ŞEYH MAZHAR EFENDİ

Şeyh Alauddin efendinin birbirinden değerli üç oğlu ile iki saliha kızı vardı. En büyük oğlu Şeyh Mazhar idi. Ortanca oğlu şeyh Halid, küçük oğlu ise şeyh Asım idi. Şeyh Alauddin hazretlerinin kız kardeşinin oğlu, Van’ın Özalp ilçesinin eski müftülerinden Zeynelabidin Sarımurat hoca,

Zübeyir Sarımurat

zubeyir65@live.com

2020-03-22 19:25:34

Şeyh Alauddin efendinin birbirinden değerli üç oğlu ile iki saliha kızı vardı. En büyük oğlu Şeyh Mazhar idi. Ortanca oğlu şeyh Halid, küçük oğlu ise şeyh Asım idi. Şeyh Alauddin hazretlerinin kız kardeşinin oğlu, Van'ın Özalp ilçesinin eski müftülerinden Zeynelabidin Sarımurat hoca, Şeyh Alauddin'in çocukları hakkında şu övgü dolu ifadeleri kullanıyordu: "İlim tahsilimi küçüklükten itibaren Ohin'de dayım şeyh Alauddin'in yanında yaptım. Mezun oluncaya kadar da dayımın oğullarıyla beraber oldum ve hiçbir zaman onlarla bağımı koparmadım. Onlar gibi âlim, fazıl, ahlak-ı hasene sahibi, mürşid-i kâmil, vefadar ve millete, memlekete faydalı insanlar görmedim. Onlar her ne kadar sureten insan idiyseler de, sireten melek idiydiler."

Onların anneleri de Kadiri seyyidlerinden olup, oldukça değerli bir hanım efendi idi. Zamanını boşa harcamazdı. Van'da ikamet eden şeyh Halid hazretlerinin damadı olan İbrahim Sarımurat hoca da onunla ilgili olarak bir hatırasını şöyle anlatır: "Ohin'de okurken Cuma günleri onu ziyaret ederdim. O hiçbir zaman boş durmazdı. Devamlı yüzü kıbleye dönük bir halde oturur; ya Kur'ân-ı Kerim okur, ya tesbih çeker veya namaz kılardı. Yani bir şekilde mutlaka ibadetle meşgul olurdu. Ziyaretine gelen birisi olduğunda saatini çıkarır, dizine bırakırdı. Beş dakika onlarla ilgilenirdi. Beş dakikası dolduğunda saatini cebine bırakır, eline tesbihini alır, zikrine devam ederdi. Orada başkaları konuşsa bile onlarla konuşmaz, ibadetiyle meşgul olurdu. Kendi döneminin en saliha kadınlarından biriydi. Kadınların evliyasıdır denmeye layık idi."

Hicri 1331 yılında Ocak (Ekim) ayının başlarında dünyaya gelen şeyh Mazhar efendi, tüm ilim tahsilini babasının yanında yapmış ve ilmi icazeyi babası şeyh Alauddin'den almıştır. İlmi seviyesi gayet yüksek olup, birçok insan, çözemediği konularda kendisinin görüşlerine başvururdu.

Kadiri seyyidlerinden şeyh Abdulbari'nin kızıyla evlenen şeyh Mazhar efendi'nin dördü erkek ikisi kız olmak üzere altı çocuğu vardır. Oğullarından şeyh Safvetullah ile şeyh Hikmetullah büyük bir ilim sahibi olup, özellikle şeyh Mazhar'ın şu an hayatta olmayan, genç yaşta ve babasından bir yıl sonra vefat eden oğlu şeyh Safvetullah kendi dönemine damgasını vurmuştur. Onun dönemindeki genç olsun yaşlı olsun bütün âlimler onun ilmini takdir etmişlerdir. Kaleme aldığı birçok eseri mevcuttur. İlminin yüksekliği yanında ahlakı, takvası, hilmi ve tevazusuyla ön plana çıkmıştır. O bütün yönleriyle mükemmel bir şahsiyet idi. Öyle ki, vefat ettiğinde kabrin başında bulunan Norşin'li şeyh Ma'sum hazretlerinin oğlu Şeyh Nureddin şöyle buyurmuştu: "Âlimin ölümü âlemin ölümüdür" sözü şeyh Safvetullah için geçerlidir."

