Sayın Sırma şöyle diyor: "Muhtemeldir ki, bu tutumlarından dolayı İmam-ı Şafiî, dört sahabenin şehadetlerini, yani rivayetlerini kabul etmemektedir. Bu dört sahabi de Muaviye, Amr b. As, Muğire ve Ziyad'dır. Yukarıdaki bölümlerde kaydedildiği gibi bu dört sahabi de Hz. Ali'ye muhalefet etmişlerdir." (Sh: 35)

Sayın Sırma, iddiasını isbat etmek için zoraki rivayetlere başvuruyor. Sözkonusu rivayetleri ne akıl ne de nakil kabul eder. Eleştiri konusu yaptığı dört sahabe durumu hakkında Ebul Fida'dan delil getiriyor. Ebul Fida kimdir? Ne derecede güvenilirdir? Sözü kabul edilebilir niteliğe haiz midir?

Riyadan uzak ve Allaha sığınarak, وامّابنعمة ربّك فحدث ayetinin iktizasıyla şunu samimi olarak söylüyoruz ki, 60 küsur senedir Arabî ilimlerle meşgulüz; ne tefsir, ne fıkh, ne kelam, ne akaid, ne tarih, ne siyer ve bu gibi kaynaklarda bu rivayete hiç rastlamadık. Aksine bu rivayeti çürüten bir çok rivayetler biliyoruz.

Sayın Sırma, bu kitabında "Allah bizi şirkten ve her türlü saltanattan muhafaza buyursun" deyip, saltanatı sertçe eleştirdiği halde, bir sultan olan Ebul Fida'nın rivayetiyle davasına delil getiriyor.

Ebul Fida kimdir?

"Ebul Fida; Melik Müeyyed İmaduddin İsmail, Arap emiri, tarih ve coğrafya bilginidir. (1273-1331) tarihleri arasında yaşamıştır. Moğol istilasında Şam'a sığınan bir ailenin çocuğuydu. Küçük yaşından itibaren Araplarla Hıristiyanların, Türklerin, İlhanlıların bir çok savaşlarında bulundu. Bu tarihsel olayları sonradan kitaplarında anlattı. Mısır'da Memlük sultanı kendisine «Melikül Müeyyed» ünvanı ile saltanat fermanı verdi. Halk hizmetinde bayındırlık hareketleri ile tanındı. Yaradılıştan, 1329'a kadar geçen olayları konu edindiği tarihi «el Muhtasar fi Tarihi'l Beşer» (İnsanlık Tarihinin Özeti) ile coğrafya Kitabı «Takvimu'l Buldan» (Şehirlerin Takvimi) ile ün kazandı."(1)

«El-Müncid», Ebul Fida'nın, Hama Emiri olduğunu kaydediyor .(2)

Kanaatimizce, İmam Şafii'ye isnad edilen bu rivayet, uydurma bir rivayettir. Böyle büyük bir zat, Allah'ın ve Peygamber'inin methine ve dualarına nail olan sahabeler hakkında hiçbir zaman böyle bir yargıda bulunmaz.

Bu rivayeti çürüten bazı rivayetler ise şunlardır: Büyük İslam alimlerinden, bir çok ilimde mütehassıs, beş yüze yakın kitapları bulunan İmam Suyûtî diyor ki: "Muaviye Hz. Peygamberden 163 adet hadis rivayet etmiştir. Sahabeden İbni Abbas, İbni Ömer, İbni Zübeyr, Ebud Derda, Cerir el Becelî, Nu'man b. Beşir, Tabiîn'den İbnul Müseyyeb, Hamid b. Abdurrahman ve daha birçoğu ondan rivayet etmişlerdir."(3)

Büyük sahabîler ve tabiîn'den, Hz. Muaviye'nin rivayetini kabul ediyor, Hz. Muviye'den hadis rivayetinde bulunuyorlarsa, bunun yanında, Ebul Fida'nın rivayetinin doğruluğu nerede kalır? İnsaf ehline bırakıyoruz.

Yine, İmam Suyûtî diyor ki: İmam Ahmed, İrbad b. Sariye'den rivayet etmiş. İrbat demiştir ki: "Peygamberden şunu işittim: Allah'ım Muaviye'ye kitap ve hisabı öğret, Onu azaptan koru."(4)

Tirmizi, Hz. Talha'dan rivayet etmiştir. Peygamber Efendimiz buyurmuştur ki: "Amr b. As, Kureyş'in salihlerindendir."(5)

İmam Suyûti bu hadisin sahih olduğunu «el Camius-Sağir» kitabında bildirmiştir. Peygamber efendimizin övdüğü bir sahabenin rivayet ve şehadeti nasıl kabul edilmez? Bu hadisler rivayet edilmişken, Ebul Fida'nın sözünü hüccet gibi sunmak, hakkaniyete sığmaz. Sayın Sırma'yı biraz tefekküre davet ediyoruz.

