Tezkiye" kavramı iki zıt anlamda kullanılmıştır.
Biri: "kişinin nefsini, duygularını, aklını, kalbini her türlü hava ve hevese bağlı olarak ortaya çıkan kirlerden arındırmak, temizlemek, Allah'ın amir ve yasakları doğrultusunda hareket etmesini sağlamak" anlamında ki "fiilî tezkiyedir".
" Ona (insana) kötü ve iyi olma yeteneklerini ilham eden/yerleştirene(yemin olsun)ki nefsini arındıran elbette kurtuluşa ermiştir"(Şems, 91/8-9) mealindeki ayetlerde tezkiyenin bu veçhesine dikkat çekilmiştir.
 Demek ki, bir yandan fiilen nefisteki kötüye yönelik olan meyillerin yolunu kesmek, bâtıla bakan –şeytânî ve nefsânî- şer tohumlarının yeşermesine fırsat vermemek, Allah'a ve ahirete olan imanını güçlendirmek suretiyle "tahliye"(terakki yolunun üstünde bulunan manevî dikenleri temizleme) ameliyesini gerçekleştirmek; diğer yandan ilhama dayanan güzel tohumların yeşermesine imkân veren tatbikat sahasındaki güçlü iman potansiyelini harekete geçirmek suretiyle "Tahliye"(manevi terakki için gereken bütün donanımlarını aktif hale getirmek) ameliyesini tahakkuk ettirmek suretiyle tün insanî erdemlerin ve İslamî faziletlerin bir aynası hükmüne geçmeyi netice veren "Fiilî Tezkiye" rotasını takip etmekle beraber, övgü ve gururla kendi sicilini doldurmamaya dikkat etmek elzemdir.
İkincisi: "Sözlü Tezkiyedir". Bu tezkiyede, fiilî arıtmadan ziyade, kişinin sözlü arınmayı seslendirmesi, nefsini temize çıkarmaya çalışması, hatta bu yalancı kişiliğine zamanla kendisinin de inanmaya başlaması ve bunun bir sonucu olarak da kendi sicilini kendisinin doldurmaya kalkması gibi bir haddi aşmak, doğru yoldan şaşmak, kendini sicil âmiri olarak hayal etmekten kaynaklanan bir şımarıklık sözkonusudur. "O halde bizi anmaktan yüz çeviren ve dünya hayatından başka arzusu olmayan kişilerden sen de yüz çevir."(Necm, 53/29) mealindeki ayette bu noktaya dikkat çekilmiştir. Adeta Hz. Peygambere(s.a.v) "Bu gibi insanların bildikleri işte bu kadar. Şüphesiz kendi yolundan sapanı en iyi bilen rabbindir, doğru yolu bulanı da en iyi bilen O'dur. Göklerde ve yerde ne varsa Allah'ındır. Sonunda O, kötülük yapanlara işlediklerinin cezasını verecek; iyilik yapanları, ufak tefek kusurlar hariç, büyük günahlardan ve çirkin işlerden kaçınanları ise daha güzeliyle ödüllendirecektir. Şüphesiz rabbinin bağışlaması çok geniştir. Sizi topraktan yarattığı zamanki halinizi de, annelerinizin karınlarında cenin olarak bulunduğunuz durumu da en iyi bilen O'dur. Şu halde kendinizi temize çıkarmayın! Kimin günahtan sakındığını en iyi bilen O'dur"(Necm, 53/29-32) mealindeki ayette ahiret hayatına yönelik olarak tespit edilen sicilin değerlendirilmesi uhrevî puanlar üzerinden yapılır. Bu sebeple, bütün hissiyatını dünyanın fani menfaatlerine yoğunlaştırmak olumsuz bir kriter oluğu gibi, bir sicil âmiri olmaya soyunmak ve kendi kendine puan vermek de çok olumsuz bir tutum ve davranıştır.
HALİM PERİŞAN!
Şu bir gerçek ki ey dünyam /Acınacak bir halim var
Ne ağlayacak bir gücüm /Ne gülmeye mecalim var
Sonu sefillik şerefe /Beş pulluk olacak şâna
Hiçbir değer verilir mi /Sonu hüsran bir cihana
İki günlük açık bahta /Hızlı yere düşen tahta
Hiç te gıpta edilir mi/ Bozuk bir çalar saata
 Niyazi Beki
Yüce Mevla, bir an bile bizi bize bırakmasın, nefsimize esir eylemesin; haddini bilen, bir kul olduğunun idrakinde olan kullarının zümresine ilhak eylesin, âmîn!
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
SAHÂBENİN ADALETİ VE ÂLİMLERİN BUNA DAİR AÇIKLAMALARI-2

İbn Hacer el-Heytemî diyor ki: "Sahabe arasında cereyan eden hâdiseler konusunda dilimizi tutmam
SAHÂBENİN ADALETİ VE ÂLİMLERİN BUNA DAİR AÇIKLAMALARI-1

1.Hâfız ibn Hacer el-Askalânî el-İsâbe adlı eserinde diyorki: "Ehli-sünnet, sahâbenin âdil
FİTNE HADİSLERİNE İTİRAZLAR

Bazı İslami oturumlara katılan hocalardan birisi, bu hadislerin(gelecekte olan fitnelerden bahsed
NEDİR İTTİHAD-I İSLAM?