Şeyh Mazhar Efendi, bir yandan ilimle meşgul olurken diğer taraftan da seyr-i sülukla da iştigal ediyordu. 13 sene babası Şeyh Alauddin hazretlerinin yanında nefsin tezkiyesine yönelik tasavvufi amele devam etmesine rağmen şeyh Alauddin hazretleri hiç kimseye hilafet vermediği gibi, ona da hilafet vermedi. Ancak Şeyh Alauddin hazretleri vefatından önce yanında amel edenlere Norşin'li şeyh Diyauddin hazretlerinin halifesi olup, Suriye de bulunan şeyh Mahmud-i Karaköyi'nin yanında amel etmelerini tavsiye etti. Bunun üzerine şeyh Mazhar Efendi Suriye'ye Şeyh Mahmud-i Karaköyi'nin yanına amel etmeye gitti ve beş altı ay içinde hilafet aldı. Şeyh Mahmud-i Karaköyi, şeyh Mazhar'a hilafet verirken şöyle demişti: "Şeyh Alauddin'in, sizin ve benim misalim şuna benzer. Bir adam gaz lambasının her şeyini hazırlar, gazını doldurur, fitilini içine, kibritini de yanına bırakır, bir başkası da gelir fitilini yakar. Aslında şeyh Alauddin sizleri mükemmel bir hâle getirmişti, bana fitili tutuşturmak yani hilafet vermek kalmıştı."

Şeyh Mazhar Efendi, büyük bir zat olup, kendisinden çok sayıda keramet nakledilmektedir. Bir defasında Hatme-i Hacegan içerisinde Silsile-i Âliye'yi okurken on dakika ara vermişti. Silsileyi ezberden okuyan şeyh Mazhar Efendi, normal zamanlarda takıldığında kardeşi şeyh Halid devreye giriyor ve kaldığı yeri hatırlatıyordu. Ama bu sefer kardeşleri ne şeyh Halid Efendi ne de şeyh Asım Efendi herhangi bir müdahalede bulunmamışlardı. On dakikalık sessizlikten sonra şeyh Mazhar Efendi kaldığı yerden devam etmişti. Bu hatme esnasında aşağı mahallede oturan şeyh Mazhar Efendi'nin müridi olan Hacı Esed son demlerini yaşıyormuş. Hacı Esed aniden yanında bulunan kadınlara odadan çıkmaları gerektiğini, çünkü şeyh Mazhar Efendi'nin içeri girdiğini söylüyor. Meğer şeyh Mazhar Efendi hatme içerisinde iken, son nefesini vermekte olan müridinin imdadına koşmuş. Bu durum daha sonra Hacı Esed'in yanındaki kadınların, Hacı Esed'in şeyh Mazhar Efendi'nin içeri girdiğini söylemesinden anlaşılıyor.

Yine buna benzer bir olayda uzun yıllar şeyh Mazhar Efendi'nin hizmetinde bulunmuş olan Hacı Sa'dullah, Van'da hastanede yatarken ve sekerat halinde iken içeri girenlere "Vallahi, sizden önce şeyh Mazhar Efendi buradaydı" diyerek gene şeyh Mazhar efendi'nin müridinin imdadına koştuğunu haber veriyordu.

Şeyh Mazhar Efendi büyük bir âlim olup, fıkıh konusunda derin bir bilgi birikimine sahipti. Zamanında güncel meselelere dair kendisine sorulan müşkül sorulara vermiş olduğu cevaplar "Mektubat" adlı kitapta bir araya toplanmıştır.

