FITIR SADAKASI

Ramazan Bayramına kavuşan ve artıcı nitelikte olmasa da temel ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan Müslümanların, Ramazan ayında, kendileri ve velayeti altında bulunan (bakmakla yükümlü oldukları) kişiler için ödemeleri gereken, her biri bir insanı bir gün doyuracak miktardaki, para veya gıda maddesine Fıtır sadakası denir.

Ali Bozkurt

alibozkurt.02@hotmail.com

2020-05-16 08:56:19

Yukarıdaki Tanımı Parçalara Ayırırsak Şu Bilgiler Ortaya Çıkar:

*Fıtır sadakasını, Ramazan ayını idrak eden kimseler verir.

*Fıtır sadakası vermek için ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olmak gerekir. Ancak sahip olunan malın, zekâtta olduğu gibi, artıcı olması ve sahip olunmasının üzerinden bir yıl geçmesi şart değildir.

*Fıtır sadakasını aile reisi durumunda olan kişi kendisi için ve diğer aile fertleri için öder. Ailenin toplam sayısı kadar fıtır sadakası ödenir. Bu sayıya, evin ferdi durumunda olan hizmetçiler de dâhildir.

*Fıtır sadakası, zekât verilebilecek kişilere verilir.

*Fıtır sadakasının miktarı, bir fakirin karnını bir gün doyurabilecek kadar para veya gıda maddesidir.

*Fıtır sadakası Hanefi mezhebine göre vacip, Şafii, Hanbelî ve Maliki mezhebine göre ise farzdır.

*Fıtır sadakasını, Ramazan ayının başlangıcıyla bayram namazı arasında ödemek gerekir. Bayram namazından sonraya bırakmak doğru olmamakla birlikte, ödeyen kişiye borç olması sebebiyle ilk fırsatta verilmesi zorunludur.

*Fıtır sadakası veren kişinin, buna niyet etmesi şarttır.

*Mazeretleri nedeniyle oruç tutmayan kişiler de fıtır sadakası öderler.

Fıtır Sadakasının Miktarı Ne Kadardır?

Dört mezhebe göre fıtır sadakası arpa, hurma ve kuru üzümden bir sa'dır. Şafii, Maliki, Hanbeli mezheplerine göre buğdaydan da bir sa'dır. Ancak Hanefilere göre buğdaydan yarım sa'dır.

Bir sa', 2.75 litreyi içine alan hacimdir. Yaklaşık üç kg. dır.

Diyanet İşleri Başkanlığı, her yıl bu ölçülere göre gerekli hesaplamaları yapıp halka Türk Lirası üzerinden fitre olarak kişi başına ödenmesi gereken meblağı duyurmaktadır.

Bu ölçülerin alınmasından maksat, bir fakirin karnını bir gün doyuracak miktarı bulmaktır. Nitekim Kur'an'da yemin kefareti anlatılırken; "Ailenize yedirdiğiniz yemeğin orta hallisinden on fakire yedirmek"( 5/Maide–89)denmektedir. Fidye ile fıtır sadakasının hesaplanmasında, bu ayet, bizlere önemli bir ölçü vermektedir.

Fıtır sadakası buğday, arpa, hurma ve kuru üzüme göre hesaplandığında değişik rakamlar ortaya çıkmaktadır. Bu durumda da dinin rahmet boyutunu görmek mümkündür. Dinin bu konudaki rahmet boyutunu şu şekilde özetleyebiliriz:

*Bu ölçülerden birisine göre fıtır sadakası ödenirse, asgari ölçünün altına inme tehlikesi ortadan kalkar.

*Zenginliğin ileri derecesinde olanlar, bu dört maddeden o yıl en pahalı olanıyla fıtır sadakasını ödemeyi tercih edebilirler.

*Zenginliğin ilk basamağında olan kimseler, buğday, arpa, hurma ve kuru üzümden o yıl en ucuz olanıyla fıtır sadakasını ödeme imkânından yararlanarak, sorumluluklarını zorlanmadan yerine getirirler.

*Anılan dört gıda maddesinin ortalamasıyla da fıtır sadakası ödenebilir. Çünkü bu durumda en ucuz olan maddenin daha üstünde bir sadaka verilmiş olacaktır.

*Belirtilen dört maddenin en pahalısından daha fazlasını sadaka olarak verme imkânı ise daima vardır.

Konu ile ilgili olarak şu sorunun da cevaplandırılması gerekir:

Dini Açıdan Zengin Sayılmanın Ölçüsü, Zekât Verecekler ile Fitre Ödeyip Kurban Kesecekler İçin Aynı mıdır?