İTTİHAD-I İSLAM, şeref tacımız, uhuvvet sancağımız, muhabbet bayrağımızdır. İTTİHAD-
BATI DÜNYASININ İHANET SENARYOLARI VE PİLTDOWN ADAMI

Batı dünyası ve materyalist felsefenin düzenbazları yalan üretmekte, hakikatleri evirip çevir
HZ. MUAVİYE'NİN, OĞLU YEZİD'İ VELİAHD TAYİN ETMESİ

Meseleyi iki açıdan ele almak durumundayız: A. İslâm ÅŸeriatına göre veliahtlığın hükmÃ
KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-5

Eşler Arasında Dünya ve Âhiret Hayatını Berbat Eden Bir Kötü Davranış: Nuşûz Kur’ân,
HZ. MUÂVİYE RÂŞİD HALÎFELERDENDİR

Muâviye'nin (r.a) hayatına az çok vakıf olan biri, onun hidayete eren ve erdiren raşid halifele
KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-4

"Sâliha" Eş Olmaya Çalışmak İslâmî hayatta en önemli konulardan olan iffeti koruma yollar
ABDULLAH BİN SEBE DİYE BİRİ YOK MUDUR?

Bazıları, Taberî'nin İbn Sebe ile ilgili aktardığı rivayetin senedinde Seyf b. Ömer et-Temim
KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-3

Allah’ın emirlerini yerine getirip; yasakladıklarından da kaçınma gibi anlamlara da gelen “
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-2
- SORU SORMA AHLAKI
- İLİM ALINACAK ÂLİMİN ÖZELLİĞİ VE SEÇİMİ
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-1
- HÜR MÜSLÜMAN HANIMIN VASIFLARI:
- İLMİ, SALİH VE EHLİYETLİ HOCALARDAN ALMANIN ZORUNLULUĞU
- İLİM TAHSİLİNDE ÂLİ HİMMET SAHİBİ OLMAK
- İLİM TAHSİLİNDE VE ÖĞRETİMİNDE İYİ NİYET
- ORYANTALİST TEZLERİ İSLAM DÜNYASINDA YAYMAYA ÇALIŞAN ÜÇ GRUP
- HAKKA TALİP OLANLARA ÖNEMLİ TAVSİYELER
- İSLÂM, BİLİME DÜŞMAN MIDIR?
- İLİM TALEBESİNİN İHTİYAÇ DUYACAĞI MEZİYETLERİN ÖZETİ
- İLMİN KADRİNİ BİLMEK
- PEYGAMBERLERİN MASÛM OLUŞU
- BİR MEDRESE PROGRAMI ÖRNEĞİ
- ERZURUM TEDÂİLERİ-5
- ERZURUM TEDÂİLERİ-4
- ERZURUM TEDÂİLERİ-3
- ERZURUM TEDÂİLERİ-2
- HAK VE SALAHİYET ÇERÇEVESİNDE KADINLAR MESELESİ
- ERZURUM TEDÂİLERİ-1
- EHL-İ BEYT SEVGİSİ-2
- VAAZ VE NASİHAT ADABI
- EHL-İ BEYT SEVGİSİ-1
- TEZKİYE VE SİCİL AMİRLİĞİ
- İLMİ ARAŞTIRMALARDA İNSAFLI OLMAK VE HAKKA UYMAK
- BİR İRFAN OLUĞU; ARVAS SEYYİDLERİ-2
- İLİM TALEBESİNİN İHTİYAÇ DUYACAĞI MEZİYETLERİN ÖZETİ
- BİR İRFAN OLUĞU; ARVAS SEYYİDLERİ-1

Dehşeti herşeyi kaplayan kıyametin haberi sana geldi mi?
GaÅŸiye, 1
GÜNÜN HADİSİ
Evlad ve Akrabalara İyilik
"Bir baba çocuğuna güzel ahlaktan daha üstün bir miras bırakamaz" [Tirmizi, Birr 33, (1953)]
SON YORUMLAR
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
- Selamünaleyküm bu değerli yazınızdan dolayı Ahmets kardeşimizi tebrik edi...
- Vesîkalara göre, doÄŸum târîhi 13.01.1889 (1 Kânûnisânî 1304), vefât tÃ...
- Açıklayıcı ve net ifadelerle bilgi verdiğiniz ićin siteye teşekkür eder...
- Hocam açıklamalarınız için gerçekten yürekten teşekkürler Hep oyunlar...
- Az önce rast gele aldığım bir hadis kitabında rastgele açtığım bir sayf...
- Rabbimiz gani gani rahmet eylesin…...
- Yahudi propagandası için uydurulmuÅŸ yalan bir hikâyeyi bu güzel siteye yakÄ...
TARİHTE BU HAFTA
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...