Şeyh Mazhar Efendinin en büyük özelliklerinden birisi onun sahip olduğu hilmi(yumuşak huyluluğu) ve tevazusuydu. O hilmin hazinesiydi. Onun kimseye kızdığı görülmemişti. Gerek torunları olsun gerekse kardeşlerinin torunları olsun başına üşüşmelerine, kendisini rahatsız etmelerine rağmen onlara kızmaz, onları azarlamazdı. O, güler yüzlüydü. Ama güler yüzlülüğü yapmacık değildi. Acılı anlarında bile güler yüzlülüğünde herhangi bir eksiklik meydana gelmezdi. Çok sevdiği kardeşi şeyh Halid Efendi vefat ettiğinde herkes ağlarken yine de onun beşaşetinde bir eksilme olmuyor, taziyeye gelenlere güler yüzlülükle mukabelede bulunuyordu.

Şeyh Mazhar Efendi, bir yandan ilimle meşgul olurken öte yandan da ailenin başta geçimi olmak üzere her türlü sıkıntısıyla uğraşırdı. Babası şeyh Alauddin hazretlerinden sonra gerek tüm ailenin gerekse talebelerin ihtiyaçlarının giderilmesiyle uğraşırdı. Yılda birkaç kez bu amaçla Bitlis'e, Diyarbakır'a giderdi.

Şeyh Mazhar Efendi irşad hizmetinden de geri kalmazdı. Bitlis, Muş ve Van çevresinde çok sayıda müridleri vardı. Yine insanların aralarındaki anlaşmazlıkların çözümü amacıyla barışlara da katılır, sorunun daha fazla büyümesinin önüne geçerdi. Öyle ki, vefatı da Bitlis'e bağlı Baykan ilçesindeki bir barış esnasında vuku bulmuştu. Vefatından önce büyük zatların (Şeyh Abdurrahman-i Taği, şeyh Diyauddin, dedesi şeyh Fethullah, babası şeyh Alauddin )'in vefatlarından bahsediyor ve bir nevi kendi vefatına işaret ediyor. Tarafların anlaşmasından sonra ânî bir şekilde 1 Ocak 1989 tarihinde, yetmiş beş yaşında iken, bu fani dünyadan ebedi âleme göç ediyor.

Şeyh Alauddin hazretlerinin talebelerinden olan Mutki'nin Godişk köyünden, meşhur âlim ve şair molla Nurullah, şeyh Mazhar efendi'nin özelliklerini şöyle sıralıyordu: "O âlim idi, ilimde mahir idi. Önemli te'lifleri, çok sayıda fetvaları olmakla beraber insanlar ondan çokça istifade ediyorlardı. İnsanlar dini konularda kendisine sıkça başvuruyordu. Onun çözemediği müşkülat yoktu. Şeyh Mazhar Efendi meşakkatlere karşı sabırlıydı. Tabii bir hilm sahibiydi. Bütün tahsilini babası şeyh Alauddin hazretlerinin yanında yapmıştı."

Şeyh Mazhar Efendi birçok talebe yetiştirmiştir. İçlerinden ön plana çıkanlar şunlardır:

1-Türkiye çapında ün salan Sadreddin Yüksel.

2-Nizipli Molla Salih.

3-Muş'a bağlı bulunan Avzüt köyünden halife, müderris, salih, müttaki Molla Kamil. 4-Ahlât'a bağlı Kuştiyan köyünden Molla Sıddık. Şeyh Mazhar Efendi bunlar gibi nice talebeler yetiştirmiştir.

Şeyh Mazhar Efendi, Şeyh Mahmud'dan hilafet aldıktan sonra hilafet vermeye de başlamıştı. Onun yanında amel edip mürşid-i kâmil vasfını kazanan zatlar şunlardır.

1-Şeyh Safvetullah (Oğludur)

2- Molla Üzeyir. Tatvan'a bağlı Kamer köyünden olup, Van dolaylarında irşad görevini yapmıştır. İyi bir âlim ve mutasavvıf idi.

