Sabûr kelimesinin sözlük anlamı: Çok sabırlı.

Sabûr isminin terim anlamı: Günah işleyenleri cezalandırma konusunda sabreden.

Allah, günah işleyenleri tövbe etmelerine fırsat vermek için hemen cezalandırmaz, imtihan sırrı gereğince uygun gördüğü kadar erteler, zamanı gelince de gerekli cezayı verir.

Allah'ın ceza vermekte sabırlı davrandığı insan, günah işlememek ve ilahi emirleri yerine getirmek için, nefsini denetim altında tutup sabırlı olmalıdır. Ayrıca Allah, günahlarımızı hemen cezalandırmadığına göre, biz de birlikte yaşadığımız insanların hatalarına karşı sabırlı olmalıyız.

Sabur kelimesi, Kur'an'da Allah'a izafe edilmez; ancak bazı ayetlerden Allah'ın günahları hemen cezalandırmadığı dolayısıyla bu hususta sabırlı olduğu anlaşılmaktadır.

Allah'ın cezaları ertelediğini anlatan dört ayet şöyledir:

"Sakın, Allah'ı zalimlerin yaptıklarından habersiz sanma! Allah, onları ancak gözlerin dehşetle bakakalacağı bir güne erteliyor."(1)

"Eğer Allah, insanları zulümleri yüzünden hemen cezalandırsaydı, yeryüzünde hiçbir canlı bırakmazdı. Fakat onları belirli bir süreye kadar erteler. Ecelleri geldiği zaman ise ne bir an geri kalabilirler, ne de öne geçebilirler."(2)

Diyanet Tefsiri bu ayeti açıklarken şu izahta bulunur: 'Kuşkusuz eğitimin temel ilkelerinden biri sabırlı ve hoşgörülü olmak, cezalandırmada acele etmemek, eğitilenlere zaman ve fırsat tanımaktır. Bu sebeple âyette Allah Teâlâ'nın, inkârcılar ve zalimler de dahil olmak üzere çeşitli insan topluluklarını kötülükleri sebebiyle hemen cezalandırmayıp adaleti, merhameti ve keremiyle, belirlenmiş bir sürenin sonuna kadar onlara mühlet tanıdığı ifade buyurulmuştur. Ancak sapkın fikir ve yaşayışlarını sürdürüp hakka karşı direnen toplulukların muayyen bir sürenin sonunda tarih sahnesinden silinip gittikleri de bilinmektedir."(3)

 "Rabbin, çok bağışlayıcıdır, merhamet sahibidir. Eğer yaptıkları yüzünden onları (dünyada) cezaya çarptırsaydı, elbette azaplarını çarçabuk verirdi. Hayır, onlar için belirlenmiş bir gün vardır ki (o gün gelince) hiçbir kurtuluş çaresi bulamazlar."(4)

"Eğer Allah, insanları kazandıkları yüzünden hemen cezalandıracak olsaydı, yerkürenin sırtında hiçbir canlı bırakmazdı. Ne var ki, onları belirli bir süreye kadar erteliyor. Nihayet süreleri gelince, (gerekeni yapar). Çünkü Allah, kullarını hakkıyla görmektedir."(5)

Allah imhal eder (mühlet verir), ancak ihmal etmez; zamanı gelince gerekli cezayı verir.

Es-Sabûr isminden çıkarmamız gereken ders:

Bu isimden gerekli dersi çıkarmak için, şu üç hususa dikkat etmeliyiz:

1-Allah'ın, günahlarımızın cezasını hemen vermemesi, günahı hoş gördüğü anlamına gelmez; bize tövbe etmek için fırsat verdiği anlamına gelir. Pişman olup tövbe etmeyen, bu dünyada ceza görebilir, ancak ahirette kesin olarak cezasını bulacaktır.

2-Allah'ın bize karşı sabırlı olması, değil büyük günahlarda, küçük hatalarda bile ısrarcı olmamıza neden olmamalıdır. Çünkü küçük hatada ısrar, büyük hatadır. Hatalarımızı, bir daha işlememek üzere terk edip Allah'tan bağışlanma dilemeliyiz.

3-Allah, bize karşı sabırlı davranıp günahlarımızı hemen cezalandırmadığına göre, biz de birlikte yaşadığımız insanların hatalarına karşı sabırlı olmalıyız.

Dipnotlar

1-İbrahim-42

2-Nahl-61

3-DİB Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 3 Sayfa: 412

4-Kehf-58 

5-Fatır-45