Hamîd kelimesinin sözlük anlamı: Övülen, övülmeye layık olan.

Hamîd isminin terim anlamı: Övülen, Kendisine hamd ve sena olunan, filleriyle ve sıfatlarıyla hamd edilmeye layık olan, bütün mevcudat tarafından övülen.

Mutlak manada Hamîd, yalnız Allah'tır; çünkü diğer varlıklar noksandan münezzeh değildir.

İçinde Hamîd ismi geçen bazı ayetler ve kısa açıklamaları şöyledir:

"O, insanlar umutlarını kestikten sonra yağmuru indiren, rahmetini her tarafa yayandır. O, dost olandır, övülmeye lâyık olandır."(1)

Allah, sıfatları ve filleri ile övülmeye layıktır. Gerçek koruyucu, Allah'tır. Bazen yağmur konusunda ümitler kesilmişken, kullarının imdadına yetişip yağmur yağdırır.

"Göklerdeki her şey, yerdeki her şey O'nundur. Şüphesiz ki Allah elbette zengindir, elbette övgüye lâyıktır."(2)

Gökten indirilen yağmur, Allah'ındır. Yerde biten meyveler, sebzeler ve ekinler hep Allah'ındır. Her şeyin sahibi olan Allah, hem zengin hem de övülmeye layık olandır.

"Ey insanlar! Siz Allah'a muhtaçsınız. Allah ise her bakımdan sınırsız zengin olandır, övülmeye hakkıyla lâyık olandır."(3)

Diyanet tefsiri bu ayeti şöyle açıklar: 'İnsanı yaratan ve onun ihtiyaçlarını en iyi bilen Cenâb-ı Allah bütün beşeriyete yönelik bir uyarıda bulunmaktadır: Allah'a muhtaç olan insanlardır, Allah ise hiçbir şeye ve hiç kimseye muhtaç değildir. Üstelik yaratılmışlar üzerindeki üstün nimetlerinden ötürü hamd edilmeye lâyık olan yalnız O'dur. Bu uyarıdan, ibadetin insanın buna muhtaç olmasından dolayı emredildiği, dolayısıyla din duygusunun ve Allah'a ibadet etme eğiliminin fıtrî olduğu ve baskı yöntemleriyle yok edilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.'(4)

"Mûsâ, şöyle dedi: "Siz ve yeryüzünde bulunanların hepsi nankörlük etseniz de gerçek şu ki, Allah her bakımdan sınırsız zengindir, övgüye lâyık olandır."(5)

Kimse inkârcı olmakla Allah'a bir zarar veremez. Allah, zatı, sıfatları, fiilleri ve hükümranlığıyla övülmeye layıktır; bu gerçek, hiçbir şekilde değişmez. İnsanlar Allah'ı doğru tanıyıp ona hamd ederlerse, kulluk görevlerini yerine getirmiş olurlar.

El-Hamîd isminden çıkarmamız gereken ders:

Hamd edilmeye layık olan yegâne varlık, her şeyin yaratıcısı ve sahibi olan Allah'tır. O halde bizler de hem Allah'ı övüp ona hamd etmeli hem de Yüce Yaratıcı tarafından beğenilecek işler yapmalıyız.

Dipnotlar

1-Şura-28

2-Hac-64

3-Fatır-15

4-DİB Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 4 Sayfa: 458-459

5-İbrahim-8