Dini açıdan zengin sayılmanın ölçüsü, zekât verecekler ile fitre ödeyip kurban kesecekler için farklıdır.

Zekât vermek için, artıcı nitelikteki ihtiyaç fazlası nisap miktarı mala, bir kameri yıl boyunca, sahip olmak gerekir.

Fitre vermek ve kurban kesmek için de ihtiyaç fazlası nisap miktarı mala sahip olmak gerekir. Ancak bu malın artıcı nitelik taşıması ve kişinin anılan mala bir yıl boyunca sahip olması gerekmez. Bu durumdaki bir mala sahip olan kişiler zengin sayılacaklarından kendilerine zekât da verilmez.

Konuyu şöyle bir örnekle açılayabiliriz:

Bir kişinin oturduğu evi dışında kiraya verdiği bir evi olduğunu düşünelim. Bu ev, kendisi için asli ihtiyaç değildir. Ancak evin kira gelirleri aydan aya harcanmakta ve kişinin sahip olduğu para nisap miktarına ulaşmamaktadır. Bu şahsın zekâta tabi başka bir malı da yoksa zekât ödemesi gerekmez. Fakat zaruri ihtiyaçları dışında kalan bu ev, artıcı nitelikte olmamakla birlikte, değer olarak nisap miktarını geçtiğinden, kişi -zekât vermekle mükellef olmadığı halde- zengin sayılır. Bu sebeple söz konusu kişinin fitre ödemesi ve kurban kesmesi gerekir; ayrıca kendisine zekât verilmesi caiz olmaz.

Kaynak:

Ali Bozkurt, Tartışılan Temel Ameli Konulara Doğru Bakış kitabından.

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

TESETTÜRÜN YOZLAŞTIRILMASI

Bugün üzerine bastığı çimenlerin, yarın üzerinde biteceğini bilen şuurlu bir Müslüman ha

ZAYIF ATIN KIBLESİ OLMAZ

Anadolu’da bir söz ve deyim olan "zayıf atın kıblesi olmaz" cümlesindeki "zayıf" kelimesi, "

MEHDİYİ BEKLEMEK DİNDE BİR BİD’AT DEĞİLDİR

Şeyh Muhammed Hamid merhum Nevair adlı mecmuada Mehdi fikrinin Şia’dan bize geçtiğini iddia e

KAİNAT DENEN MESCİD

Ey insan! Sen bu hayata bir camide, (bir ibadethanede) gözlerini açmışsın ve Müslüman olarak

HAYVAN KESİMİNDEKİ SIKÇA YAPILAN YANLIŞLAR

Hayvanın Canı Çıkmadan Kesmeye Devam Etmek Günümüzde hayvanları kesenler hayvanlara eziyet

ÂLİMİN HAYATI, ÂLEMİN HAYATIDIR

Âlimlerden biri vefat ettiği zaman, hemen: “Mevtü’l âlim mevtü’l âlem=Âlimin ölümü �

CENNET VE CEHENNEMİN VARLIĞI KULLUK ŞUURUYLA ÇELİŞMEZ

Kulluk şuuru, Allah’a iman etmek, Onu isim ve sıfatlarıyla yakından tanımaya bağlıdır. Bu

KÂİNATLA BİRLİKTE NAMAZ NASIL KILINIR?

Allah, kâinatı, insanda özetlemiş, Katından gönderdiği dört büyük kitabı ve yüz sayfay�

ŞİRK SAYILAN AKIMLAR (1)

1-Politeizm: Yunanca poly (çok) ve theoi (tanrı) sözcüklerinden türeyen politeizm, sözlük an

GİZLİ ŞİRK VE SEBEPLERİ

Gizli şirk nedir? Yapılan faydalı amelleri Allah rızası için değil de gösteriş ve desinler

TORUNUM GÜLCE BENİ ŞAŞIRTTI VE SEVİNDİRDİ

Birkaç gündür Nurefşan kızım misafirimiz. Dünyayı saran ve sarsan Korona Virüsünden dolay�

"Kadınlara iyilikle muamele ediniz."

Nisa:19

GÜNÜN HADİSİ

Diğer bir kişi katılmaksızın, iki kişi aralarında fısıldaşmasın.

Buhari

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Cumhuriyet'in ilanı(29 Ekim 1923) *Sütçü İmam Maraş'ta direnişi başlattı(31 Ekim 1919) *I.Dünya Harbine girdik(1 Kasım 1914) *İmam-ı Rabbani Hz.lerinin İrtihali(2 Kasım 1624) *Hz.Ömer(r.a.)'in Şehadeti(3 Kasım 644)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...