 "Hadis rivayetinde, Allah'ın Rasulüne ait meselelerde, hiçbir sahabi, kasten ve bilerek uydurma şeylere iltifat etmez."(6)

 "Hiçbir sahabi, her ne şekilde olursa olsun, yanlış bir haberi veya olmayan bir şeyi zat-ı saadetlerine isnad ettiremezdi. İşte bunun içindir ki; الصحابة كلهم عدول (Sahabilerin tamamı adildirler) düsturu, istisnasız, bütün sahabiler için geçerlidir. Hepsi de hayatta bulundukları devirlerde; muemelatta adil ve rivayetlerde güvenilir olmakla muttasıf bulunuyorlardı."(7)

 İmam Şafiî demiştir ki: "Kitap ve Sünnet bulundukça onlara tabi olmak lazımdır. Eğer kitap ve sünnetten delil bulunmazsa, o zaman Hz. Peygamberin ashabının sözlerine bakarız veya onlardan birinin sözünü alırız. Eğer imamların (dört halife) bir sözü bulunmassa, dinde emanet makamında bulunan Resulullah'ın ashabının sözlerini alırız. Ashaba tabi olmak bizim için onlardan sonra gelenlere tabi olmaktan daha evladır."(8)

Burada İmam Şafiî'nin "Dinde emanet makamında bulunan Resulullah'ın ashabı" sözüne dikkat etmeliyiz. Bu sözü söyleyen İmam Şafiî, "dört sahabenin şehadetlerini kabul etmiyor" demesi mümkün değildir. Bu durumda, Ebul Fida'nın bu rivayeti uydurmadır.

İmam-ı Şafiî'nin ashabı kiramın görüşleri hakkında şöyle dediği nakledilir: "Onların re'yleri bizim için kendi re'yimizden daha hayırlıdır."

İbnul Kayyım el-Cevzi şöyle kaydediyor: "İmam Şafii Risale-i Kadime'sinde demiştir ki: "Onlar her ilimde, ictihatta takvada, akılda ve her şeyde bizim üstümüzdedirler. Onların görüşleri bizim için çok muhteremdir. Bize kendi görüşlerimizden daha iyidir.(9) 

Muhammed Ebu Zehra «İmam Şafiî» adlı eserinde şöyle diyor: "Şia'nın İmamiye kolu, kendi imamları yoluyla gelmeyen hadisleri reddedip almazlar, kıyası kabul etmezler.

Bu konuda Şeyh el-Kaşif şöyle demektedir: "İmamiye kıyası almaz, imamların şöyle dedikleri tevatür yoluyla naklolunmuştur: "Şeriat kıyasla olursa, din mahvolur. Onlar ancak ehl-i beyt yoluyla, cedleri Hz. Peygamberden sabit olan sünneti alırlar. Fakat Ebu Hüreyre, Semure b. Cundub, Mervan b. Hakem, Amr b. As ve emsalinin rivayet ettiklerinin imamiye nazarında sivrisinek kanadı kadar itibarı yoktur."(10)

Kısacası anlaşılması gereken, İmam-ı Şafiî'ye nisbet edilen Ebul Fidanın rivayeti uydurmadır.

İbn-i Hacer el Heytemi; Hz. Muaviye'nin 163 hadis rivayet ettiğini, bunlardan dördü üzerinde Buhari ve Müslim'in ittifak ettiklerini, bu dört hadisten başka, Buhari'nin dört, Müslim'in ise beş hadisi rivayet ettiğini söylemektedir.(11)

İmam Nevevî şöyle diyor: "Kur'an-ı Kerim'den sonra en mutemed kitap, Buhari ve Müslim'dir.(12)

Ahmet Hamdi Akseki de aynı şekilde, «Riyazu's Salihin» için yazdığı takdiminde şöyle diyor: "Müslümanlar arasında Allah'ın kitabı olan Kur'an'dan sonra en sahih kitap Buhari ile Müslim'in sahihleridir."(13)

Abdulaziz Ferharu diyor ki; "Hz. Muaviye'den hadis rivayet eden hadis alimleri şunlardır: Buhari, Müslim, Ahmed b. Hanbel, Ebu Davut, Hakim, Beyhaki, Ebu Ya'la, Taberani, Tirmizi, Nesei, Malik ve Ebu Nuaym'dır."(14)

Dipnotlar

 1-Karacan Genel Kültür Ans., C. 3, Sh, 676.

 2-El-Müncid; Sh:383

 3-İmam Suyûti, Tarihu'l Hulefa, Sh. 194

 4-İmam Suyûti, a.g.e, Sh.195

 5-Feydul Kadir, C. 4, Sh. 360

 6-Ebul Âla Mevdudi, Hilafet ve Saltanat: Sh. 436

 7-Mevdudi, Aynı eser: 436

 8-Ebu Zehra, İmam Şafiî: Sh. 295. Er-Risale tercümesi: Sh. 646

 9-M. Ebu Zehra, İmam Şafiî: Sh. 79

 10-M. Ebu Zehra, a.g.e: Sh. 324

 11-İbni Hacer el-Heytemi, Tathirul Cenan: Sh. 64

 12-İmam Nevevî, Riyazus-Salihîn

 13-Riyazus Salihin (terc.) C.1, Sh. 27

 14-A. Ferharu, en-Nahiyean Ta'nı Muaviye: Sh.17