3- Antepli Molla Alauddin: Bu zat ta Ağrı dolaylarında irşad vazifesini yerine getirmiştir.

Eserleri

1- Nehcetü'z-Zekiyye fi Adab-i Tarikati'n-Nakşibendiyye.

2- Risale fi Hakki'l İskat

3- Risale fi't-Tasavvuf

4- Risale fi'l-Kader ve'l-Kada

5-Mektubat

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

NEDVİ’NİN KALEMİNDEN KUDÜS MÜFTÜSÜ EMİN EL HÜSEYNİ-2

Bundan sonra araya yeni bir fasıla girdi, ama bu ilki kadar uzun sürmedi. Ve onunla Mekke-i Müker

NEDVİ’NİN KALEMİNDEN KUDÜS MÜFTÜSÜ EMİN EL HÜSEYNİ-1

Kıymetli ziyaretçilerimiz, sizlere Filistin istiklal hareketinin mimarı, büyük aksiyon insanı,

İMAM MUHAMMED KASIM EN NÂNOTEVİ- 3. BÖLÜM

Papazlarla Ve Hindu Bilginleri İle Münazaraları Şeyh, Meerut şehrinde ikamet ederken, papazlar

İMAM MUHAMMED KASIM EN NÂNOTEVİ- 2. BÖLÜM

İngilizlere Karşı Cihadı 1857 yılında İngiliz yönetimine karşı Hindistan'da büyük bir a

ÖMER MUHTAR GRAZİANİ’NİN KARŞISINDA

... Graziani hatıratında diyor ki; “Ofisimin girişine geldiği zaman bana öyle geldi ki, ell

İMAM MUHAMMED KASIM EN NÂNOTEVİ- 1. BÖLÜM

Büyük imam, islam filozofu, rabbani alim, büyük ıslahçı, mücahid bir kahraman, İslam düşm

KURRA HAFIZ MEHMET GÜRGÜR HOCA EFENDİ (1937-2020 )

Mehmet GÜRGÜR Hoca Efendi 2 Mart 1937 yılında Dumlu Nahiyesine bağlı Akdağ köyünde dünyaya

ŞEYH MUHAMMED HAFİD (1928-2001)

Şeyh Muhammed Hafid hazretleri, dedesi ‘Hazret’ namıyla bilinen Muhammed Ziyauddin hz.'nin ve

ABDULĞAFUR HAS EFENDİ(1936-2007)

Abdulgafur HAS Hocaefendi 1936 yılında Çat ilçesi Babaderesi köyünde dünyaya geldi. Soyu sils

BABADERELİ SEYYİD AHMED EFENDİ(1890-1977)

Babadereli Seyyid Ahmed Efendi, Seyyid Molla Resul Efendi’nin oğludur. 1890 yılında, ailesinin

MEHMED KIRKINCI HOCAEFENDİ

1928 yılında Erzurum ili, Aziziye ilçesinin Güllüce(Eski ismi; Paşaki) köyünde doğdu.

Şu insanlar, çarçabuk geçen dünyayı seviyorlar da önlerindeki çetin bir günü (ahireti) ihmal ediyorlar.

İnsan, 27

GÜNÜN HADİSİ

İki kelime vardır ki, Rahman'a sevimli, dilde hafif ve mizanda ağır gelir. Bunlar; "Sûbhanellahi ve bihamdihi, Sûbhanellahil-azim=Yüce Allah'ı hamd ile tesbih ederim, Yüce Allah'ı tenzih ederim." kelimeleridir.

Buhari Tecrid-i Sarih, 2189

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Fatih Camii'nin yeniden ibadete açılışı(15 Nisan 1772) *Turgut Özal'ın Vefatı(17 Nisan 1993) *Türk-Yunan savaşının başlaması(18 Nisan 1897) *Miladi takvime göre Efendimiz'in (s.a.v.)dünyaya teşrifleri(20 Nisan 571)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...